* Nhà cháu có vườn ổi trồng sau 1975 có quả rất sai, nhưng 2 năm nay ổi bị héo cành, khô lá, sau đó chết cả cây, rễ cũng bị thối. Đào gốc để xử lý bằng vôi nhưng trồng lại cây vẫn bị chết. Xin cho biết các loại bệnh thường gặp ở cây ổi và cách phòng trừ?
Nguyễn Diệu Nguyên, An Khê, Hải Thượng, Hải Lăng, Quảng Trị
Theo tài liệu Cây ăn trái đồng bằng sông Cửu Long (Sở KHCNMT An Giang) thì cây ổi thường có các loại sâu bệnh sau đây:
Rầy mềm (Aphis spp.): Rầy đeo bám ở đọt non và mặt dưới lá, chích hút nhựa làm quắn đọt, chồi tăng trưởng kém, tạo điều kiện để nấm bồ hóng phát triển. Cách phòng trị: Phun Bassa 50ND, Trebon 10EC, Applaud 10WP, Sevin 85WP nồng độ 0,1-0,2%.
Rệp dính, rệp sáp, rệp phấn trắng: Đeo trên thân, dọc theo gân chính ở mặt dưới lá chích hút nhựa làm khô lá, giảm kích thước trái. Cách phòng trị: Bi 58 40 EC, Suppracide 40 ND, Confidor 100 SL, Admire 50 EC nồng độ 0,1-0,2%. Nên kết hợp với chất dính ST 0,1%.
Ruồi đục trái (Dacus dorsalis): Thành trùng đẻ trứng bên trong trái, trứng nở thành giò ăn phá thịt trái và làm thối trái. Thành trùng dễ bị quyến rũ bởi chất chua ngọt nên có thể bẫy bắt bằng bã mồi. Thường xuất hiện trên ổi trong mùa mưa. Cách phòng trị: Biện pháp có hiệu quả cao là đặt bẫy. Dùng chất Methyl Eugenol (trích từ hương nhu đã được methyl hóa) đã được bán dưới dạng thuốc Vizupon (M. Eugenol + Naled) để bẫy ruồi.
Sâu đục trái (Conogethes punctiferalis): Sâu non ăn lá và ăn vào trái nơi đài hoa, đục phá làm rụng trái. Cách phòng trị: Chà bỏ đài hoa sớm hạn chế chỗ ẩn nấp của sâu. Phun thuốc sớm và định kỳ 7-10 ngày/lần bằng các loại thuốc như Cymbus 5 EC, Karate 2,5 EC, Decis 2,5 EC, Fenbis 2,5 EC, Baythroid 5 SL nồng độ 0,1-0,2%, ngưng tụ thuốc trước thu hoạch 15 ngày.
Bọ xít hại trái (Helopeltis bakeri và H. collari):Cả hai loài đều có màu vàng hơi nâu và kích thước gần giống nhau. Thành trùng và ấu trùng chích hút chồi và trái non làm chết cành và rụng trái. Cách phòng trị: Phun các loại thuốc giốn như sâu đục trái.
Sâu đục cành (Zeuzera coffeae): Sâu non có màu hồng, đục vào bên trong cành nhất là những cành mọc thẳng đứng, đùn phân và mạt gỗ ra ngoài, thường gặp một sâu phá hại một cành. Sâu làm nhộng bên trong cành. Cành bị chết khô và gãy. Cách phòng trị: Tiêm các loại thuốc trừ sâu hay nhét thuốc hạt trộn với cát vào lỗ đục.
Bệnh thán thư (anthracnose, do Gloesporium psidii và Glomerella psidii): Nấm tấn công trên cành, lá, hoa và trái. Triệu chứng bệnh thay đổi tùy điều kiện môi trường. Triệu chứng trên trái thường dễ gặp, nhất là vào mùa mưa. Bệnh làm thành những chấm nhỏ, màu hồng trên trái chưa chín, mầm bệnh tồn tại ở trạng thái ngủ suốt trong thời gian trái phát triển và bắt đầu lan rộng thành những đốm tròn, màu nâu đen khi trái chín, trung tâm vết bệnh còn nổi rõ những hạch cứng, trái bệnh nhỏ, cứng, khô và dễ rụng. Triệu chứng chết đọt cũng thường xảy ra. Chồi và lá non có thể bị nấm tấn công, chồi ngọn trở nên hơi tím, sau đó thành nâu đen, khô giòn và dễ gãy. Cách phòng trị: Phun Dithane M-45 (Mancozeb 80 WP, Pencozeb 80 WP, Manzate 80 WP), Bayfidan 25 EC, Antracol 70 WP, Ridomil 72 WP nồng độ 0,1-0,2%.
Bệnh đốm lá: Do nấm Cercospora psidii gây ra. Nấm gây những đốm bệnh tròn, tâm màu nâu nhạt, chung quanh màu nâu đậm. Bệnh làm giảm diện tích lá xanh và làm rụng lá. Cách phòng trị: Phun Copper-B 65 BHN, Mancozeb 80 WP, Score 250 EC nồng độ 0,1-0,2%...
Như vậy là phải dùng thêm thuốc bảo vệ thực vật để trừ mầm bệnh chứ cháu chỉ dùng vôi không là chưa đủ.
