Nghệ An là tỉnh nằm trong khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai. Nhằm giảm thiểu tình trạng lũ lụt cho vùng hạ lưu, các đơn vị quản lý hồ chứa thủy lợi Nghệ An tiên phong ứng dụng các giải pháp khoa học công nghệ vào công tác dự báo, vận hành khâu xả, tích nước. Nhờ đó công tác phòng, chống lũ lụt được bảo đảm, đồng thời tích nước sử dụng cho vụ nông nghiệp, phục vụ sinh hoạt và các ngành nghề khác.
Từ năm 2009, đơn vị đầu tư hệ thống tự động để cảnh báo bão lũ, dự báo nước về hồ, lượng mưa trong lòng hồ, lượng nước xả tràn qua hồ.
Hồ Vực Mấu (Nghệ An) là công trình thủy lợi sử dụng công nghệ SCADA trong hoạt động giám sát, quản lý, vận hành hồ đập. Sau nhiều năm áp dụng các công cụ, phần mềm hỗ trợ vào việc dự báo, quan trắc trong các mùa mưa bão đã mang lại hiệu quả cao.
Ông Nguyễn Xuân Long - Tổng Giám đốc Cty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Nghệ An, đơn vị quản lý điều hành hồ Vực Mấu cho biết: “Trong những năm qua Công ty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Nghệ An đã sử dụng công nghệ quan trắc vận hành tự động SCADA bao gồm hệ thống đo mưa tự động đặt tại thượng nguồn là 3 điểm, trong lòng hồ là 1 điểm và 1 trạm quan trắc đo lưu lượng mực nước hồ, hệ thống cập nhật mực nước, lưu lượng của trạm được cập nhật trên hệ thống thông tin mạng, sau đó được truyền về bảng điều hành của nhà quản lý”.
Các số liệu đo đạc, quan trắc được cập nhật mọi lúc mọi nơi, đóng vai trò then chốt trong việc lập ra các phương án điều tiết nhằm đảm bảo an toàn công trình và giảm ngập lụt cho vùng hạ lưu; đảm bảo tích nước đáp ứng yêu cầu sản xuất nông nghiệp và các ngành khác trên địa bàn.
Được biết địa bàn tỉnh Nghệ An có hơn 1.000 hồ đập, trong đó nhiều hồ đập có nguy cơ mất an toàn trong mùa mưa bão, việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào trong quản lý, vận hành hồ chứa nước như mô hình hồ Vực Mấu có ý nghĩa lớn đối với ngành thủy lợi toàn tỉnh.
Theo ông Đặng Văn Quyền - Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Nghệ An: “Tỉnh đã tiến hành công tác tu sửa, nâng cấp được hơn 400 hồ theo nghị định 114 về an toàn đập, hiện nhiều hồ xuống cấp trầm trọng, mất an toàn cao đang được xây lại, sửa mới. Hiện nay việc ứng dụng công nghệ đo tự động để áp dụng trong công tác vận hành điều tiết quản lý cũng như công tác phòng chống thiên tai là rất quan trọng, tỉnh Nghệ An chỉ mới ứng dụng tại hồ Vực Mấu, các hồ còn lại hiện chưa được ứng dụng hệ thống này”.
Về lâu dài việc đầu tư công nghệ vào các hệ thống hồ thủy lợi rất quan trọng, có thể triển khai ứng dụng sớm. Tuy nhiên sẽ không dễ để triển khai đồng bộ bởi còn gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn đầu tư, kinh phí cho việc bảo trì các thiết bị phần mềm cũng là rào cản cần phải được giải quyết.