Qua thời 'lá ngọc cành vàng' vẫn mong 'hướng dương ngược nắng'

Đây là một vai phụ nữ quyền lực và cay độc, hoàn toàn khác biệt những vai diễn quen thuộc của Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà.

Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà đang biên chế ở Nhà hát kịch Hà Nội. Nhiều năm qua, Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà ít tham gia lĩnh vực điện ảnh mà lý do chính theo chị thổ lộ là “không tìm được vai thích hợp, và tôi cũng ưu tiên dành nhiều thời gian cho sân khấu”.

Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà gần như được đạo diễn Vũ Trường Khoa chọn mặt gửi vàng cho vai Bạch Cúc trong bộ phim truyền hình “Hướng dương ngược nắng” dài 30 tập (được phát sóng lúc 21h40 thứ hai, thứ ba và thứ tư hàng tuần trên kênh VTV3).

Nhân vật Bạch Cúc là Tổng giám đốc điều hành tập đoàn Cao Dược. Là người phụ nữ bản lĩnh, Bạch Cúc một mình chèo lái công ty của gia đình chồng. Thế nhưng, trái ngược với sự nghiệp, Bạch Cúc không có được hạnh phúc hôn nhân. Người chồng vừa kém cỏi lại có tính lăng nhăng, khiến Bạch Cúc chịu nhiều đau khổ và dằn vặt.

Để bảo vệ gia đình, Bạch Cúc không ít lần ra tay tàn độc để xử lý những nhân tình của chồng. Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà nói về vai diễn: “Cách tự vệ của Bạch Cúc thật mạnh mẽ và cũng thật đáng sợ!”.

Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà sinh năm 1969 tại Tuyên Quang. Năm 20 tuổi, tên tuổi Thu Hà vụt sáng lên như một ngôi sao màn bạc với hai bộ phim “Đêm hội Long Trì” của đạo diễn Hải Ninh và “Lá ngọc cành vàng” của đạo diễn Vũ Châu.

Sau khi tiếp tục nổi tiếng với các bộ phim “Tóc gió thôi bay”, “Canh bạc”, “Hẹn gặp lại Sài Gòn”… diễn viên Thu Hà rời Đoàn Văn công Quân khu 2 để gia nhập Nhà hát kịch Hà Nội. Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà hai lần đoạt giải Nữ diễn viên chính xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam năm 1990 và 1993.

Nhà hát kịch Hà Nội, nơi Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà đang nhận lương hàng tháng, là một đơn vị sân khấu có nhiều gương mặt điện ảnh nổi tiếng nhất Việt Nam. Từ Hoàng Cúc trong “Bỉ vỏ”, Thanh Tú trong “Sao tháng Tám”, Minh Hòa trong “Ông cố vấn”… đến những diễn viên trẻ sau này như Kiều Thanh, Thu Hạnh, Thanh Hương…  

Và thực sự Thu Hà đã tỏa sáng trước công chúng lần đầu tiên với vai trò một diễn viên điện ảnh. Có lẽ Thu Hà đã có điểm rơi may mắn. Bởi vì, khi chị xuất hiện ở trường quay, dòng phim quốc doanh cũng đang thịnh vượng, mà dòng phim tư nhân dù mang tiếng “mì ăn liền” cũng chen chân nhau ra rạp.

Thu Hà vụt lên thành một ngôi sao, một ngôi sao theo cách gọi thị trường của những nhà sản xuất phim tư nhân, nhưng cả giới làm phim “chính thống” cũng không hề phản đối danh xưng ấy! Tuổi trẻ của Thu Hà có những ngày thật đáng mơ ước với bất kỳ nghệ sĩ nào.

Dòng phim tư nhân mai một dần. Thế hệ những ngôi sao vừa mới lấp lánh đã phải rời xa khán giả như Lý Hùng, Việt Trinh, Diễm Hương, Mộng Vân, Lê Tuấn Anh…Một ngôi sao như Thu Hà cũng chấp nhận bỏ cuộc chơi rực rỡ son phấn một thời. Chị quay về với những vai diễn trên sân khấu Nhà hát kịch Hà Nội để bước vào chinh phục khác.

Thu Hà tìm thấy công chúng mới của mình và tìm thấy mái ấm riêng! Đấy là lúc chị kết thúc một chặng đường tung tăng thiếu nữ, để trở thành một người phụ nữ chững chạc hơn, một người phụ nữ có hai lối đi về: nhà hát và gia đình!

Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà thường nhắc về 3 ấn tượng khó quên nhất trên hành trình nghệ thuật của mình. 

Thứ nhất, khi học Trường nghệ thuật Quân Đội, mỗi bận cuối tuần Thu Hà về nhà lúc chiều muộn, luôn đề nghị mẹ: “Dắt con đi vòng ngõ sau đấy. Nếu đi qua khu tập thể, con khoanh tay chào từng chú bác thì đến tối mới ăn cơm được. Ngày mai con sẽ thăm hỏi mọi người!”.

