Trở lại 'làng không cười'

Bởi, do dùng nguồn nước nhiễm fluor nặng nên hầu hết cư dân ở đây đều mắc bệnh. Từ khi có nước sạch về làng, mọi thứ đã thay đổi.

Ký ức buồn

Bước vào trụ sở HTXNN Hòa Hiệp, câu hỏi đầu tiên tôi đặt ra với ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ nhiệm HTX, là: “Nước sạch đã làm đổi thay vùng đất Hòa Hiệp như thế nào?”.

Ông Dũng nở nụ cười tươi, trả lời ngay: “Nước sạch về làng đã làm thay đổi tích cực về sức khỏe của người dân. Trước đây, khi còn dùng nước nhiễm fluor, hầu hết người lớn tuổi đều mắc bệnh xương khớp, người trẻ thì ai nấy đều mắc bệnh đen răng, con nít dù đã thay răng rồi hàm răng cũng bị hư dần đến cùn.

Đó là chưa kể đến hàng loạt cái chết do bệnh ung thư cũng bị nghi vấn do ảnh hưởng nguồn nước sinh hoạt. Từ năm 2008 đến nay, mới gần 10 năm được sử dụng nước sạch mà bệnh hiểm nghèo đã vắng dần, trẻ con bây giờ đứa nào đứa nấy hàm răng trắng muốt, đều tăm tắp”.

Nông dân Phạm Tấn Đức (60 tuổi) ở xóm 2, thôn Hòa Hiệp, ngồi nghe câu chuyện của tôi và ông Dũng cũng góp lời: “Bệnh tật giảm dần khiến người dân yên tâm làm ăn, đầu óc không còn lo về sức khỏe nên sáng hẳn ra, nghĩ ra nhiều cách làm ăn cho hiệu quả kinh tế, chẳng mấy chốc thoát nghèo”.

Lục lại ký ức, ông Đức kể chuyện gia đình mình. Chị ruột ông Đức là bà Phạm Thị Hạnh bị mắc bệnh xương khớp rất sớm, sau đó nằm liệt giường nhiều năm rồi chết. Nghi vấn cái chết của bà Hạnh có liên quan đến nguồn nước sinh hoạt bị nhiễm fluor, ngành chức năng ở tỉnh về lấy nước ở nguồn nước giếng mà gia đình bà Hạnh đang sử dụng, đồng thời còn mang máy đến sân nhà bà Hạnh khoan một giếng mới và lấy cả nước giếng này đi xét nghiệm.

"Sau đó họ cho biết bệnh của chị Hạnh do ảnh hưởng nguồn nước sinh hoạt. Vợ tôi cũng chết cách đây mấy năm do ung thư vú", ông Đức nói buồn.

Trong ký ức của hai y tá thôn Hòa Hiệp, chị Võ Thị Công Mỹ và chị Phạm Thị Tường vẫn còn nguyên những chuyện đáng buồn. Theo nhận định của hai chị, trong thời gian trước đây, những căn bệnh hiểm nghèo của người dân Hòa Hiệp dẫn đến tử vong đều là bệnh ung thư. Điều đáng lo ngại là hầu hết những người tử vong đang ở độ tuổi còn khá trẻ.

Nụ cười trở lại

Từ bao đời nay, phụ nữ, con gái thôn Hòa Hiệp cứ vài ba ngày lại lấy than cà răng một lần, bởi theo những cụ bà, cà răng bằng than có thể “cứu” được những chiếc răng đen xỉn. Thế nhưng thực tế không như vậy, than chẳng có tác dụng gì, cà đến lở miệng vẫn không dám cười.

Bệnh đen răng tấn công con nít dữ dội hơn. Ví như tại Trường Tiểu học số 2 Bình Tường, nằm đối diện với trụ sở HTXNN Hòa Hiệp. Cách đây khoảng 10 năm, mỗi đợt khám sức khỏe định kỳ cho học sinh đều có gần 90% học sinh bị sún răng hoặc răng bị ố vàng.

Bây giờ, bệnh răng đen không còn ám ảnh người dân Hòa Hiệp nữa, bởi thế hệ con trẻ sinh ra trong quãng thời gian 10 năm gần đây đều đang có những hàm răng đều tăm tắp, trắng muốt.

Ông Phạm Tấn Đức (60 tuổi) ở xóm 2 khoe: “Nhà tui có thằng cháu 10 tuổi, răng nó đẹp mê luôn. Không tin chút nữa tui dẫn về nhà cho xem”.

Không phải không tin ông Đức, nhưng để khách quan, nhân các cháu học sinh Trường Tiểu học số 2 Bình Tường tan học chiều, tôi “chặn đường” hai cháu đang nhảy chân sáo trên con đường quê và đề nghị: “Các cháu cười lên cho chú xem cái nào”. Hồn nhiên, hai cháu cùng cười, nụ cười rất tự tin. Qủa thật răng chúng rất đẹp, đều hạt lựu.

Cháu gái vui vẻ tự giới thiệu: “Cháu là Nguyễn Thị Thảo Nguyên, 7 tuổi, còn đây là anh cháu, 9 tuổi, tên Nguyễn Minh Thái”. Ông Đức góp chuyện: “Bây giờ biết răng mình đẹp, anh bảo chúng cười là chúng cười ngay chứ trước đây, có cạy răng chúng cũng không cười, bởi sợ người ta chê bao hàm răng sún của mình”.

Theo ông Nguyễn Văn Dũng, nước sạch về Hòa Hiệp trong năm 2008, đây là cái mốc thời gian “nhớ đời” của người dân ở đây. Có nước sạch đã mừng, người dân ở đây còn được Nhà nước cho vay mỗi hộ 4 triệu đồng với lãi suất thấp để mua ống dẫn nước sạch vào nhà.  “Đến nay, 921 hộ dân với trên 4.000 nhân khẩu ở Hòa Hiệp đã được dùng nước sạch. Tôi có thể nói chắc là kể từ đây, người dân Hòa Hiệp đã thoát nỗi ám ảnh răng đen”, ông Dũng phấn khởi nói.