Nhìn từ buôn Bluk

Qua rồi, “những ngày thiếu đói”

Đó là chuyến công tác đầu tiên của tôi về huyện Krông Pa, năm 1998.

Hai ngày ở đây, anh bạn đồng nghiệp ở Đài truyền thanh huyện đưa tôi đi lang thang mấy xã, dưới cái nắng như đổ lửa của “chảo lửa Krông Pa”, và, tôi được chứng kiến sự thiếu thốn trong mùa giáp hạt của người J’rai nơi đây. Tối về nhà khách của UBND huyện, tôi viết phóng sự “Krông Pa, những ngày thiếu đói”, đăng trên Báo Nông nghiệp Việt Nam ngày ấy.

Tôi không còn nhớ là năm 1998, buôn Bluk của xã Phú Cần thuộc huyện Krông Pa này có bao nhiêu nóc nhà, bao nhiêu nhân khẩu. Cái tôi nhớ, đó là những căn nhà sàn thô sơ, nhỏ tý mà ở trong không có một vật dụng gì có giá, ngoài căn bếp lúc nào cũng đỏ lửa - như một khát vọng mãnh liệt của con người nơi đây.

Và, cái khát vọng ấy, bây giờ đã trở thành hiện thực.

Trưởng buôn Bluk (xã Phú Cần), ông K’sor Lik là một mẫu người đàn ông J’rai điển hình với nước da đen bóng, với mái tóc xoăn tít và với tính cách dễ gần. K’sor Lik cho biết: Buôn Bluk có 222 hộ với 1.022 nhân khẩu. “Trong buôn giờ không còn hộ đói nữa, hộ khá giả thì rất nhiều. Hộ nào cũng có nhà xây, nhiều nhà còn sắm cả ô tô để vận chuyển nông sản nữa đấy”, K’sor Lik cho biết.

Chúng tôi đi dạo một vòng trong buôn. Quả như lời trưởng buôn Bluk nói: Buôn Bluk với những con đường bê tông ngang dọc, sạch sẽ và thoáng đãng. Bám mặt đường là những căn nhà xây kiên cố với đủ đầy tiện nghi đắt tiền như xe máy, tivi, tủ lạnh… Phía sau mỗi căn nhà xây là những mái nhà dài truyền thống, khói bếp lúc nào cũng len lỏi xuyên qua mái tranh…

Vợ chồng ông Nay Em và bà K’sor Mrui là một điển hình: Ông bà có 4 người con, đều đã có gia đình. 10 đứa cháu nội, ngoại, đứa nào đến tuổi đều ôm vở đến trường. Bà K’sor Mrui, 63 tuổi, ngồi tiếp chuyện chúng tôi. Bà cho biết: “Hồi trước, vợ chồng tôi nuôi nhiều heo, bò lắm. Giờ già rồi, chia cho con cháu, chỉ để lại 8 con bò với 1 con heo nái cho hai vợ chồng thôi. Mình thiếu thứ gì, các con nó chu cấp thêm”.

Chỉ căn nhà xây khang trang phía trước, bà cho biết, trước kia, chỗ đó là cái lò sấy thuốc lá. Năm 2013, lò sấy bị cháy, may mà không cháy lan sang ngôi nhà sàn này. Từ đó, ông bà không làm thuốc lá nữa, mà xây lên căn nhà này để cho tụi thanh niên nó tới hát hò trong ấy.

Quả vậy, trong căn nhà xây là dàn karaoke hiện đại mà lúc nào rảnh, con cháu bà lại vào mở máy hát.

