Tổng thống Nga Vladimir Putin bắt tay Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trong cuộc họp bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Osaka, Nhật Bản, ngày 28/6/2019. Ảnh: Reuters.
Động thái diễn ra để kỷ niệm mối liên kết trong Thế chiến thứ hai giữa quân đội Hoa Kỳ và Liên Xô trong nỗ lực đánh bại Đức Quốc xã.
Tuyên bố của Trump và Putin được đưa ra trong bối cảnh các mối quan hệ Nga-Mỹ căng thẳng về một loạt vấn đề, từ kiểm soát vũ khí và sự can thiệp của Nga vào Ukraine và Syria cho đến việc Nga tuyên bố không rõ ràng về đại dịch virus Corona mới và bị cáo buộc can thiệp vào chiến dịch bầu cử của Mỹ.
Tạp chí Phố Wall báo cáo rằng quyết định đưa ra tuyên bố đã gây ra cuộc tranh luận trong chính quyền Trump, với một số quan chức lo ngại nó có thể ảnh hưởng tới những thông điệp nghiêm khắc của Mỹ gửi tới Moscow.
Tuyên bố chung đánh dấu kỷ niệm cuộc họp ngày 25/4/1945 trên một cây cầu bắc qua sông Elbe ở Đức khi những người lính Liên Xô tiến từ phía Đông và quân đội Mỹ di chuyển từ phía Tây.
“Sự kiện này báo trước sự thất bại quyết định của chế độ Đức quốc xã”, tuyên bố khẳng định. “Tinh thần của Elbe, là một ví dụ về cách hai quốc gia của chúng ta có thể gạt bỏ sự khác biệt, tạo dựng niềm tin, hợp tác để theo đuổi một mục đích lớn hơn”.
Tạp chí Phố Wall cho biết tuyên bố chung cuối cùng kỉ niệm mối liên kết trên cầu sông Elbe được ban hành vào năm 2010, khi chính quyền Obama tìm kiếm mối quan hệ được cải thiện với Moscow.
Trump đã hy vọng đến thăm Moscow để đánh dấu kỷ niệm. Ông ca ngợi Putin, thúc đẩy hợp tác với Moscow và nói tin rằng Nga không can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016.
Ngược lại, các quan chức hành chính cấp cao và các nhà lập pháp chỉ trích Nga dữ dội, với mối quan hệ giữa hai quốc gia vũ trang hạt nhân ở mức thấp nhất kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh.
Ủy ban Tình báo Thượng viện do Đảng Cộng hòa lãnh đạo hôm 21/4 từng ban hành một báo cáo lưỡng đảng đồng tình với đánh giá tình báo năm 2017 của Mỹ, rằng Nga theo đuổi chiến dịch đưa tin sai gây ảnh hưởng và hack mạng nhằm mục đích bỏ phiếu cho Trump thắng bà Hillary Clinton.
Các quan chức tình báo Mỹ đã cảnh báo các nhà lập pháp rằng Moscow đang can thiệp vào chiến dịch bầu cử Tổng thống năm 2020 nhưng Nga phủ nhận.
