Nhà kinh tế Joseph Stiglitz cho rằng mạng lưới an sinh xã hội của Mỹ không hoạt động. Ảnh: Tass.
Trong một cuộc công kích sâu cay nhằm vào Tổng thống, ông Joseph Stiglitz cho biết hàng triệu người Mỹ đang chuyển sang trông chờ cứu trợ từ ngân hàng thực phẩm, tìm kiếm việc làm vì trợ cấp ít ỏi, chết vì bất bình đẳng về y tế. Và những điều đó là điển hình của một cuộc Đại khủng hoảng.
“Số người chuyển sang trông chờ vào ngân hàng thực phẩm là rất lớn và vượt quá khả năng cung cấp. Hoa Kỳ giờ đây giống như một quốc gia thuộc thế giới thứ ba. Mạng lưới an sinh xã hội không hoạt động”, ông nói.
Nhà kinh tế Stiglitz, một người trường kỳ phê phán Trump, cho biết 14% dân số phụ thuộc vào tem thực phẩm và dự đoán cơ sở hạ tầng xã hội không thể đối phó với tỷ lệ thất nghiệp có thể đạt 30% trong những tháng tới.
“Chúng ta có một mạng lưới an sinh xã hội không đầy đủ. Sự bất bình đẳng ở Mỹ quá lớn. Dịch bệnh này nhắm đến những người có sức khỏe kém nhất. Trong thế giới tiên tiến, Mỹ là một trong những quốc gia có sức khỏe kém nhất nói chung và bất bình đẳng về y tế lớn nhất”.
Ông Stiglitz cho biết đảng Cộng hòa đã phản đối các đề xuất cho những người bị nhiễm virus nghỉ ốm trong 10 ngày, khiến cho nhiều nhân viên sẽ đi làm ngay cả khi bị nhiễm bệnh. “Những người Cộng hòa nói không vì họ nói cho nghỉ sẽ tạo ra tiền lệ xấu. Đó là điều không thể tin được”.
"Mạng lưới an sinh không đầy đủ và đang để virus lây lan. Bảo hiểm thất nghiệp rất ít, mọi người không nghĩ rằng họ có thể dựa vào nó”, ông bổ sung
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Guardian để đánh dấu kỉ niệm tái xuất bản cuốn sách People, Power, and Profits, ông Stiglitz đã được hỏi liệu Hoa Kỳ có thể hướng đến một cuộc Đại khủng hoảng thứ hai hay không.
“Có là câu trả lời ngắn gọn”, ông nói. “Nếu bạn để mặc quốc gia cho Donald Trump và Mitch McConnell [lãnh đạo phe đa số Cộng hòa trong Thượng viện], chúng ta sẽ đâm đầu vào cuộc Đại khủng hoảng mới. Nếu có cấu trúc chính sách phù hợp, nước Mỹ có thể tránh khủng hoảng một cách dễ dàng”.
Ông Stiglitz nói rằng do sự quản lý sai lầm của Trump, văn phòng Nhà Trắng chịu trách nhiệm về đại dịch đã bị đóng cửa, tài trợ cho Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh bị cắt, và Hoa Kỳ rơi vào khủng hoảng khi không có đủ bộ dụng cụ xét nghiệm, khẩu trang cũng như thiết bị bảo hộ.
"Được ông Trump khuyến khích, một số khu vực của Hoa Kỳ đã quyết tâm mở cửa trở lại theo cách có thể tạo điều kiện cho lây lan cộng đồng và dẫn đến một đợt bùng phát mới", ông bổ sung.
“Trong những trường hợp đó, chính phủ không thực thi phong tỏa, chính phủ đã sợ hãi. Mối quan tâm là mọi người sẽ không thể chi tiêu cho bất cứ thứ gì ngoài thực phẩm. Và đó là định nghĩa về một cuộc Đại khủng hoảng”.
“Hoa Kỳ đã không chuẩn bị nhưng, cho dù có không chuẩn bị, quyết định của Trump trong xử lý khủng hoảng mang tính chính trị hơn là khoa học khiến cho nước Mỹ phản ứng kém hơn nhiều”.
Ông Stiglitz nói rằng nếu Trump bị đánh bại khi tái tranh cử vào tháng 11 và đảng Dân chủ nắm quyền kiểm soát cả hai viện của Quốc hội, Mỹ có khả năng sẽ đi theo hướng tiến bộ hơn, nhưng ông cảnh báo đảng Cộng hòa sẽ sử dụng cách chiến đấu "bẩn thỉu" để giành lấy quyền lực.
“Sẽ có hạn chế và phân chia khu vực hành chính. Đảng Cộng hòa biết họ là một đảng thiểu số và thực hiện một cuộc đấu tranh không có giới hạn để đảm bảo một đảng thiểu số thống trị nước Mỹ”.
Nhà kinh tế từng đoạt giải Nobel nói rằng cuộc khủng hoảng hiện nay sẽ buộc các quốc gia tìm cách làm cho họ ít bị tổn thương hơn, và điều này dẫn đến chuỗi cung ứng ngắn hơn, buộc phải tập trung hơn vào tự cung cấp lương thực cũng như năng lượng.
Ông nói thêm rằng sự phức tạp của các phương thức sản xuất hiện đại có nghĩa là tự cung tự cấp không còn mang tính khả thi.
“Chiến đấu với đại dịch toàn cầu và biến đổi khí hậu đòi hỏi phải có sự hợp tác toàn cầu. Vậy nhưng Tổng thống Hoa Kỳ không hiểu điều đó”, ông khẳng định.
