Nắng nóng bất thường khiến trái sầu riêng chín nhanh hơn và không đạt được kích thước lý tưởng. Ảnh: AFP.
Trong số các mặt hàng xuất khẩu nổi tiếng và sinh lợi nhất của Thái Lan, trái sầu riêng được mệnh danh là "vua của các loại trái cây" và đã được trồng ở vương quốc này trong hàng trăm năm.
Tuy nhiên, đợt nắng nóng gay gắt thời gian qua trên khắp Đông Nam Á đã khiến cho sản lượng thấp hơn và chi phí tăng vọt, trong khi người trồng và người bán ngày càng bất an trước tác động của sự nóng lên toàn cầu đối với ngành công nghiệp.
"Năm nay thực sự là kinh khủng", nông dân trồng sầu riêng Busaba Nakpipat, 54 tuổi, nói với hãng thông tấn AFP. Bà Busaba đã tiếp quản trang trại sầu riêng của gia đình ở phía đông tỉnh Chanthaburi, thủ phủ của sầu riêng Thái Lan, được hơn 30 năm.
"Nếu thời tiết cứ tiếp tục nóng hơn nữa trong thời gian tới, mọi thứ sẽ kết thúc. Nông dân sẽ không thể sản xuất sầu riêng nữa", bà Busaba nói.
Mùa sầu riêng thường kéo dài từ tháng 3 đến tháng 6, song nhiệt độ ở tỉnh Chanthaburi đã tăng vọt lên ngưỡng 40 độ C trong nhiều tuần liền, dẫn đến hạn hán và vụ thu hoạch bị rút ngắn.
Bà Busaba cho biết nhiệt độ cao khiến sầu riêng chín nhanh hơn, do vậy sầu riêng không thể phát triển đến kích thước tối đa và đem về nhiều lợi nhuận như mọi năm. Chất lượng của sầu riêng năm nay sẽ không đạt tiêu chuẩn", bà nói.
Không chỉ thu về ít tiền hơn từ vụ mùa năm nay, chi phí sản xuất của bà Busaba cũng tăng lên đáng kể khi phải mua nước tưới do hạn hán. Kể từ tháng 3, một đợt hạn hán đã làm giảm mực nước từ các giếng, vì vậy để giữ cho vườn sầu riêng quý giá của mình sống sót qua đợt hạn hán, bà Busaba buộc phải mua hàng trăm nghìn lít nước tưới.
"Chúng tôi phải mua 10 xe tải nước với 120.000 lít nước cho mỗi lần tưới toàn bộ 10 rai (1,6 ha) trang trại của chúng tôi. Chúng tôi đã cầu mưa, nhưng vẫn không thấy mưa đâu", bà Busaba cho biết, nhấn mạnh việc mua nước tưới cây mỗi ngày đã khiến bà thiệt hại hàng nghìn USD.
Nhiều nông dân trồng sầu riêng tại Thái Lan phải bỏ tiền mua nước tưới khi hạn hán kéo dài. Ảnh: AFP.
Xuất khẩu sầu riêng của Thái Lan trị giá hàng tỷ USD và là nông sản có giá trị xuất khẩu thứ 3 của nước này, sau gạo và cao su.
Siriwan Roopkaew, một nhà buôn sầu riêng, xác nhận việc thiếu nước đã ảnh hưởng đến kích thước của loại quả này, nhưng hiện tại giá vẫn cao do nhu cầu nhập khẩu lớn từ Trung Quốc.
Khoảng 95% lượng sầu riêng xuất khẩu của Thái Lan là sang Trung Quốc, với kim ngạch xuất khẩu trị giá gần 4,6 tỷ USD trong năm 2023, theo dữ liệu từ Bộ Thương mại Trung Quốc.
Tuy nhiên, thời tiết khắc nghiệt đang đe dọa sự thống trị của sầu riêng Thái Lan tại thị trường tỷ dân. Đầu tháng 5/2024, truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin sầu riêng nhập khẩu từ Việt Nam tăng gần 50%, do nắng nóng và hạn hán ở Thái Lan.
"Thời tiết nắng nóng đồng nghĩa với việc sẽ có ít sầu riêng hơn. Thậm chí năm nay, sản lượng sầu riêng sẽ giảm so với mọi năm. Bình thường, vào thời điểm này, quầy hàng của tôi đã tràn ngập sầu riêng", bà Siriwan cho biết.
Trong khi nông dân lo lắng về thiếu nước, bà Siriwan cho rằng mối quan tâm chính của những nhà buôn như gia đình của bà là doanh thu từ sầu riêng. "Việc có ít sầu riêng hơn có nghĩa là thu nhập của chúng tôi bị giảm đi. Vì vậy, chúng tôi sẽ khó khăn trong năm nay", bà Siriwan nói.