Ăn, ở và sinh hoạt chính, vẫn là ngôi nhà sàn truyền thống với những hàng cột gỗ vững chãi, với vách bằng vỏ cây rừng, mái lợp tranh rất dày hoặc có nhà lợp ngói. Trong đó là bếp lửa hồng cháy quanh năm, ngay trên bếp lửa là cái gác bếp truyền thống với nai khô, bò khô để dành cho mỗi khi có khách, mang xuống nướng, xé ra chấm với muối kiến, uống với rượu cần thơm đến tận trời xanh…

Tôi theo bà K’sor Mrui ra chuồng cho bò ăn. Hôm nay, bà cho bò ăn rau khoai lang tự trồng. Bên cạnh chuồng bò là cái kho chứa rơm đã được cuộn tròn, dành cho mùa khô thiếu cỏ. Ngoài kia, ngay bên cạnh nhà, bà trồng một vườn cỏ cũng để cho bò ăn. “Mùa này trên núi thiếu thức ăn nên thả bò muộn, ở nhà cho ăn thêm. Chiều về cũng cho ăn thêm cỏ và uống nước”, bà Mrui nói.

Nhờ vào chính sách đúng đắn

Đó là lời khẳng định của Chủ tịch UBND xã Phú Cần, ông Nguyễn Khắc Dương. Xã Phú Cần có 4 buôn người đồng bào J’rai với 971 hộ, trên 4.000 nhân khẩu và 2 thôn người Kinh với 613 hộ, 2.330 nhân khẩu. Theo ông Dương thì từ những chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước, cụ thể là Nghị quyết xây dựng Nông thôn mới, Đảng ủy, UBND cùng các đoàn thể của xã đã tuyên truyền sâu sát đến người dân, được bà con tiếp nhận với sự đồng thuận cao.

Cũng theo Chủ tịch Dương thì ban đầu, việc đưa các chủ trương, chính sách đến người dân cũng gặp một số khó khăn, bởi người dân chưa hiểu biết hết. Theo đó, xã đã tuyên truyền, vận động đến từng thôn buôn, đến từng hộ gia đình, kết hợp việc bà con nghe đài, xem tivi, thấy bà con vùng phía Bắc có cuộc sống khấm khá nên dần dà làm theo. “Với đồng bào, phải cầm tay chỉ việc, phải có người “làm mẫu”, khi thấy được kết quả, bà con mới tin”, ông Dương nói.

Cũng theo ông Dương thì phải lấy ngay cán bộ là người địa phương làm nòng cốt, như trường hợp ông K’sor Quyên, cán bộ Văn hóa xã áp dụng các tiến bộ khoa học vào trồng 1 ha dưa hấu, hàng năm lãi trên dưới 200 triệu đồng. Hay như trường hợp ông Rơ Châm Loan, nguyên là công an xã trồng thuốc lá vàng cho thu nhập cao… Từ đó, bà con mới tin tưởng và làm theo.

Bên cạnh Chương trình nông thôn mới, xã còn triển khai chương trình An sinh xã hội thông qua việc mua bò cấp không cho hộ nghèo, khi bò sinh sản thì bán bớt để trang trải cuộc sống, lo cho con ăn học. Hay như chương trình của huyện hỗ trợ giống cây sắn kháng bệnh cho bà con, mang lại hiệu quả thiết thực, xóa được đói, giảm được nghèo và nhiều hộ vươn lên làm giàu.

Việc chuyển tải các chủ trương đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đến với người dân, thực hiện chủ trương “Cán bộ phải gần dân, hiểu dân, lắng nghe dân nói” đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Nếu như năm 2015, xã Phú Cần có trên 50% hộ thuộc diện thiếu đói thì đến năm 2018, xã đã đạt chuẩn nông thôn mới, toàn xã hiện chỉ còn 9% thuộc diện hộ nghèo. Hiện Phú Cần đã là xã vùng I chuẩn nông thôn mới.

Cũng ở buôn Bluk, bà R’com Nuy cho biết: “Ban đầu, cán bộ xuống tuyên truyền, vận động làm nông thôn mới, mình chưa hiểu nhiều bởi trước giờ quen sống, canh tác theo phong tục địa phương. Sau đó thấy nhiều hộ khác trong buôn canh tác theo phương pháp mới, cho năng suất cao, thu về nhiều tiền hơn nên mình bắt chước làm theo”.

