Triết gia Krishnamurti (1895 - 1986).
Tự khám phá chính mình luôn đặt ra hàng trăm câu hỏi khác nhau về ham muốn, về tồn tại, về hạnh phúc... Tuy nhiên, tự khám phá chính mình cũng giúp mỗi người hiểu bản thân đang cần gì và phải làm gì? Tự khám phá chính mình, theo triết gia Krishnamurti trong cuốn sách “Như ta là” còn hướng đến khả năng giải thoát trí não khỏi mọi sự quy định.
Triết gia Krishnamurti (1895 - 1986) là một nhà diễn thuyết nổi tiếng về các vấn đề triết học và tinh thần. Ông sinh ra trong một gia đình thuộc tầng lớp Brahmin tại Ấn Độ. Krishnamurti không lệ thuộc vào bất kỳ tôn giáo hay giáo phái nào. Cuốn sách “Như ta là” của ông gợi suy nghĩ về câu hỏi ta là ai, xã hội ta đang sống là như thế nào? Tại sao như vậy? Và gợi mở câu trả lời từ chính mỗi người,
Theo triết gia Krishnamurti, khắp nơi trên thế giới và trong bản thân mỗi người có quá nhiều vấn đề quan trọng phải giải quyết. Có nơi chìm đắm trong nghèo khó, có nơi sống đau khổ, bất công, một cảm giác sống mà không có tình yêu… Con người bị điều khiển, bị chìm đắm trong tham lam, dục vọng, chia rẻ, thù địch, thất bại, đau khổ…
Triết gia Krishnamurti cho rằng nhiều vấn đề của ta không thể giải quyết được, trừ khi có một cuộc cách mạng nền tảng của trí não, bởi vì chỉ có một cuộc cách mạng như thế mới có thể đem lại nhận thức rằng đâu là sự thật.
Nếu ta không thấy chính mình “như ta là”, nếu ta không thấu hiểu người tư duy (cái thực thể tìm kiếm, không ngừng yêu cầu, đòi hỏi, chất vấn, ra sức khám phá…) thì khi đó tư tưởng của ta, cuộc tìm kiếm của ta sẽ vô nghĩa. Chừng nào công cụ tư duy của ta còn chưa sáng tỏ, còn lầm lạc, còn bị qui định, thì bất cứ suy nghĩ nào của ta cũng bị hạn chế, nhỏ hẹp. Vì thế, để giải quyết những vấn đề cốt lõi nêu trên, vấn đề của ta là làm sao giải thoát trí não khỏi mọi sự qui định.
Với triết gia Krishnamurti, điều quan trọng là nhận thức được sự qui định của chính ta. Và việc biết được rằng ta bị qui định là một việc khó khăn lạ thường. Quan trọng là hiểu chính mình. Tự biết mình là khởi đầu của trí tuệ. Tự biết mình là không rập khuôn theo bất kỳ sách vở, triết gia, nhà tâm lý nào, mà là biết chính mình như ta là trong từng khoảnh khắc. Biết mình là quan sát những gì ta nghĩ, ta cảm nhận, không chỉ trên bề mặt, mà nhận thức thật sâu cái đang là nhưng không hề lên án, phán xét, đánh giá hay so sánh.
Cuốn sách "Như ta là" vừa được xuất bản tại Việt Nam.
Hãy thử làm đi và bạn sẽ thấy thật khó khăn biết bao đối với một trí não đã được đào tạo qua bao thế kỷ để so sánh, lên án, phán xét, đánh giá, để chấm dứt toàn bộ tiến trình đó và chỉ đơn giản quan sát cái đang là.
Nếu ao ước tìm ra sự thật, ta phải hoàn toàn thoát khỏi mọi tôn giáo, thoát khỏi mọi sự qui định, thoát khỏi mọi giáo điều, mọi niềm tin, mọi quyền lực xui khiến ta phải tuân thủ, nghĩa là về cốt lõi, phải hoàn toàn đứng một mình, và việc đó vô cùng khó khăn. Nhưng nếu không như vậy, thì ta không thể nhìn ra con đường để khám phá sự thật cốt lõi của bản thể con người và xã hội loài người, để tự mình tìm ra những đổi thay đúng đắn và tích cực.
Krishnamurti khuyên nhủ: “Hãy quan sát trí não của chính bạn, hãy nhìn thấy những tầng sâu mà trí não có thể vươn tới; do đó, bạn mới quan trọng, chứ không phải giáo lý. Điều quan trọng đối với bạn là khám phá đường đi nước bước trong tư duy của chính bạn và tư duy đó hàm ý gì…”
Ông đưa ra một dẫn chứng: Nếu tôi thật sự muốn thấu hiểu phiền não và chấm dứt phiền não, tôi phải khám phá không chỉ những điều hàm chứa trong sự tiến bộ, mà còn phải hiểu thực thể muốn cải thiện chính mình đó là gì, và tôi cũng phải biết động cơ nào khiến thực thể đó tìm cách cải thiện. Toàn bộ những điều ấy là ý thức… Nếu tôi muốn tạo ra một cuộc cách mạng triệt để trong chính tôi, chắc chắn tôi phải thấu hiểu toàn bộ sự tiến bộ của ý thức.
Và theo ông, để trí não xuất hiện những điều mới mẻ thì không để trí não bị bận rộn. Chỉ có một trí não đầy tham vọng mới bận rộn. Chỉ có một sự tĩnh lặng của trí não, một sự trống không, trong đó không có bất kỳ chuyển động nào, chỉ khi đó cái chưa biết mới hiện hữu và trở nên hữu ích với chúng ta - với những điều ta đang quan tâm và cần thay đổi về chính bản thân mình và xã hội loài người mà mình đang hiện diện.
