Thông tin cây trám đen, trám trắng

* Xin cho biết thông tin cây trám đen, trám trắng?

Đing Quang Chương, 74 tuổi, thôn Trung, Thanh Lĩnh, Thanh Chương, Nghệ An

Về các kỹ thuật canh tác, chăm sóc, bảo quản xin mời bác gửi về chuyên mục Khuyến nông của báo này. Tôi chỉ xin cung cấp một ít thông tin về đặc điểm khoa học của các cây này:

Chi Trám (Canarium) là một chi các loài cây thân gỗ trong họ Burseraceae, có nguồn gốc ở vùng nhiệt đới châu Phi và miền nam châu Á, từ miền nam Nigeria về phía đông tới Madagascar, Mauritius, Ấn Độ, miền nam Trung Quốc và Philipine. Chúng là các loại cây thường xanh thân gỗ lớn cao tới 40-50 m, với các lá mọc đối hình chân chim. Hai loài Canarium album và Canarium tramdenum (trám trắng và trám đen) là hai loài cây Nam Á, có một số điểm đặc biệt khác với những loài còn lại ở các chi tiết: lá, hoa và quả. Trám trắng quả có vỏ màu xanh lục, trám đen quả có màu tím thẫm. Thân cây thì tương tự.

Quả trám đen thường thu hoạch sớm hơn trám trắng ít ngày, tuy vẫn cùng những tháng mùa thu (vào tháng 9-10). Quả trám hình thoi và hạt cũng có hình thoi. Theo tác giả Bùi Thế Tâm thì quả trám trắng ngoài việc dùng làm thực phẩm còn được dùng làm thuốc. Có tác dụng sinh tân dịch, giải khát, thanh giọng, giải độc cá, giải say rượu mê man, nôn mửa, nhức đầu. Về mùa đông, nếu đêm ngủ thấy khô cổ và ho, gây mất giấc: dùng ngày 20-30 quả trám trắng (bỏ hột) đập dập nấu nước uống. Có thể thêm gừng, đường hay mật để uống. Viêm họng cấp hay mãn, viêm amiđan, khô cổ, mất tiếng: dùng trám muối để ngậm hay pha nước uống.

Có thể dùng trám tươi để hãm uống. Sốt cao, khô môi miệng, khát nước: giã quả trám lấy nước uống hàng ngày.

Ho khản cổ: trám tươi 4 quả bỏ hột, giã nát với huyền sâm 10g thái lát. Cho vào nồi đất đổ ngập nước, nấu uống. Có tác dụng giáng hỏa, lợi yết hầu, thanh nhiệt giải độc, tiêu thũng.

Kiết lỵ ra máu: trám và ô mai lượng bằng nhau đốt thành tro. Ngày dùng 9g uống với nước cơm.

Ngộ độc cua cá: lấy trám trắng 30g sắc nước uống. Cách này cũng dùng cho trẻ em lên sởi và chữa bệnh hoại huyết.

Viêm tắc mạch máu: quả trám trắng luộc ăn cái, uống nước hàng ngày, mỗi ngày 200g. Liệu trình 1-2 tháng.

Nẻ da do lạnh (cước), khô nứt môi chảy máu: trám đốt thành tro, trộn mỡ lợn hoặc dầu thực vật bôi.

Trà trám: Trám 3 quả, bạng đại hải (đười ươi) 3 hạt, trà xanh 5g, mật ong 20g. Trám đập dập (không hạt) cho vào nồi đất đun 15 phút rồi rót vào cốc đã để sẵn bạng, trà, mật ong. Hãm 10-15 phút chờ nguội bớt. Uống thay trà, dùng điều trị viêm họng khô rát, khản cổ, ho khan.

Cao trám: Quả trám trắng bỏ hột, đập dập, đun nhỏ lửa 30 phút, cho đường phèn đun thành cao. Dùng chữa động kinh, pha uống ngày 2 lần, mỗi lần 1 thìa con. Hiện nay không ai trồng trám đen, trám trắng bằng hạt nữa mà trồng bằng cây ghép (sinh sản vô tính) để có thể nhanh chóng ra quả. Về giống và kỹ thuật trồng, chăm sóc các loại trám này mong bác liên hệ trực tiếp với Công ty cổ phần giống lâm nghiệp vùng Đông Bắc. Số điện thoại của Giám đốc Công ty là 0982810264.