NATO có kế hoạch thiết lập các căn cứ mới ở phía đông châu Âu trên biên giới với Nga nhằm đối với cuộc khủng hoảng tại Ukraine và ngăn chặn một cuộc xung đột tiềm tàng với Mátxcơva, Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen cho biết.
Ông Rasmussen cho hay hội nghị thượng đỉnh của khối tại Cardiff, Anh vào tuần tới có thể giúp các quốc gia thành viên vượt qua các chia rẽ nội bộ và nhất trí về các cuộc triển khai mới trên biên giới với Nga - một động thái chắc chắn sẽ gây ra phản ứng mạnh mẽ từ phía Mátxcơva.
Ông Rasmussen cũng vạch ra các đường hướng nhằm giúp tăng cường an ninh của Ukraine, hiện đại hóa các lực lượng vũ trang và giúp nước này đối đầu với mối đe dọa từ Nga.
“Chúng tôi sẽ thực hiện điều mà chúng tôi gọi là một kế hoạch hành động sẵn sàng với mục đích có thể hành động nhanh chóng trong môi trường an ninh hoàn toàn mới này tại châu Âu.
Theo ông Rasmussen, việc thực thi kế hoạch trên sẽ đòi hỏi sự đầu tư vào cơ sở hạ tầng, vật chất, trang thiết bị. Nhưng Tổng thư ký NATO nhấn mạnh rằng, trong tương lai, sự hiện diện của khối ở phía đông châu Âu sẽ trở nên “rõ ràng hơn”.
Nội bộ bất đồng sâu sắc
Do cuộc khủng hoảng tại Ukraine, Ba Lan và các quốc gia vùng Baltic từng thuộc Liên Xô cũ là Lithuania, Estonia và Latvia, vốn lo ngại về mối đe dọa từ Nga, đã yêu cầu NATO tăng cường hiện diện trong khu vực.
Tuy nhiên, vấn đề thiết lập các căn cứ của NATO ở phía đông châu Âu không nhận được sự ủng hộ nhất quán trong liên minh. Pháp, Ý, và Tây Ban Nha phản đối sáng kiến này, trong khi Mỹ và Anh ủng hộ đề xuất tăng cường quân đội ở phía đông châu Âu.
Đức cũng phản đối việc triển khai các căn cứ mới tại châu Âu. Thủ tướng Đức Angela Merkel đã nhiều lần nói rằng Hiệp ước Nga-NATO ký kết năm 1997 vẫn còn hiệu lực.
Hiệp ước đã chính thức kết thúc sự thù địch giữa Nga và NATO. Với thỏa thuận đó, Mátxcơva khẳng định rằng phương Tây đã cam kết không thiết lập bất kỳ căn cứ quân sự nào tại các quốc gia thuộc khối Đông Âu, vốn gia nhập NATO sau khi Liên Xô sụp đổ.
Các nguồn tin cho hay hội nghị thượng đỉnh NATO tại Cardiff, Anh sẽ tránh sử dụng từ “thường trực” để miêu tả các căn cứ mới, nhưng sự hiện diện ở phía đông châu Âu nhiều sẽ năng sẽ sớm bắt đầu. Thành phố cảng Szczecin của Ba Lan có thể sẽ là nơi đặt trụ sở cho các căn cứ mới.
Hỗ trợ quân đội Ukraine
NATO dường như là đã lơ là trước các hành động được chuẩn bị kỹ lưỡng của Nga tại Ukraine kể từ tháng 2 và đang khẩn trương đưa ra các chiến lược cho một thời kỳ mới, trong đó NATO nói rằng Nga đã chuyển từ một “đối tác chiến lược” của liên minh thành một “nhân tố thù địch”.
“Chúng ta phải đối mặt với một thực tế rằng Nga không coi NATO là một đối tác. Nga là quốc gia đầu tiên kể từ Thế chiến II giành đất bằng vũ lực. Rõ ràng chúng ta phải thích nghi với điều đó”, ông Rasmussen nói.
Trong một động thái nữa chắc chắn sẽ “chọc giận” Nga, NATO dự kiến sẽ đẩy mạnh viện trợ và hợp tác với quân đội Ukraine.
Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko dự kiến sẽ tham gia hội nghị thượng đỉnh tại Cardiff và trở thành nguyên thủ quốc gia đầu tiên của một nước không phải là thành viên NATO sẽ đàm phán với các lãnh đạo liên minh.
Dự kiến, 4 quỹ ủy thác dự kiến cũng được thành lập để hỗ trợ tài chính cho quân đội Ukraine.
