Trung Quốc bỏ dần chính sách trợ giá nông nghiệp

Các chính sách hỗ trợ nông nghiệp của Trung Quốc đang hướng tới cơ chế thị trường, sau một thập kỷ có sự hỗ trợ trực tiếp từ nhà nước với nông sản, cây bút Tristan Kenderdine của tờ Asia&Pacific Policy Society, nhận định.
 

Chuyển hướng

Trung Quốc chuyển hướng hỗ trợ nông dân từ trực tiếp sang gián tiếp bằng hai biện pháp: phát triển bảo hiểm nông nghiệp cho nông dân, và phát triển thị trường để đảm bảo đầu ra.

Nông dân Trung Quốc

Các nhà hoạch định chính sách mới, mang tên “Bảo hiểm và tương lai”, đang được triển khai tại Trung Quốc, dành cho ngũ cốc và các loại hạt chứa tinh dầu. Cùng với việc kết thúc chính sách bao cấp nông sản, Trung Quốc bắt đầu mở cửa cho ngành công nghiệp chế biến nông sản nhập khẩu.

Trung Quốc đang thực hiện bốn cải cách mang tính hệ thống để hiện thực hóa chính sách trên, đó là: nâng cấp nông nghiệp - công nghiệp, tín dụng nông nghiệp, bảo hiểm nông nghiệp và thiết lập giá cả hàng hóa nông nghiệp trong tương lai, điều được coi là sự mong chờ lớn nhất của nông dân.

Quốc gia hơn tỷ dân không hoàn toàn bãi bỏ bao cấp với nông nghiệp. Đối với việc nâng cấp nông nghiệp - công nghiệp, nhà nước vẫn trợ giá, bởi thực tế cho thấy tín dụng nông nghiệp là điều khó mang lại hiệu quả trong thời gian ngắn. Thay vào đó, Trung Quốc được cho là sẽ chuyển dần chính sách sang bảo hiểm nông nghiệp, vốn đang được thí điểm, và được kỳ vọng sẽ thành yếu tố chủ đạo trong tương lai.

Thay vì mua ngũ cốc trực tiếp từ nông dân, Trung Quốc đang thử nghiệm chính sách bảo hiểm cây trồng.
 

Thiết lập giá

Cơ chế giá mục tiêu, được lập ra nhằm định hướng nông nghiệp phát triển theo hướng hợp đồng cân đối cung - cầu, trao đổi hàng hóa. Giá mục tiêu, hay giá sàn, sẽ là nền tảng cho việc định giá một mặt hàng nào đó, ví dụ như ngô. Mỗi tỉnh có thể có giá khác nhau cho một loại nông sản, dựa trên giá sàn.

Tuy nhiên, giới phân tích kinh tế cho rằng Trung Quốc cần đồng thời nâng cấp các định chế tài chính liên quan để có một “thị trường toàn diện”, đáng tin cậy cho người mua và người bán.

Lão nông Trung Quốc thư giãn bên đồng ruộng

Các định chế này, thậm chí cả một số tổ chức có liên quan nông nghiệp, từ lâu bị coi là “trống rỗng”, được kỳ vọng trở thành các đại lý kinh doanh hiệu quả trong mô hình mới. Việc này, có thể sẽ khiến Bắc Kinh mất nhiều năm để hiện thực hóa.

Chính quyền Trung Quốc có thể sẽ hỗ trợ phát triển các sàn giao dịch nông nghiệp trong tương lai để thu hút chuyển giao kỹ thuật, nhân tài, và các định chế hiệu quả từ nước ngoài. Trên mặt trận quốc tế, việc Trung Quốc mở cửa nhập khẩu, không có nghĩa là nước này “mở” hoàn toàn với thị trường nước ngoài. Chính sách nhập khẩu của Trung Quốc, đối với thị trường châu Á - Thái Bình Dương, được xem là khác biệt so với chính sách với thị trường Ấn Độ Dương. Cây bút Kenderdine cho rằng Trung Quốc có chính sách không giống nhau giữa nhập khẩu hạt có dầu từ các quốc gia Trung Á, cá châu Phi, so với hạt cải và đậu tương từ thị trường Bắc Mỹ.

Với thị trường hơn một tỷ dân, Trung Quốc kỳ vọng chính sách nhập khẩu này sẽ tạo đòn bẩy với giá cả nhiều loại nông sản. Cụ thể, nước này đang mở rộng các cảng Đại Liên và Trịnh Châu, để thu hút nông sản nhập khẩu.

Trong tương lai, giới phân tích dự đoán Trung Quốc sẽ dịch chuyển dần nhập khẩu nông sản từ châu Á - Thái Bình Dương sang các quốc gia ven Ấn Độ Dương. Đó cũng là một cách Trung Quốc làm giảm áp lực trong cuộc chiến thương mại với Mỹ, khởi đầu từ các động thái cứng rắn của Tổng thống Donald Trump.