Mùa thu và hương thị

Thú thực trong tôi có rất nhiều dự định và ước muốn, nhưng chẳng thể nào mà thực hiện được.

Dịch bệnh khiến tôi cũng như bạn phải tạm gác đi những dự định riêng của bản thân và chỉ biết chờ đợi. Ngay như lúc này đây tôi chỉ muốn có một phép màu dịch bệnh không còn, những chuyến xe hoạt động và tôi lại lóc cóc vác ba lô trở về nhà, đắm chìm trong mùa thu yên bình và hương thị ngọt ngào.

Nỗi nhớ về mùa thu trong tôi bắt đầu từ khu vườn ở quê với ngập tràn hoa trái, nơi có cây thị cổ thụ tỏa bóng sum suê mát rượi vào mùa hạ và mùa thu thì thắp đèn sáng rực cả một bầu trời. Ngôi nhà ngói ba gian như được ướp hương thơm của những trái thị vàng óng, lủng lẳng treo giữa những tàng lá xanh ngời.

Buổi sáng mùa thu ở quê trong veo, giọt sương mai còn chưa biến dạng thì hương thị đã đánh thức lòng người bằng một mùi thơm dịu ngọt. Tôi vội vàng chạy ùa ra vườn ngước mắt nhìn lên cao thấy những quả thị vàng ươm, khẽ reo lên sung sướng “Thị chín rồi bà ơi!”.

Tôi chia sẻ niềm vui đó với bà đầu tiên vì cây thị gắn bó với bà từ lúc nhỏ, chứng kiến bao thăng trầm cuộc sống của bà. Bà lại lom lom tấm lưng còng bước chân ra vườn rồi gọi vọng vào trong nhà, gục bố lấy sào để hái thị.

Mỗi mùa thị chín bà sẽ chọn lọc những trái thị vàng ươm bỏ vào thúng bưng ra chợ làng ngồi bán cho tụi trẻ con hoặc người lớn mua về làm quà, thắp hương ngày đầu tháng, ngày rằm. Thấy bà cực nhọc, bố tôi khoát tay, rằng mấy trái thị được mấy đồng mà bà lách cách mang ra chợ bán làm gì cho khổ ra.

Đáp lại lời nói của bố, bà mỉm cười thật tươi, rồi rằng cứ kệ người già này đi, đó là niềm vui của bà mỗi khi thu sang và mùa thị đắp quả. Cái mấy đồng bố nói đó lại là cả một “gia tài kếch xù” mà bà mang lại cho mấy đứa cháu. Tiền bán thị bà góp nhóp cho vào một chiếc túi vải, cuối phiên chợ bà lại mua lấy cho đứa cháu khi thì chiếc kẹo bột, túi mía chẻ sẵn.

Mỗi đồng quà bà mua về đều ngon tuyệt và những đứa cháu thì luôn háo hức đợi chờ. Có năm bán được nhiều bà mua những quyển tập, cây bút, thậm chí là đôi dép tặng cho các cháu.

Tôi chưa thấy có loại quả nào mùi hương đặc biệt như thị. Đó là một mùi thơm dịu dàng, ẩn kín không lộ rõ như sầu riêng hay mít. Hương thị bay thật xa, người ta dễ ngất ngây, say đắm.

Tôi nhớ những ngày thị chín chưa phải đến trường, tôi gọi hội bạn trong xóm tới gốc thị để chơi. Dưới gốc thị như bao đứa trẻ quê ngày ấy, chúng tôi chơi không biết bao nhiêu trò chơi dân gian. Gốc thị rộn ràng tiếng nói cười, tiếng cãi nhau chí chóe. Chơi chán, chúng tôi lại hái những quả thị đưa lên mũi hít hà cho đẫy đà, no nê.

Hồi đó, không hiểu sao ai bầy cho mà rộ lên phong trào đan giỏ cho thị. Cái giỏ bằng những sợi đen xanh, đỏ, bỏ thị vào tay cầm lủng lẳng, hoặc treo trước cửa sổ cho thơm nhà.

Chơi thị chán chê đến khi quả lốm đốm trứng quốc thì đưa tay nắn nắn cho mềm và ăn. Thịt thị vàng, mềm ngọt như mật ong, ăn đến cuối lại có vị chan chát đặc trưng. Mùa thị về như một thiên đường thu nhỏ mà bất cứ đứa trẻ nào cũng ao ước chạm tới.

Tôi nhớ những buổi tối nằm gọn trong lòng bà, giữa mùi thị thơm thoang thoảng bà lại kể câu chuyện cô Tấm. Ở bên bà mùi thơm thị như càng thêm đặc biệt. Cái mùi thơm lạ lắm! Cái mùi thơm được quyện lẫn bởi mùi người già, mùi trầu cay nồng và cả mùi lam lũ khó nhọc.

Tôi cứ luyến lưu mãi cái mùi thơm ấy, cho đến khi tôi tạm biệt quê nhà trở lên thành phố học tập và làm việc tôi vẫn cứ mong mỗi mùa thu về để được ôm chầm lấy bà, mà nghe hương thu đong đầy…

Hôm nay đây, bâng khuâng nỗi nhớ mùa thu quê nhà, mắt tôi đã nhòe lệ khi những câu thơ của nhà thơ Vũ Quần Phương văng vẳng bên tai: “Nếu nhắm mắt nghe bà kể chuyện/ Sẽ được nhìn thấy các bà tiên/ Thấy chú bé đi hài bảy dặm/ Quả thị thơm, cô Tấm rất hiền…”.

Bà tôi đã trở thành người thiên cổ. Mùa thu về thị thơm lừng nhưng không còn dáng bà khom lưng bưng thị ra chợ bán nữa rồi. Và trong giấc mơ đêm qua, tôi mơ thấy mình bé lại, gọi bà ơi rồi nằm gọn trong lòng bà, hình ảnh cô Tấm từ quả thị bước ra, têm những miếng trầu cánh phượng… trong mùi thơm dịu dàng của hương thị.