Không ô nhiễm, giảm chi phí
Tại tỉnh Quảng Trị, những năm trở lại đây do ảnh hưởng của bệnh dịch tả lợn Châu Phi nên hoạt động chăn nuôi lợn và công tác tái đàn, tăng đàn lợn gặp nhiều khó khăn. Nhằm chuyển giao cho nông dân những tiến bộ kỹ thuật mới, thực hiện Đề án số 6060 của UBND tỉnh Quảng Trị về khôi phục đàn lợn sau bệnh dịch tả lợn Châu Phi trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị đã triển khai mô hình chăn nuôi lợn an toàn sinh học theo hướng hữu cơ trên nền đệm lót sinh học có liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, đưa ra thị trường sản phẩm an toàn chất lượng phục vụ người tiêu dùng.
Mô hình chăn nuôi lợn theo hướng hữu cơ có liên kết sản xuất tại xã Cam Nghĩa, Cam Lộ. Ảnh: Việt Toàn.
Mô hình được triển khai trên địa bàn toàn tỉnh với 11 hộ tham gia, với tổng 354 con, quy mô nuôi 30 con/mô hình đối với vùng miền núi và 42 con/mô hình đối với vùng đồng bằng. Đây là giống lợn ngoại từ tổ hợp lai 3 máu (Landrace x Yorrshire) x Duroc có năng suất chất lượng cao được nuôi phổ biến và rộng rãi trên địa bàn tỉnh.
Tham gia thực hiện mô hình, các hộ dân được hỗ trợ 50% kinh phí đối với vùng đồng bằng và 70% kinh phí đối với vùng miền núi. Có 2 mô hình ở huyện Cam Lộ và huyện Hải Lăng thực hiện theo hình thức liên kết sản xuất ra sản phẩm an toàn.
Dẫn chúng tôi đi tham quan các mô hình tại các huyện thị đang triển khai, kỹ sư Lê Thanh Tùng, cán bộ kỹ thuật chăn nuôi Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị cho biết, các hộ tham gia thực hiện mô hình được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn quy trình chăn nuôi lợn thịt an toàn sinh học theo hướng hữu cơ.
Trong suốt quá trình thực hiện, các hộ áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật tổng hợp về quy trình an toàn sinh học trong chăn nuôi lợn của Bộ NN-PTNT ban hành, từ xây dựng chuồng trại trên đệm lót sinh học, sử dụng hệ thống phun sương, quạt làm mát, phối trộn ủ thức ăn bằng men vi sinh, chăm sóc nuôi dưỡng, vệ sinh phòng bệnh...
Với việc thiết kế chuồng trại được bố trí 2/3 diện tích để làm đệm lót sinh học, lớp đệm lót có chứa vi sinh vật có khả năng lên men, phân giải chất thải của lợn nên không gây ô nhiễm môi trường, không mùi hôi, không khí độc, không cần dọn chất thải và không cần tắm cho lợn trong suốt quá trình nuôi, rất thân thiện với môi trường.
Nhờ đệm lót sinh học, người chăn nuôi đã giải quyết được nhiều vấn đề về môi trường, giảm công lao động, hạ chi phí sản xuất. Ảnh: Việt Toàn.
Mô hình sử dụng thức ăn hỗn hợp tự phối trộn từ những nguyên liệu thông dụng. Quá trình phối trộn dùng chế phẩm vi sinh ủ thức ăn giúp nâng cao giá trị dinh dưỡng của thức ăn, không sử dụng các kháng sinh, hormone tăng trưởng, hóa chất bảo quản, các chất cấm. Nhờ vậy, đã giảm hao phí thức ăn, giúp lợn dễ tiêu hóa, tiêu tốn thức ăn thấp, tăng sức đề kháng, hạn chế các bệnh đường tiêu hóa, hô hấp và tăng khả năng chống chịu với điều kiện ngoại cảnh tác động vào đàn lợn.
Chị Nguyễn Thị Mỹ Hạnh, thôn Phương An 2, xã Cam Nghĩa, huyện Cam Lộ hộ dân tham gia mô hình có liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, đưa ra thị trường sản phẩm thịt lợn an toàn chất lượng chia sẻ: “Qua quá trình tham gia thực hiện mô hình, môi trường không bị ô nhiễm, ngoài ra tiết kiệm được nguồn nước.
Bên cạnh đó giảm nhân công lao động, không cần dọn vén phân lợn và tắm rửa cho lợn. Quan trọng là hình thức nuôi này mang lại nguồn thịt lợn sạch phục vụ cho bà con, bán ra thị trường được giá cao hơn”.
Còn chị Đặng Thị Vân, thôn Nam Phú, xã Trung Nam, huyện Vĩnh Linh, một hộ dân khác tham gia mô hình cho biết: Thông qua mô hình, chị đã biết được cách thức xây dựng chuồng trại, các kỹ thuật chăn sóc. Không chỉ cách thức phối trộn thức ăn từ những nguyên liệu thông dụng sẵn có, không chất bảo quản mà còn là cách thức dùng lưới để bảo vệ côn trùng và các động vật trung gian truyền bệnh khác...
Nuôi lợn an toàn sinh học vượt khó khăn thị trường
Trong thời gian thực hiện mô hình, dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, lãnh đạo Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã linh hoạt, chỉ đạo các đơn vị tổ chức tập huấn bằng cách chia thành nhiều đợt/nhóm/lớp và hướng dẫn trực tiếp cho bà con tại hộ để đảm bảo công tác phòng chống dịch bệnh, đồng thời đảm bảo yêu cầu mô hình. Ngoài ra lãnh đạo, cán bộ kỹ thuật Trung tâm thành lập nhóm Zalo để thuận lợi trong việc chỉ đạo, chia sẻ thông tin phù hợp với tình hình trong quá trình triển khai thực hiện mô hình.
