Mỹ đòi Nga rút đoàn xe viện trợ đã gửi đến miền Đông Ukraina nơi lực lượng ly khai chiếm đóng từ hôm thứ Sáu ngày 22/8 mà không được phép của Ukraina, gọi đó là sự vi phạm trắng trợn chủ quyền của Ukraina và dọa sẽ đưa ra thêm lệnh trừng phạt Nga.
Trong khi đó Nga với hàng ngàn quân đóng sát biên giới đã lên tiếng cảnh báo bất kỳ ai có ý định “ngăn trở” đoàn xe mà Nga nói là hoàn toàn vì mục đích nhân đạo này.
Tư lệnh tối cao của NATO cho rằng việc di chuyển đoàn xe này có vẻ che giấu một ý đồ muốn tiếp viện cho lực lượng ly khai. Oana Lungescu, nữ phát ngôn viên của NATO nói thêm rằng “từ giữa tháng 8, chúng tôi đã nhận được nhiều tin về việc can thiệp trực tiếp của các lực lượng Nga, trong đó có các lực lượng không quân, phòng không và đặc công, ở đông Ukraina”.
Tuy nhiên bà Lungescu không nói có bao nhiêu quân Nga ở đông Ukraina hoặc cụ thể là hoạt động ở những nơi nào.
Phó cố vấn quốc gia của Nhà Trắng Ben Rhodes cho biết Washington dự kiến sẽ thảo luận tình hình trên với Hội đồng An ninh Liên hợp quốc và nếu đoàn xe này không rút ra thì người Nga sẽ phải “trả thêm giá”.
“Chúng tôi đã thấy việc tấn công bằng đạn pháo Nga ở Ukraina trong những ngày qua”, Ben Rhodes nói, “Đã thấy có pháo bắn từ trong Nga vào Ukraina và đã thấy sự di chuyển pháo và các quân trang quân dụng khác của Nga vào Ukraina”.
Tổng thống Ukraina Petro Poroshenko miêu tả hành động đưa các xe tải Nga vào khi không có sự cho phép của Kiev là sự “vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế”. Tuy nhiên, một quan chức an ninh cấp cao nước này lại nói rằng các lực lượng Ukraina vẫn để cho họ qua vì không muốn “gây hấn”.
Phía Ukraina nói rằng đoàn sẽ phải đi qua một khu vực mà quân ly khai đang bắn nhau nên không thể đảm bảo an ninh.
Nga lên tiếng không vi phạm luật pháp quốc tế và Tổng thống Nga đã nói chuyện điện thoại với Thủ tướng Đức Angela Merkel về việc Moscow đã không thể chờ đợi cho đến lúc Kiev bật đèn xanh cho đoàn xe nữa vì họ cần phải giúp những người đang gặp khó khăn.
Bà Merkel cũng đã nói chuyện với Tổng thống Ukraina Poroshenko và khen ngợi người Ukraina là phản ứng thận trọng, tuy nhiên, kêu gọi cần có lệnh ngừng chiến gấp.
Hãng tin Nga Itar-tass đưa tin phát biểu tại Hội đồng An ninh Liên hợp quốc phía Nga cho biết họ gửi hàng viện trợ đến đông Ukrain là có sự chấp thuận chính thức của chính phủ Ukraina. Đặc phái viên của Nga tại LHQ Vitaly Churkin cho biết ngày 12/8 Kiev đã gửi công hàm chính thức chấp thuận việc tiếp nhận viện trợ nhân đạo.
Ông Poroshenko cho biết đã có hơn 100 xe tải qua biên giới và chỉ có 34 hay 35 xe được kiểm tra kỹ lưỡng bởi các viên chức của Ukraina trong lãnh thổ của Nga.
Kiev lo ngại số hàng viện trợ có thể được sử dụng để hỗ trợ cho người ly khai. Reuters đưa tin có một nhân chứng thấy những chiếc xe sơn màu trắng đã vượt qua biên giới và hướng về Luhansk, thành trì của bên ly khai, với sự hộ tống của một vài lính là người ly khai.
Hãng tin này viết rằng sự xuất hiện của đoàn xe Nga có thể sẽ khiến cho quân Ukraina đang bao vây Luhansk đẩy mạnh tấn công vào quân ly khai và nếu bắn trúng vào một trong những xe của Nga thì có thể sẽ là cái cớ để Nga đưa quân vào.
Interfax và Đài truyền hình Nga đưa tin những chiếc xe tải đầu tiên đã đến Luhansk nơi quân ly khai đang chiếm giữ.
Một cảnh sát giao thông ở phía bên kia biên giới Nga, người đã hộ tống đoàn xe cứu trợ, cho biết cả đoàn xe tổng cộng khoảng 260 chiếc xe tải đã qua biên giới
Phóng viên ảnh của Reuters cho biết đã nhìn vào trong xe thấy có các thùng các-tông đựng thực phẩm đóng hộp, nước đóng chai, máy nổ điện và những nhu yếu phẩm khác.
Ủy ban Quốc tế Chữ thập đỏ là cơ quan mà trước đây cả Moscow và Kiev đều nhất trí để cho giám sát đoàn xe cứu trợ lại không hộ tống với lý do “tình hình an ninh bấp bênh”.
Khoảng hơn 2.000 người, trong đó có nhiều dân thường, đã thiệt mạng và hàng trăm ngàn người đã phải sơ tán vì chiến tranh khi lực lượng chính phủ Ukraina mở đợt tấn công đầu tiên vào nhóm ly khai thân Nga vào giữa tháng 4 năm nay.
