Một thí nghiệm bổ sung cho các cụ bà cao tuổi mỗi ngày 800 IU vitamin D cùng với 1200mg canxi trong suốt 3 tháng đã thấy xương cơ của các cụ khỏe hơn, nguy cơ trượt ngã giảm tới một nửa so với các cụ chỉ được bổ sung riêng canxi.
Một nghiên cứu khác thực hiện ở Mỹ trên 72000 phụ nữ sau mãn kinh trong suốt 18 năm liền đã thấy nhóm phụ nữ được cung cấp ít nhất 600 IU vitamin D/ngày đã có nguy cơ gẫy xương hông thấp hơn 37% so với nhóm phụ nữ chỉ được cung cấp 140 IU vitamin D/ngày.
Những nghiên cứu gần đây đã phát hiện thấy vitamin D còn tham gia hàng loạt chức năng sinh hoá quan trọng khác như biệt phân tế bào, điều hoà huyết áp, điều hoà hệ thống miễn dịch.
Đối với ung thư, các kết quả nghiên cứu khoa học đã cho biết vitamin D có tác dụng ngăn ngừa ung thư trực tràng, ung thư tiền liệt tuyến và ung thư vú.
Cơ chế ngăn ngừa ung thư của vitamin D được giải thích như sau:
Tế bào ung thư có đặc điểm là phân chia nhanh nhưng thiếu sự biệt hoá (biệt hoá là quá trình tế bào phát triển thành những mô chuyên biệt, một quá trình phát triển có tổ chức). Dạng hoạt động của vitamin D những dẫn chất của nó có tác dụng thúc đẩy sự biệt hoá của tế bào, cả tế bào ung thư và không ung thư, đồng thời ức chế sự phân chia tế bào vô tổ chức.
Đối với ung thư trực tràng các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng khi người ta ăn những thực phẩm giầu chất béo, gan tiết axit mật vào ruột để giúp hấp thu chất béo, sau đó hầu hết axit mật lại trở về gan. Tuy nhiên một loại axit mật tên là lithocolic acid (LCA) có thể không trở về gan và đi xuống trực tràng, LCA là một chất độc kích thích ung thư trực tràng. Bình thường LCA được khử độc bởi một enzyme có tên CYP3A, vitamin D có tác dụng kích hoạt gen sản sinh enzyme CYP3A. Như vậy thiếu vitamin D thường gắn với nguy cơ ung thư trực tràng.
Vitamin D cũng có tác dụng ngăn ngừa ung thư vú. Một nghiên cứu kéo dài 16 năm trên 88000 phụ nữ đã thấy tỷ lệ ung thư vú của nhóm được cung cấp đủ vitamin D có tỷ lệ ung thư vú thấp hơn nhóm được cung cấp không đủ vitamin D. Tuy nhiên vitamin D chỉ có tác dụng ngăn ngừa ung thư vú ở những nhóm phụ nữ tiền mãn kinh mà không có tác dụng đối nhóm phụ nữ sau mãn kinh.
Không phải chỉ có tác dụng ngăn ngừa ung thư, vitamin D cũng có tác dụng ngăn ngừa các bệnh tự miễn như tiểu đường type 1 (tiểu đường phụ thuộc insulin), bệnh thấp khớp…
Như vậy việc ăn đủ lượng vitamin D có ý nghĩa quan trọng với việc tăng cường sức khoẻ, đặc biệt sức khỏe của phụ nữ sau mãn kinh và các cụ cao tuổi.
Một cách đơn giản để bổ sung vitamin D là để cho bề mặt da mặt, tay hay chân được tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, mỗi tuần chỉ cần tiếp xúc 3 lần, mỗi lần 5 đến 10 phút là đủ nhu cầu vitamin D. Tiền vitamin D trên da dưới tác dụng của tia tử ngoại của ánh sáng mặt trời sẽ chuyển thành vitamin D. Ở người cao tuổi khả năng tổng hợp vitamin D trên da kém hơn người trẻ tuổi nên cần tìm cơ hội đi ra ngoài để vừa vận động và vừa đón ánh sáng mặt trời.
Một cách khác là ăn các thực phẩm giầu vitamin D như cá biển, lòng đỏ trứng gà hoặc uống polyvitamin trong đó chứa vitamin D, sao cho mỗi ngày bổ sung được 400 IU vitamin D (10 microgram) cho người lớn và 200 IU vitamin D (5 microgram) cho trẻ nhỏ cùng với các vitamin khác. Cũng cần ăn đủ lượng canxi từ những nguồn thực phẩm giầu canxi như sữa đậu nành, sữa chua, đây là hai loại thực phẩm vừa giầu canxi lại có nguồn canxi dễ tiêu hoá, hấp thu.
Cần chú ý rằng không nên lạm dụng vitamin D vì thừa vitamin này thì làm tăng lượng canxi huyết dẫn đến tiêu xương, sỏi thận, tim suy , thận suy do bị canxi hoá. Hội đồng Dinh dưỡng và Thực phẩm của Viện Y học Hoa kỳ đã xác định mức thu nhận hàng ngày tối đa đối với vitamin D là: 1000 IU (25 microgram) cho trẻ 0-12 tháng tuổi , 2000 IU (50 microgram ) cho trẻ từ 1 năm tuổi trở lên và cho người lớn tuổi, trên mức này thì gây độc.
GS. Vũ Duy Giảng