Thứ hai, khi đã vào Đoàn nghệ thuật Quân khu 2, mỗi lần về nhà Thu Hà thường mặc nguyên cả bộ quần áo lính, vì “mình yếu đuối thế này, có quần áo bộ đội cho người ta khỏi ăn hiếp, mà mặc quần áo lòe loẹt thì hàng xóm dị nghị”.

Thứ ba, khi nhón chân chạy show, Thu Hà thương bố mẹ đơn chiếc lủi thủi, nhưng “cũng may, sinh thêm được một cô em gái”!

Ba chi tiết trên rất nhỏ, nhưng rất quan trọng đối với Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà hôm nay. Chị phải vượt qua được những tâm trạng ấy, cái tâm trạng lạc lõng của một nghệ sĩ không được sinh ra trong một môi trường nghệ thuật, rất dễ bị xét nét, bị dòm ngó, bị bình phẩm nếu hớ hênh. 

Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà luôn nhớ những ngày tháng ấy, vì tố chất nghệ sĩ đồng nghĩa với sự bất bình thường, nên áp lực trước sự bình thường không đơn giản chút nào!

Diễn viên Thu Hà khởi động bàn chân nghệ sĩ từ một vạt đồi Tuyên Quang và nhanh chóng được biết đến qua bộ phim “Lá ngọc cành vàng”. Vai diễn thành danh khó quên ấy được bao nhiêu tiền nhỉ? “Mình mua được một chiếc xe đạp và một cái quạt máy con con!”, Thu Hà đã trả lời như vậy với ánh mắt tròn xoe và trong veo.

Đôi mắt ấy, khuôn mặt ấy hình như sinh ra cho một miền bình yên. Vẻ đẹp của Thu Hà không phải vẻ đẹp hoa ghen liễu hờn như Thúy Kiều, mà là vẻ đẹp mây thua tuyết nhường như Thúy Vân.

Thế nhưng, số phận luôn ẩn giấu những ngóc ngách không ai có thể tiên liệu. Thu Hà cũng có nhiều ngày sóng gió, nhiều ngày bẽ bàng, nhiều ngày xót xa. Có đôi lúc sự đổ vỡ kéo đến như định mệnh, chẳng thể rành mạch ai có lỗi, và cũng chẳng thể níu giữ những gì dứt áo ra đi. Thu Hà có những phút giây chống chếnh giữa cuộc đời tưởng dành cho chị nhiều ưu đãi.

Đối với một nghệ sĩ như Thu Hà, có khi thua thiệt hay nghiệt ngã lại trở thành chất men cho sáng tạo. Những lúc chị cô đơn nhất hay cay đắng nhất cũng là thời điểm chị có những vai diễn đáng nhớ nhất. Ví dụ, khi đang đối diện với rất nhiều ưu tư, Thu Hà nhận lời tham gia bộ phim truyền hình dài tập “Đường đời”.

Vai người đàn bà tên Tân trong bộ phim khác hẳn với những vai Thu Hà từng đóng. Tân lấm láp và cam chịu, nhưng sôi sục khát vọng sống. Quả nhiên, vai Tân trong “Đường đời” được khán giả truyền hình bình chọn là vai diễn được yêu thích nhất trên sóng VTV năm 2005. 

Những năm gần đây, Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà rất cân nhắc trước những lời mời đóng phim, với lý do “nếu quay lại màn ảnh thì người ta phải nhớ mình, chứ mình không quay lại để đổi lấy sự mờ nhạt hay vai diễn không tròn trịa”. Vai Bạch Cúc trong bộ phim “Hướng dương ngược nắng” chính là sự tái ngộ khán giả, mà Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà đặt nhiều hy vọng.

Hiện tại, Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà vẫn là diễn viên trụ cột của Nhà hát kịch Hà Nội. Với Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hà, bằng lòng với cuộc sống là điều quan trọng nhất: “Tôi không có cuộc sống kiểu thượng lưu như mọi người nghĩ đâu. Tôi cũng giống như tất cả những người phụ nữ khác, ở mức vừa đủ mà biết cân bằng mọi thứ. Nhiều khán giả nghĩ nghệ sĩ đẹp trên màn ảnh thì ngoài đời sẽ có khoảng cách, vị trí cao nhưng không phải vậy.

Thu Hà cũng như những người phụ nữ khác, sáng uống nước trà cùng các chị trong phố rồi đi làm, gặp gỡ mọi người. Điều tôi hướng tới có lẽ vẫn là nghề. Khi chưa nghỉ thì mình vẫn sẽ làm nghề, vì từ xưa đến nay mình vẫn làm và sống bằng nghề. Nếu không đi làm phim thì cũng sẽ làm những công việc của nhà hát. 

Bây giờ, gia đình vẫn là ưu tiên số một của tôi, vì các con vẫn đang trong tuổi trưởng thành, rất cần sự quan tâm từ người mẹ”.