Bây giờ, nhà bà có 9 con bò trưởng thành, ngoài ra còn trồng sắn, trồng thuốc lá nên cuộc sống đã khấm khá hơn nhiều. Con gái của bà hiện đang học năm thứ ba, ngành Sư phạm mầm non tại Trường Đại học Quy Nhơn.

Hay như chàng trai J’rai 29 tuổi K’pa Long với 6 con bò, 1 ha mỳ, chưa kể ruộng lúa nước đã cho gia đình cuộc sống no đủ…

Tất cả, đều nhờ vào chính sách đúng đắn. Trên hết là nhờ vào một chính quyền thân thiện với người dân, biết chuyển tải những chính sách đúng đắn ấy đến với người dân, làm cho người dân tiếp nhận một cách tự nguyện, vui vẻ…

Ông Hồ Văn Thảo, Chủ tịch UBND huyện Krông Pa cho biết: Xây dựng một chính quyền thân thiện, gần dân, hiểu dân là một trong những mục tiêu được huyện đặt lên hàng đầu. Theo đó, nhân dân trên địa bàn huyện đã có sự đồng thuận cao, bà con tiếp nhận các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước một cách tự nguyện. Từ đó triển khai các chủ trương chính sách đó vào cuộc sống một cách dễ dàng, mang lại hiệu quả thiết thực.

Từ chính sách đến cuộc sống

Sau 10 năm triển khai thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cùng với sự hỗ trợ về nguồn lực của cấp trên, cũng như được nhân dân đồng thuận hưởng ứng tích cực, bộ mặt của huyện vùng sâu Krông Pa đã vươn lên, đổi thay từng ngày.

Kết quả huy động nguồn lực trong 10 năm qua đạt hàng trăm tỷ đồng bao gồm cả ngân sách Trung ương, tỉnh, huyện và các nguồn huy động khác. Riêng 3 năm 2021, 2022 và 2023 là 50,5 tỷ đồng. Đến năm 2023, huyện đã có 3/13 xã đạt chuẩn nông thôn mới, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 15,6%, cơ cấu giá trị sản xuất chuyển dịch đúng hướng. Thu nhập bình quân đầu người năm 2022 ước đạt 43,5 triệu đồng/ người/năm.

Thông qua Chương tình xây dựng nông thôn mới, diện mạo nông thôn của huyện đã đổi mới và khởi sắc, sạch đẹp hơn, khang trang hơn. Hệ thống kết cấu hạ tầng, kinh tế - xã hội phát triển, thu nhập của người dân được nâng lên. Trên lĩnh vực văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ, nhiều thiết chế văn hóa được đầu tư khá đồng bộ, chất lượng giáo dục đào tạo tiếp tục được nâng lên, an sinh xã hội được thực hiện tốt.

Bên cạnh đó, hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở được củng cố, kiện toàn và hoạt động có hiệu quả; an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được giữ vững; các tuyến đường giao thông nông thôn được đầu tư kiên cố, điện chiếu sáng gắn với việc trồng hoa, cây xanh…

Chủ tịch UBND huyện Krông Pa, ông Hồ Văn Thảo cho biết: Tất cả các chủ trương chính sách của Đảng, đặc biệt là các chính sách trên lĩnh vực nông nghiệp, bà con đều tiếp nhận một cách phấn khởi, bởi đây đều là những chính sách gần với dân, có lợi cho dân, mà đặc biệt là biện pháp tuyên truyền đúng đắn, phù hợp với phong tục tập quán của bà con.

Năm 2023, huyện Krông Pa phấn đấu xã Chư Gu đạt chuẩn nông thôn mới. Năm 2024 phấn đấu xã Chư RCăm đạt chuẩn nông thôn mới và năm 2025, phấn đấu xã Ia Rsươm, Chư Drăng đạt chuẩn nông thôn mới.