Các đại biểu tham quan mô hình liên kết chăn nuôi đảm bảo an toàn, truy xuất nguồn gốc tại xã Hải Thượng huyện Hải Lăng. Ảnh: Việt Toàn.
Để mô hình đạt kết quả cao trong quá trình triển khai, Trung tâm Khuyến nông đã chỉ đạo các trạm khuyến nông ở các huyện phối hợp với các địa phương, đoàn thể huyện nhằm tăng cường công tác tuyên truyền, thực hiện tốt các mô hình.
Bà Lê Thị Bé Hương, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Thượng, huyện Hải Lăng cho biết: Sau khi dịch tả lợn Châu Phi bùng phát mạnh ở địa phương, hầu hết người chăn nuôi đều tay trắng, việc khôi phục đàn lợn gặp rất nhiều khó khăn.
Được sự quan tâm của Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai mô hình, xã đánh giá rất cao tính ưu việt của mô hình này và là mô hình mà xã Hải Thượng đang hướng tới. Hiện nay UBND xã đang tham mưu xây dựng chương trình nông sản hữu cơ giai đoạn 2021 - 2025. Đây là bước đi đầu tiên để xã có những định hướng sắp tới mở rộng các mô hình trên địa bàn.
Kết quả sau 3 tháng nuôi, cho thấy lợn thích nghi tốt với phương thức chăn nuôi mới, lợn sinh trưởng, phát triển tốt, tăng trọng nhanh, lợn đưa vào nuôi bình quân 20 kg/con, hiện tại trọng lượng bình quân đạt 100 kg/con, tăng trọng bình quân đạt 775 – 800 g/con/ngày. Tiêu tốn thức ăn/1kg tăng trọng bình quân 2,5 kg, thấp hơn so với lợn nuôi truyền thống.
Quét mã QR sản phẩm trên điện thoại thông minh. Ảnh: Việt Toàn.
So với nuôi lợn theo cách truyền thống (chăn nuôi theo hướng công nghiệp), nuôi lợn theo hướng hữu cơ, sử dụng đệm lót sinh học giúp giảm ô nhiễm môi trường, tiền điện nước, chi phí xử lý chất thải, thuốc thú y. Đặc biệt, giảm thiểu công lao động rửa, dọn chuồng hàng ngày, đây là công việc có tính chất độc hại và nặng nhọc, phần lớn do phụ nữ đảm nhiệm.
Trên đệm lót sinh học, lợn tự bổ sung thêm protein chất lượng cao về dinh dưỡng và một nguồn probiotic có tác dụng kích thích tiêu hóa và kích thích vi sinh vật có lợi trong đường ruột phát triển, hạn chế thấp nhất dịch bệnh cho lợn, chất lượng thịt lợn thơm ngon, an toàn.
Qua kiểm tra đánh giá chất lượng thịt, các chỉ tiêu test mẫu của sản phẩm đối với 2 mô hình thược hiện theo chuỗi liên kết ở huyện Cam Lộ và huyện Hải Lăng đều đạt tiêu chuẩn chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Trung tâm Khuyến nông đã hỗ trợ nông dân máy hút chân không, dán nhãn mác, logo, tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm khi đưa ra thị trường tiêu thụ. Người tiêu dùng có thể dễ dàng kiểm tra thông tin về sản phẩm thông qua quét mã QR trên điện thoại thông minh. Ngoài ra, Trung tâm Khuyến nông đã liên hệ với các doanh nghiệp, các cửa hàng nông sản để tiêu thụ sản phẩm thịt lợn cho người dân.
Các mô hình chăn nuôi lợn an toàn sinh học sẽ là hạt nhân để lan tỏa phương thức nuôi mới trên địa bàn Quảng Trị. Ảnh: Việt Toàn.
Ông Lê Song Hào, Phó chủ tịch UBND xã Cam Nghĩa, huyện Cam Lộ cho biết thời gian tới, UBND xã định hướng phát triển chăn nuôi nhưng phải đảm bảo môi trường, nâng cao chất lượng, hiệu quả của đàn vật nuôi.
Mô hình triển khai đã cho thấy hiệu quả về môi trường, khă năng tăng trọng, chất lượng sản phẩm thịt khi đưa ra thị trường tiêu thụ. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của tình hình dịch bệnh Covid-19, giá cả thị trường xuống thấp đã ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả kinh tế mang lại.
Mặc dù, giá lợn hơi xuống thấp nhưng đối với mô hình có liên kết tiêu thụ sản phẩm vẫn mang lại lợi nhuận hơn 600.000 đồng/con, trong khi mô hình không liên kết tiêu thụ sản phẩm và chăn nuôi tuyền thống không có lãi. Ngoài ra, chăn nuôi lợn trên đệm lót sinh học thịt lợn chất lượng, vừa bán được phân hữu cơ bón cho cây trồng, mang lại lợi ích kép cho người chăn nuôi.
Ông Trần Cẩn, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị cho biết: Thông qua việc triển khai mô hình, sẽ giúp quản lý tốt dịch bệnh, xây dựng vùng an toàn dịch bệnh. Đây sẽ là các điểm làm cơ sở tham quan, học tập nhân rộng mô hình.
Trong thời gian đến, Trung tâm Khuyến nông sẽ tiếp tục nghiên cứu và triển khai các mô hình chăn nuôi có liên kết tiêu thụ sản phẩm, qua đây giúp các hộ làm quen với phương thức chăn nuôi mới, liên kết sản xuất ra sản phẩm an toàn, nâng cao thu nhập.
