Chênh lệch ngày - đêm từ 12 đến 15 độ C
Hiện hơn 9.500ha lúa xuân của huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh đang bước vào giai đoạn trỗ bông, dự kiến trỗ rộ đúng lịch thời vụ (25/4), trùng dự báo sẽ có không khí lạnh tràn về, mưa ẩm, chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm lớn, thuận lợi cho các loại sâu bệnh, đặc biệt là đạo ôn cổ bông phát sinh, gây hại.
Ông Nguyễn Quý Dương, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (bên trái) kiểm tra tình hình lúa xuân tại Hà Tĩnh ngày 19/4. Ảnh: Thanh Nga.
“Mấy ngày nay buổi tối nhiệt độ xuống thấp, sương mù dày đặc nhưng từ khoảng 8h đến 16h trời nắng nóng. Bình quân, nhiệt độ ngày - đêm chênh lệch 12 - 15 độ C. Với hình thái thời tiết "nhìn thuận mà bất thuận" này, bà con cần cảnh giác cao độ với bệnh đạo ôn cổ bông”, ông Phan Thanh Nghi, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Khoa học kỹ thuật và Bảo vệ cây trồng, vật nuôi huyện Cẩm Xuyên nhấn mạnh.
Theo ông Nghi, quan điểm chỉ đạo của huyện Cẩm Xuyên là khuyến cáo bà con phun phòng trừ trên tất cả diện tích, nhất là các giống lúa mẫn cảm với bệnh đạo ôn như VNR20, Khang dân, Bắc Thịnh, RVT…
Đặc biệt lưu ý phun phòng triệt để tại các địa phương “rốn” đạo ôn thuộc các xã như Cẩm Hưng, Cẩm Dương, Cẩm Quan, Yên Hòa; những diện tích gieo dày, bón thừa đạm ở các xã Cẩm Thịnh, Cẩm Hưng, Cẩm Sơn…
Tại huyện Nghi Xuân, hiện một số diện tích nhỏ bà con gieo cấy trước lịch thời vụ khuyến cáo đã bị đạo ôn cổ bông gây hại. Phòng NN-PTNT huyện phối hợp với cán bộ khuyến nông cấp xã đang hướng dẫn người dân tiêu hủy diện tích nhiễm bệnh, đồng thời khuyến cáo nông dân phun phòng những diện tích chuẩn bị trỗ để hạn chế thiệt hại.
Qua khảo sát, đến nay có khoảng gần 2.000ha lúa tại huyện Nghi Xuân, Đức Thọ, Lộc Hà, Can Lộc đã trỗ bông. Khoảng 30.000ha sẽ trỗ từ 20 - 25/4 và khoảng 26.000ha còn lại trỗ sau 25/4.
Theo dự báo của Đài Khí tượng thủy văn Hà Tĩnh, khoảng ngày 23 - 25/4 và sau ngày 25/4 đến đầu tháng 5/2023, khả năng trên địa bàn tiếp tục có không khí lạnh tăng cường, thời tiết duy trì hình thái trời nhiều mây, âm u, có mưa, ẩm độ không khí cao, nhiệt độ trung bình 22 - 25 độ C.
Sương mù về đêm và sáng sớm cộng với chênh lệch nhiệt độ lớn là môi trường thuận lợi cho bệnh đạo ôn cổ bông phát triển. Ảnh: Thanh Nga.
Đây là điều kiện thời tiết rất thuận lợi cho bệnh đạo ôn phát sinh, phát triển và có nguy cơ gây thiệt hại đến năng suất, sản lượng lúa (đúng vào giai đoạn lúa xuân trỗ bông).
Để chủ động phòng trừ sâu bệnh, bảo vệ an toàn sản xuất, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành Công điện yêu cầu Chủ tịch UBND các huyện, thành phố, thị xã chỉ đạo các phòng chức năng, Trung tâm Ứng dụng KH-KT và Bảo vệ cây trồng, vật nuôi; UBND các xã, phường, thị trấn tăng cường giám sát đồng ruộng, kịp thời kiểm tra tình hình sinh trưởng, xác định thời gian trỗ của từng trà lúa, từng cánh đồng, từng vùng sinh thái, từng giống để có các giải pháp ứng phó phù hợp, hiệu quả trong quá trình chỉ đạo, hướng dẫn phòng trừ dịch bệnh, chú trọng trên các diện tích gieo cấy các giống mẫn cảm với bệnh đạo ôn như: ADI 168, VNR20, BQ, Hương Bình, ND502, LP5, QP5... và các diện tích có nguy cơ nhiễm bệnh.
