Thương mại gỗ hợp pháp và nhận dạng gỗ

Gỗ nguyên liệu từ rừng trồng trong nước tại nhà máy Công ty Sansia Pacific

Sự kiện nằm trong khuôn khổ dự án “Kiểm soát gỗ bất hợp pháp trong xuất, nhập khẩu gỗ” thực hiện trong 2 năm (2019 – 2020).

Khoá tập huấn được tổ chức nhằm nâng cao năng lực cho cán bộ hải quan và kiểm lâm trong việc thực hiện các quy định và giảm thiểu rủi ro trong kiểm soát xuất nhập khẩu gỗ và lâm sản.

Trong 10 năm trở lại đây, ngành công nghiệp chế biến gỗ và lâm sản Việt Nam có những bước tăng trưởng vượt bậc. Việt Nam đã trở thành nhà cung cấp gỗ và sản phẩm gỗ cho trên 120 quốc gia trên thế giới, trong đó có những thị trường có yêu cầu cao như: Mỹ, Châu Âu, Nhật bản, Hàn Quốc,...

Tính đến hết tháng 8/2019, giá trị xuất khẩu ước đạt 7,08 tỷ USD, tăng 18,6% so với cùng kỳ 2018 trong đó gỗ nguyên liệu tăng 14,9%, sản phẩm gỗ tăng 25,1%. Với đà tăng trưởng như trên, ước cả năm, giá trị xuất khẩu lâm sản đạt khoảng 11 tỷ USD.

Theo ông Nguyễn Thế Cường, đại diện tổ chức TRAFFIC thì chính sách đóng cửa rừng tự nhiên của Chính phủ Việt Nam và một số nước xuất khẩu gỗ tự nhiên truyền thống cho Việt Nam trong những năm qua đã làm giảm lượng gỗ tự nhiên trong nước một cách nhanh chóng.

Việt Nam đang là thị trường hàng đầu về tiêu thụ gỗ nguyên liệu. Tuy nhiên gỗ nhập khẩu khi khai báo hải quan thì tên một loại gỗ lại được khai báo với nhiều tên khoa học khác nhau gây khó khăn cho lực lượng hải quan.

Mặt khác, thông tin về các quy định pháp lý có liên quan đến quản lý, khai thác, chế biến và thương mại gỗ tại một số quốc gia còn hạn chế. Chính sách quản lý tài nguyên của nhiều quốc gia cũng có nhiều bất cập, không đồng nhất, thậm chí xung đột lẫn nhau. Quản trị rừng tại nhiều quốc gia vẫn còn ở mức thấp, tiềm ẩn nhiều rủi ro với nước nhập khẩu, trong đó có Việt Nam.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngành chế biến gỗ và lâm sản xuất khẩu đang phấn đấu trở thành một ngành mũi nhọn trong sản xuất, xuất khẩu của Việt Nam, có thương hiệu, uy tín trên thị trường quốc tế.

Tính đến hết tháng 8/2019, giá trị xuất khẩu gỗ ước đạt 7,08 tỷ USD, tăng 18,6% so với cùng kỳ 2018.

Cùng với đó, Việt Nam cũng đã ký kết Hiệp định VPA/FLEGT với EU và xây dựng Hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp Việt Nam (VNTLAS), do vậy việc kiểm soát nguồn gốc gỗ là một yêu cầu rất quan trọng.

Theo ông Ngô Minh Hải, nguyên Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý, Tổng cục Hải quan thì có nhiều rủi ro trong quản lý hàng hoá xuất nhập khẩu, trong đó có mặt hàng gỗ và đồ gỗ. Trong đó, rủi ro trong khai hải quan, khai thuế, thời hạn làm thủ tục hải quan, thời hạn nộp thuế,… chiếm đến 85% tổng số vi phạm phân loại theo hành vi.

Bên cạnh đó còn có các rủi ro trong tuân thủ chính sách quản lý hàng hoá xuất nhập khẩu, về phân loại hàng hoá, về giá trị hải quan, xuất xứ và số lượng hàng hoá… Trong khi đó lực lượng hải quan không được đào tạo bài bản về lâm nghiệp cũng như nhận dạng gỗ, đây là một trong những khó khăn lớn đối với lực lượng này.

Cơ quan Hải quan và cơ quan Kiểm lâm được coi là “cửa ngõ” trong việc thực hiện kiểm soát nguồn gốc hợp pháp do vậy việc phối hợp chặt chẽ của hai lực lượng này sẽ góp phần quan trọng trong thực hiện các mục tiêu của ngành gỗ về bảo đảm nguồn gỗ hợp pháp.