Hồ Đồng Mít đang chạy đua với thời gian để về đích vào cuối năm nay. Ảnh: Vũ Đình Thung.
Cuối năm nay, công trình hồ chứa nước Đồng Mít được Bộ NN-PTNT đầu tư xây dựng trên địa bàn huyện An Lão (Bình Định) sẽ tích nước phục vụ sản xuất và dân sinh cho các địa phương phía Bắc tỉnh Bình Định. Không chỉ sản xuất nông nghiệp của huyện An Lão được hưởng lợi từ công trình hồ chứa nước Đồng Mít, mà vùng phía Bắc huyện Phù Mỹ cũng được hưởng lợi.
Ông Hồ Đắc Chương, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Bình Định cho biết, để phát huy tối đa hiệu quả của hồ chứa nước Đồng Mít, điều kiện tiên quyết là phải có hệ thống thủy lợi sau thân đập được quy hoạch thật khoa học.
Cũng theo ông Chương, cuối năm nay, khi hồ chứa nước Đồng Mít tích nước kết hợp với tác động nhờ đập ngăn mặn trên sông Lại Giang (TX Hoài Nhơn) đi vào vận hành, 2 hệ thống này kết nối với nhau sẽ đảm bảo cấp nước tưới cho cả một vùng rộng lớn thuộc huyện An Lão, TX Hoài Nhơn và nhiều địa phương địa phương phía Bắc huyện Phù Mỹ.
Theo phân tích của ngành chức năng, việc dẫn nước từ hồ chứa Đồng Mít về đến sông Lại Giang thuộc TX Hoài Nhơn thông qua hệ thống ống dẫn có chiều dài khoảng 45km. Hệ thống này kết hợp với các công trình thủy lợi đang có sẽ cấp đủ nước tưới cho 725ha đất canh tác ven sông An Lão, đồng thời bổ sung nước giúp hệ thống đập dâng Lại Giang đảm bảo nước tưới cho gần 5.000ha, từ đập dâng Lại Giang nước sẽ được chuyển nước về phía Bắc huyện Phù Mỹ để tưới cho khoảng 700ha nữa.
Theo các chuyên gia thủy lợi, phương án chuyển nước từ đập dâng Lại Giang về các địa phương phía Bắc huyện Phù Mỹ phải thông qua hệ thống trạm bơm đặt trên sông Lại Giang, đoạn cách đập tưới Lại Giang khoảng 1km, cùng với đó là tuyến ống dẫn nước qua đèo Phủ Cũ.
Hệ thống trạm bơm gồm 4 tổ máy, mỗi năm sẽ bơm khoảng 5 triệu m3 nước vào đường ống có chiều dài 6,6km, nước sẽ đi xuyên đèo Phủ Cũ theo hệ thống tuyến ống dài 350m qua đường hầm đến kênh dẫn nước dài 11,6km sau cửa hầm.
Hồ chứa nước Đồng Mít đã hoàn thành hơn 75% khối lượng công trình. Ảnh: Vũ Đình Thung.
Hệ thống dẫn nước này kết hợp với các công trình thủy lợi hiện có đảm bảo cấp đủ nước tưới thêm cho 700ha đất sản xuất nông nghiệp, đồng thời hỗ trợ hệ thống hiện có đảm bảo cấp nước cho 6.200ha đất sản xuất nông nghiệp ở vùng ven đầm Trà Ổ.
Hệ thống này còn tạo nguồn cấp nước sinh hoạt cho khoảng 60.000 người dân thuộc các vùng khô hạn ven đầm Trà Ổ thuộc huyện Phù Mỹ, những địa phương thường xuyên thiếu nước sinh hoạt vào mùa khô.
Theo ông Trần Văn Phúc, Giám đốc Sở NN-PTNT Bình Định, trên địa bàn Bình Định hiện có 4 hệ thống thủy lợi lớn gồm: Hệ thống thủy lợi Sông Côn-Hà Thanh, hệ thống thủy lợi La Tinh, hệ thống thủy lợi phía Bắc Phù Mỹ và hệ thống thủy lợi Lại Giang. Hiện nay, phía Bắc huyện Phù Mỹ là vùng đất thường xuyên xảy ra khô hạn nghiêm trọng ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp. Bởi, vùng đất này không có lưu vực sông lớn, hồ chứa hầu hết đều bé.
Thêm vào đó, do ảnh hưởng biến đổi khí hậu nên trong những năm gần đây vùng đất này ít có mưa. Chính vì vậy, khi xây dựng phương án chuyển nước về vùng phía Bắc huyện Phù Mỹ, mục tiêu đề ra không chỉ cung cấp nước tưới, cấp nước trực tiếp cho sản xuất mà còn tính toán đến chuyện tích nước ở một số hồ chứa trên địa bàn huyện để dự phòng cho những mùa khô hạn.
“Phương án chuyển nước từ đập Lại Giang về vùng phía Bắc huyện Phù Mỹ không chỉ giải được bài toán khô hạn, mà còn tạo ra sự thay đổi có tính đột phá cho vùng đất này. Xét về mặt kỹ thuật, đủ nước sản xuất người dân thuận lợi gieo trồng, họ chủ động chuyển đổi cơ cấu cây trồng sang những cây trồng phù hợp, năng suất, sản lượng tăng, thu nhập tăng theo”, ông Trần Văn Phúc, Giám đốc Sở NN-PTNT Bình Định, khẳng định.
