Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp cùng ông Trần Văn Lâu, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng và đoàn công tác kiểm tra công tác vận hành tạm thời tại cống âu Rạch Mọp sáng 17/2. Ảnh: Kim Anh.
Ngày 17/2, Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 10 (Bộ NN-PTNT) phối hợp với UBND tỉnh Sóc Trăng tổ chức vận hành tạm thời công trình cống âu Rạch Mọp. Đây là một trong những hạng mục lớn thuộc Dự án công trình kiểm soát nguồn nước bờ Nam Sông Hậu, có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn nước ngọt cho địa phương, đặc biệt vào cao điểm hạn mặn dự kiến diễn ra vào cuối tháng 2/2025.
Theo ông Kiều Văn Công - Phó Trưởng ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 10, công trình hiện đã hoàn thành hơn 90% khối lượng công việc. Các hạng mục chính như cống, cửa van âu thuyền đã hoàn thiện, đảm bảo khả năng kiểm soát mặn trong thời gian tới. Giao thông thủy qua khu vực vận hành bình thường, góp phần kết nối giao thương giữa hai huyện Kế Sách và Long Phú.
Để đảm bảo công trình vận hành chính thức đảm bảo an toàn, Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 10 đã chuẩn bị lực lượng, thực hiện công tác đào tạo cho cán bộ kỹ thuật vận hành công trình. Bên cạnh đó, đơn vị thi công cũng phân công các tổ, đội giám sát trực tiếp tại công trình, đặc biệt là nhóm thi công cơ khí cửa cống nhằm đảm bảo chất lượng kỹ thuật. Dự kiến, toàn bộ công trình sẽ hoàn thành trong tháng 3/2025, sớm hơn một tháng so với tiến độ đề ra.
Công trình cống âu Rạch Mọp hiện đã hoàn thành hơn 90% khối lượng công việc. Ảnh: Kim Anh.
Ông Trần Văn Lâu - Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng - cho biết, tình hình hạn hán và xâm nhập mặn ở khu vực ĐBSCL nói chung và tỉnh Sóc Trăng nói riêng đang diễn biến ngày càng phức tạp. Đặc biệt, trong năm 2024, tình trạng thiếu nước ngọt trên địa bàn diễn ra trầm trọng.
Chính quyền tỉnh Sóc Trăng đã triển khai nhiều giải pháp để đảm bảo nguồn nước phục vụ phục vụ sinh hoạt và sản xuất của người dân. Tuy nhiên, theo ông Lâu, mạch nước ngầm hiện nay ngày càng suy giảm cả về trữ lượng lẫn chất lượng.
Hiện nay, một số khu vực, nước ở độ sâu 500-600m vẫn gặp tình trạng lẫn bùn, tạp chất, nhiễm mặn… Do đó, việc đảm bảo nguồn nước sạch là nhu cầu hết sức cấp thiết đối với tỉnh.
Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 10 sẽ thực hiện công tác đào tạo, tập huấn, chuyển giao kỹ thuật cho tỉnh Sóc Trăng trước khi bàn giao công trình. Ảnh: Kim Anh.
Thời gian qua, với sự quan tâm của Chính phủ và Bộ NN-PTNT, tỉnh Sóc Trăng được đầu tư nhiều công trình cống ngăn mặn, giữ ngọt. Nhất là hệ thống cống phía bờ Nam Sông Hậu, giúp tạo thành “túi nước” dự trữ, sẵn sàng ứng phó với mùa khô hạn và xâm nhập mặn.
Riêng cống âu Rạch Mọp, ông Lâu đánh giá, khi hoàn thành và đưa vào vận hành chính thức, sẽ góp phần quan trọng trong việc trữ nước ngọt phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của hệ thống công trình thủy lợi, lãnh đạo tỉnh Sóc Trăng kiến nghị Bộ NN-PTNT sớm bố trí vốn để sớm triển khai xây dựng 5 cống còn lại thuộc Dự án công trình kiểm soát nguồn nước bờ Nam Sông Hậu, gồm: Mương Khai 2, Trà Ếch, Cau Trường, Cái Trưng và Trà Quýt.
Đồng thời, địa phương đề xuất Bộ NN-PTNT đầu tư, xây dựng kè 2 bên bờ sông khu vực cống âu Rạch Mọp nhằm giảm thiểu nguy cơ sạt lở, bảo vệ khu vực lân cận công trình.
Cửa âu thuyền được mở ra cho các phương tiện thủy lưu thông. Ảnh: Kim Anh.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp, dự báo tình hình hạn mặn năm 2025 có xu hướng thấp hơn trung bình nhiều năm, với phạm vi xâm nhập mặn khoảng 5-7km, không quá gay gắt.
Tuy nhiên, Bộ NN-PTNT xác định cần có phương án ứng phó lâu dài, bởi hạn mặn là hiện tượng xảy ra hằng năm tại ĐBSCL. Ngoài các giải pháp phi công trình như điều chỉnh mùa vụ, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp, các địa phương cần tập trung đầu tư vào các công trình điều tiết mặn, ngọt hiệu quả.
Cống âu Rạch Mọp tuy không phải công trình điều tiết nước lớn ở khu vực ĐBSCL, nhưng khi vận hành đồng bộ với các cống khác sẽ giúp bảo vệ hơn 19.000ha diện tích sản xuất của tỉnh Sóc Trăng.
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp tặng quà cho các công nhân, cán bộ, kỹ sư trên công trường. Ảnh: Kim Anh.
Hiện nay, Bộ NN-PTNT đã bố trí vốn để triển khai xây dựng 5 cống còn lại trong Dự án công trình kiểm soát nguồn nước bờ Nam Sông Hậu. Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đề nghị tỉnh Sóc Trăng đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, bàn giao cho chủ đầu tư, chậm nhất cuối tháng 6/2025 để có thể khởi công đồng loạt trong quý III/2025, đảm bảo hoàn thành toàn bộ dự án vào năm 2026.
