Cuối tuần qua Thứ trưởng Bộ NN- PTNT Bùi Bá Bổng và lãnh đạo Cục Trồng trọt lại vào Bắc Trung bộ- nơi mà cách đây chỉ 1 tuần Cục Trồng trọt vừa vào kiểm tra công tác chống hạn theo lệnh của Bộ trưởng Cao Đức Phát.
Điều này cho thấy "chảo lửa" Thanh- Nghệ- Tĩnh đang hết sức nóng khi mà đã mấy tháng nay cả khu vực không có mưa, cái nóng thường xuyên mấp mé 40 độ C và gió Lào quần đảo liên tục. Đặc biệt Thanh Hoá và Nghệ An chiếm một diện tích lúa khá lớn của cả miền Trung, hạn hán và hệ luỵ tiếp theo là mất mùa sẽ đe doạ đời sống hàng chục triệu nông dân nơi đây. Nhiều cánh đồng đất nỏ trắng trong khi mùa vụ ở Bắc Trung bộ đang dần khép lại.
Đến Thanh Hoá, Thứ trưởng đi thẳng xuống các huyện trọng điểm hạn Nga Sơn, Hà Trung và Như Thanh. Tại 3 huyện này diện tích lúa đã cấy thiếu nước tưới dưỡng một cách nghiêm trọng đã lên tới gần 20 ngàn ha. Ngoài ra toàn tỉnh còn gần 30 ngàn ha đất lúa chưa cấy được và có gần 12 ngàn ha lúa mùa, 8 ngàn ha ngô chết do thiếu nước. Như Thanh có 91/97 hồ, đập bị khô cạn nước, người và xe máy có thể đi lại được ở lòng hồ như trên bờ. Chẳng hạn như hồ Mộng Lâm dung lượng nước tưới đủ cho 820ha lúa vụ mùa nhưng hiện đã thành hồ chết. Chủ tịch UBND huyện Như Thanh cho biết: “Lịch sử hồ Mộng Lâm chưa bao giờ cạn kiệt như năm nay. Như Thanh có số lượng hồ đập nhiều nhất tỉnh Thanh song sự đầu tư nâng cấp, sửa chữa hàng năm quá ít. Hiện chỉ mới có 15 hồ được sữa chữa. Toàn bộ số hồ đập này được người dân, bộ đội, TNXP đào, đắp những năm 1960 nay việc tích nước khá hạn chế”.
Vì vậy có một vấn đề không chỉ Chủ tịch UBND huyện Như Thanh mà nhiều huyện khác của Thanh Hoá đều kiến nghị với Bộ NN- PTNT là Bộ cần quan tâm đầu tư hơn nữa đến hệ thống hồ, đập miền núi. Làm việc với lãnh đạo tỉnh và ngành nông nghiệp Thanh Hoá, Thứ trưởng Bùi Bá Bổng đề nghị Thanh Hoá tiếp tục chủ động trích kinh phí dự phòng để bố trí một số giống cây trồng ngắn ngày, thích hợp, đặc biệt là giống ngô gieo trồng vào các khu vực không có nước cấy lúa. Thứ trưởng cũng lưu ý với địa phương, từ nay đến 25/7 nếu trời có mưa thì vẫn bố trí cấy lúa trên những diện tích đất lúa, hạn chế đến mức tối đa việc bỏ hoang ruộng.
Rời "chảo lửa" Thanh Hoá, Thứ trưởng Bùi Bá Bổng cùng đoàn công tác Bộ NN-PTNT vào các huyện Nghi Xuân, Hồng Lĩnh, Vũ Quang, Hương Sơn... được đánh giá là những địa phương hạn nặng của Hà Tĩnh. Theo báo cáo của Sở NN-PTNT Hà Tĩnh, nắng hạn kéo dài nhiều tháng đã vượt quá sức chịu đựng của con người, vật nuôi cũng như cây trồng khiến gần 20 nghìn ha lúa, hoa màu của Hà Tĩnh có nguy cơ mất trắng. Bưởi Phúc Trạch là cây chịu hạn khá nhất mà năm nay cũng héo đọt, rụng quả. Ông Trần Minh Kỳ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh này cho biết, trên 300 nghìn người dân đang thiếu nước uống, nước sinh hoạt nhất là người dân vùng núi cao không tìm đâu ra nước uống thì quả là nguy hiểm.
Đặc biệt 85% các hồ đập vừa và nhỏ của Hà Tĩnh đã cạn kiệt, 70% các trạm bơm bị treo vòi, nước mặn ở sông La tiếp tục dồn đuổi nước ngọt lấn sâu vào các con sông với nồng độ mặn gấp nhiều lần cho phép. Hà Tĩnh đã dốc toàn lực chống hạn bằng các giải pháp: nạo vét kênh mương cho sâu thêm, trút một phần nước hồ Kẻ Gỗ còn lại cấp theo kênh N1 đổ về sông Nghèn, liên tục bơm nước từ trạm bơm Linh Cảm đổ về dòng sông này phục vụ dân sinh và ứng cứu hơn 10 nghìn ha lúa của TX Hồng Lĩnh, các huyện Lộc Hà, Can Lộc, Bắc Thạch Hà…Thứ trưởng Bùi Bá Bổng đã động viên, chia sẻ với bà con nông dân Hà Tĩnh gắng gượng qua cơn đại hạn. Ông cũng yêu cầu Hà Tĩnh bằng mọi giá phải đảm bảo nước sinh hoạt tối thiểu cho người và trâu bò, gia cầm ở những vùng khó khăn.