Thành lập các đoàn công tác trực tiếp chỉ đạo, hỗ trợ các địa phương, bà con nông dân tổ chức phòng trừ dịch bệnh kịp thời, hiệu quả.
Tăng cường quản lý nhà nước về thuốc bảo vệ thực vật; tổ chức thanh tra, kiểm tra việc kinh doanh buôn bán thuốc bảo vệ thực vật ở cơ sở và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm.
Báo cáo đầy đủ, kịp thời tình hình sản xuất, diện tích lúa nhiễm bệnh và công tác chỉ đạo phòng trừ dịch bệnh trên địa bàn về UBND tỉnh (qua Sở NN-PTNT), tuyệt đối không để xảy ra tình trạng dấu dịch.
Ngành BVTV khuyến cáo, bà con cần phun phòng bệnh đạo ôn cổ bông trên diện tích gieo cấy giống mẫn cảm với bệnh đạo ôn và những diện tích bị đạo ôn lá, diện tích gieo dày, bón thừa đạm. Ảnh: Thanh Nga.
Đặc biệt, Chủ tịch UBND huyện, thành phố, thị xã nào chủ quan, thiếu quyết liệt trong tổ chức, chỉ đạo phòng chống dịch bệnh, để dịch bệnh phát sinh gây hại trên diện rộng, gây thiệt hại đối với sản xuất phải chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh…
Cần thực hiện theo khuyến cáo
Ngày 18/4, ông Nguyễn Quý Dương, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN-PTNT) đã kiểm tra thực địa đồng ruộng tại các huyện Nghi Xuân, Đức Thọ, Cẩm Xuyên. Hầu hết các trà lúa ở Hà Tĩnh đang sinh trưởng, phát triển tốt. Bệnh đạo ôn lá chỉ phát sinh, gây hại diện tích rất nhỏ.
Thời điểm này lúa đang bước vào giai đoạn trỗ bông nhưng biên độ nhiệt độ ngày – đêm chênh lệch lớn, sương mù dày đặc sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh đạo ôn phát triển. Vì vậy, ông Nguyễn Quý Dương đề nghị Chi cục Trồng trọt và BVTV Hà Tĩnh cần quyết liệt khuyến cáo người dân phun phòng bệnh đạo ôn cổ bông, nhất là trên các giống nhiễm đạo ôn, diện tích vừa bị đạo ôn lá.
Dự báo, sau 30/4, thời tiết khu vực Bắc Trung Bộ sẽ đón 3 – 4 đợt rét Nàng Bân, kèm theo mưa. Do đó trà lúa muộn của các địa phương phải rất lưu ý phòng trừ bệnh đạo ôn cổ bông.
“Rút kinh nghiệm vụ xuân năm 2017, dù phát hiện viết bệnh đạo ôn, ngành chức năng chỉ đạo phun phòng nhưng gặp phải thời tiết mưa nên không thể phun được nữa, dẫn đến lúa Hà Tĩnh lúc bấy giờ mất mùa diện rộng.
Dự kiến lúa xuân Hà Tĩnh sẽ trỗ rộ sau ngày 25/4. Ảnh: Thanh Nga.
Hiện nay, chúng tôi đang chỉ đạo hệ thống bảo vệ thực bật bám sát thời tiết, theo dõi sát đồng ruộng kết hợp sử dụng Trạm thời tiết tự động (AWS) công nghệ iMetos để dự báo thời tiết, chỉ đạo phòng trừ sâu bệnh. Tất nhiên, chính quyền địa phương, ngành chuyên môn chỉ đạo sát rồi nhưng phải đi kèm ý thức tuân thủ phun phòng của nông dân, lúc đó hiệu quả phòng trừ sâu bệnh mới đạt kết quả tối đa”, ông Dương nói thêm.
Theo ông Nguyễn Quý Dương, từ năm 2018 đến nay, cùng với thông tin dự báo thời tiết của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, công nghệ iMetos đã hỗ trợ khá tốt cảnh báo gió mùa đông bắc, giúp hệ thống BVTV các địa phương khuyến cáo nông dân phun phòng bệnh đạo ôn cổ bông trước khi trời mưa ít nhất 3 ngày.
