VietGAP "lên đời" vải thiều Lục Ngạn

Vải thiều Lục Ngạn vốn có nguồn gốc từ Thanh Hà (Hải Dương), nhưng từ khi bén duyên với đất đồi Lục Ngạn (Bắc Giang), quả vải thiều đã có bước tiến mới về chất “như ngọc được mài”. Cùng với "VietGAP hóa" vườn vải, vải thiều Lục Ngạn đang rộng cửa cả về giá trị lẫn thị trường.

Thiên nhiên ban tặng cho Lục Ngạn một vùng đất đai rộng lớn với những sườn đồi đất đỏ pha lẫn sỏi son cùng tiểu vùng khí hậu đặc trưng rất phù hợp phát triển cây ăn quả, đặc biệt là vải thiều. Những năm trước kia, khi cây vải thiều còn chưa bén duyên với đất đồi Lục Ngạn, cuộc sống của người dân nơi đây thiếu thốn đủ bề. Chẳng thế mà có người đã từng nói Lục Ngạn là nơi “chó ăn đá, gà ăn sỏi”. Vậy nhưng từ những năm 1990 trở lại đây, cái nơi “gà ăn sỏi” đó lại cho ra một sản phẩm đặc sản nông sản với hương vị thơm ngon đặc trưng– vải thiều Lục Ngạn.

Mất nhiều năm, Lục Ngạn đã biến những quả đồi trọc nghèo nàn năm xưa thành miệt vườn vải thiều xanh trù phú. Đến nay diện tích vải thiều của Lục Ngạn đã đạt 18.500 ha, trong đó có 1.700 ha vải thiều chín sớm. Sản lượng vải thiều cung cấp ra thị trường mỗi năm từ 60.000 đến trên 100.000 tấn, giá trị thu về hàng năm đạt trung bình khoảng 500 tỷ đồng. Lục Ngạn đã trở thành “Kinh đô vải thiều” của cả nước. Có lẽ không ở nơi đâu cây vải thiều lại được người dân vun trồng, chăm sóc dầy công như ở Lục Ngạn. Để có được những vườn đồi vải thiều xanh tốt, cho quả ngọt từ đồi trọc trơ sỏi đá, những con người nơi đây đã dầm mưa dãi nắng, mang cơm nắm, cá khô, dùng cuốc, thuổng, xà beng, xẻng “hạ cấp” độ dốc đồi trọc thành những đường băng bằng phẳng rộng từ 3– 7m, rồi quật lộn ngược đất thịt lên để trồng vải.

Thời điểm này, huyện Lục Ngạn sôi động với các hoạt động thu hoạch vải thiều. Trung bình mỗi ngày đã có hàng trăm xe ôtô lớn nhỏ đến Lục Ngạn thu mua vải thiều để vận chuyển đi tiêu thụ ở các thị trường trong và ngoài nước. Năm nay, sản lượng vải thiều tươi của Lục Ngạn ước tính có khoảng 60.000 tấn. Chớm vào đầu vụ thu hoạch, vải thiều đã bán được giá rất cao từ 10 – 20 nghìn đồng/kg tuỳ loại. Có thể thấy, nhờ vải thiều Lục Ngạn có vị thơm ngon đặc trưng riêng, được nhiều người ưu chuộng nên giá thu mua tại Lục Ngạn luôn luôn cao hơn nhiều so với vải thiều bán ở những địa phương khác. Có khi giá mua buôn vải thiều loại 1 ở Lục Ngạn còn cao hơn cả giá bán lẻ ở thị trường Hà Nội.

 Nhiều năm nay, Trung Quốc vẫn được coi là thị trường lớn nhất của vải thiều Bắc Giang, mặc dù việc XK vào đây luôn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Tình trạng ép cấp, ép giá, tranh mua, tranh bán khiến cho giá vải thiều không ổn định. Bên cạnh đó, việc thiếu thông tin khiến cho các thương nhân không thể điều tiết lượng hàng hoá một cách hợp lý để bảo đảm giữ giá cho vải thiều. Những thủ tục hải quan phiền hà luôn khiến các thương nhân phải bực mình.

Với mục đích phối hợp xây dựng một cơ chế thông thoáng mới cho vải thiều khi phải XK sang nước bạn, Sở Công thương tỉnh Bắc Giang đã làm việc với Sở Công thương, Ban kinh tế cửa khẩu và chính quyền của hai tỉnh Lào Cai và Hà Giang nhằm tháo gỡ những khó khăn trong quá trình XK vải thiều. Đặc biệt, cửa khẩu Hà Khẩu (Lào Cai) được coi như là điểm nút cho chương trình xúc tiến tiêu thụ vải thiều đợt này bởi hàng năm lượng vải thiều tươi đi qua thường chiếm khoảng 35-40% tổng sản lượng toàn tỉnh.

Theo ông Thân Nhân Tôn- PGĐ Sở Công thương Bắc Giang, thủ tục cấp C/O (chứng nhận xuất xứ hàng hoá) cho vải thiều sẽ được Sở Công thương Lào Cai thực hiện một cách thuận lợi và thông thoáng nhất. Thời gian cấp sẽ được ưu tiên một cách tối đa, kể cả ngoài giờ hành chính và ngày nghỉ. Ban kinh tế cửa khẩu của tỉnh này cũng hứa sẽ ưu tiên cho các xe vải thiều được XK vào giờ đầu của mỗi ngày. Đồng thời tăng cường lực lượng bốc vác, sắp xếp, vận tải, vệ sinh tại cửa khẩu trong suốt mùa vụ XK vải thiều. “Năm nay, nhờ VietGap, việc XK cũng sẽ thuận lợi hơn, bởi sản phẩm đã có thương hiệu, tem nhãn và chất lượng bảo đảm. Chúng tôi hy vọng đây sẽ là năm khởi đầu cho việc tiêu thụ vải thuận lợi cho những mùa vải tiếp theo”, ông Bùi Hạnh hy vọng.