Năng suất vụ lạc xuân năm 2022 của Hà Tĩnh giảm mạnh, thậm chí nhiều địa phương mất mùa.
Tại Nghi Xuân - vựa lạc lớn nhất tỉnh Hà Tĩnh không khí những ngày chính vụ thu hoạch chùng xuống vì lạc nhổ lên chỉ lưa thưa củ. Theo bà con, năm nay năng suất lạc đạt thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây.
Ông Nguyễn Văn Hùng, xã Xuân Giang vừa bốc lạc lên xe vừa thở dài cho biết, vụ xuân này, gia đình ông làm 5 sào lạc. Từ đầu vụ đến cuối vụ, cứ đến những giai đoạn quan trọng như thời kỳ mọc; ra hoa, làm hạt đến thời kỳ chín đều gặp phải những trận mưa dài ngày, gây úng nước.
“Cây lạc cần đất khô ráo nhưng nhiều lần bị ngập úng nên thối hết rễ và quả. Năm nay năng suất của nhà tôi ước chỉ đạt tầm 8 yến/sào, thấp hơi trung bình nhiều năm từ 1,3 – 1,4 tạ/sào. Đúng là chưa có năm nào năng suất thấp như năm nay”, ông Hùng nói.
Chung nỗi buồn, ông Trần Đình Dương, ở thị trấn Lộc Hà chia sẻ, năm nay hơn 1 mẫu lạc của gia đình ông thu hoạch chỉ được khoảng 1,2 tấn, thất thu hơn 5 tạ so với năm ngoái.
Không chỉ thất thu năng suất, chất lượng củ lạc cũng kém hơn nhiều so với trung bình nhiều năm.
“Lạc giảm năng suất đã đành, do thời tiết giai đoạn thu hoạch không thuận lợi để phơi khô nên chúng tôi phải bán lạc tươi với giá 21.000 đến 23.000đ/kg. Với mức giá này, chúng tôi chưa có lãi vì chi phí sản xuất đầu vào như giống, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón đều tăng cao kỷ lục”, ông Dương trầm buồn.
Theo đánh giá sơ bộ của huyện Lộc Hà, đến nay toàn huyện đã thu hoạch được khoảng hơn 700 ha lạc; ước năng suất đạt 22,4 tạ/ha (thấp hơn vụ xuân 2021 khoảng 7 tạ/ha). Đây cũng là năm vụ lạc xuân cho năng suất thấp nhất trong 10 năm gần đây.
Riêng huyện Nghi Xuân, ông Lê Anh Đức, Phó phòng nông nghiệp huyện khẳng định: “Từ bé đến nay (hơn 30 năm-PV) mới thấy mất mùa lạc”. Bình quân năng suất toàn huyện đạt khoảng 16,32 tạ/ha, cá biệt các xã như Xuân Phổ, Xuân Hải năng suất trung bình chỉ đạt khoảng 6 - 8 tạ/ha. Trong khi trung bình nhiều năm đạt 25 – 26 tạ/ha.
Được biết, vụ lạc xuân 2022, huyện Nghi Xuân gieo trồng gần 1.400 ha; tập trung nhiều ở các xã Xuân Mỹ, Xuân Viên, Xuân Thành, Cổ Đạm, Xuân Yên, Xuân Hải…
Ngoài huyện Lộc Hà, Nghi Xuân, tình trạng sụt giảm năng suất cũng xảy ra ở nhiều huyện khác như Hương Khê, Đức Thọ, Thạch Hà… Năng suất đạt phổ biến chỉ đạt từ 21 - 22,5 tạ/ha, giảm từ 5 - 6 tạ/ha so với trung bình nhiều năm.
Chi phí đầu vào cao, trong khi năng suất, giá thương lái thu mua giảm nên người trồng lại không có lãi, thậm chí thua lỗ.
Theo phân tích của ngành chuyên môn tại các địa phương, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do thời tiết vụ xuân diễn biến thất thường. Khi bắt đầu xuống giống gặp phải đợt rét và mưa lụt kéo dài khiến nhiều vùng xuống giống chậm so với lịch thời vụ. Quá trình sinh trưởng, phát triển của cây cũng không mấy thuận lợi, một số diện tích bị nhiễm nấm và các loại sâu bệnh tấn công nên ảnh hưởng đến năng suất chung.
Vụ lạc xuân 2022, toàn tỉnh Hà Tĩnh sản xuất trên 10.000 ha; trong đó, khoảng 70% diện tích sử dụng giống lạc L14, 30% diện tích còn lại là các loại giống như: V79, TV 25, L29, L27... Hiện, ngành chuyên môn đang kiểm tra, đánh giá năng suất bình quân toàn vụ, tuy nhiên, theo ghi nhận ở các địa phương như: Lộc Hà, Đức Thọ, Nghi Xuân, Hương Khê… thì năm nay sụt giảm cả về năng suất lẫn chất lượng so với cùng kỳ nhiều năm.
