Công nghệ 4.0 đang phát triển, lan tỏa mạnh mẽ là thời cơ chín muồi để ngành lâm nghiệp thay đổi và nâng tầm diện mạo. Một trong những nội dung mang tính trọng tâm là đưa công nghệ, kỹ thuật hiện đại, tiên tiến vào thực tiễn để nâng cao hiệu quả trong công tác chi trả dịch vụ môi trường rừng.
Nghệ An với diện tích rừng và lâm nghiệp lớn nhất cả nước đã chủ động nắm bắt và có những bước đi mang tính căn cơ. Bằng chứng, ngày 26/10/2023 Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Nghệ An đã phối hợp với Viện Sinh thái rừng và Môi trường (Trường Đại học Lâm nghiệp) tổ chức tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ về “Chuẩn hóa bản đồ từ MapInfo sang QGIS và xuất biểu thông tin phục vụ chi trả DVMTR”, đây là chương trình nằm trong khuôn khổ Kế hoạch hoạt động năm 2023 của Quỹ, đã được UBND tỉnh phê duyệt.
Nội hàm chương trình tập huấn nhằm hướng dẫn kỹ thuật chuyên môn, thông qua các thao tác theo từng mảng công việc yêu cầu, được minh họa bằng hình ảnh sinh động, chi tiết liên quan đến nội dung chuẩn hóa bản đồ từ MapInfo sang QGIS.
Nhìn rộng ra, lớp tập huấn lần này đã tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ, giúp Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng các tỉnh; đại diện các chủ rừng là tổ chức; các tổ chức chi trả cấp huyện; Đoàn Điều tra quy hoạch lâm nghiệp; Phân viện điều tra quy hoạch rừng Bắc Trung Bộ có thêm thông tin về công tác chuyển giao công nghệ trong việc hỗ trợ xây dựng và sử dụng bản đồ chi trả dịch vụ môi trường rừng.
Đồng thời cập nhật kịp thời các ứng dụng mới, hiện đại và tiếp cận tư tuy, hướng mở trong xây dựng bản đồ chi trả dịch vụ môi trường rừng, góp phần thực hiện chủ trương, chính sách lớn đạt chất lượng, hiệu quả cao hơn và bền vững hơn.
Xây dựng danh sách lưu vực theo quy tắc đặt mã lưu vực là bước mở, để có thể chuẩn hóa lớp bản đồ dịch vụ môi trường rừng chuẩn theo công cụ Q5PFES, đòi hỏi phải xây dựng một danh sách lưu với các quy tắc đặt tên lưu chuyên biệt.
Đơn cử như lưu vực liên tỉnh, mã số sẽ được đặt theo quy tắc với ký tự đầu tiên là chữ L ghép với 3 chữ số, từ 001 đến 999, đặt tên theo nguyên tắc từ Bắc vào Nam (đối với những lưu vực hiện có) trên lãnh thổ Việt Nam, các lưu vực phát sinh sẽ lấy số tiếp theo.
Kế đó là chuyển bản đồ định dạng, từ *.Tab của MapInfo sang định dạng *.shp của QGIS. Việc chuyển đổi này được thực hiện thông qua bộ công cụ chuyển đổi đã được tích hợp sẵn của MapInfo hoặc sử dụng phần mềm QGIS…
Quá trình tập huấn, các học viên được các giảng viên giàu kinh nghiệm chia sẻ, truyền đạt những thông tin hữu ích liên quan đến công việc thường nhật. Việc được tiếp cận, làm quen với bản đồ chi trả theo hình thức mới (ứng dụng ảnh vệ tinh, thiết bị di động, v5PFES, Q5PFES…), hay xác định lưu vực chi trả thông qua ứng dụng GGIS, WebGIS... chắc chắn sẽ mang đến bước đột phá lớn trong thời gian tới.