Thời gian qua, nhiều người dân trên địa bàn tỉnh Gia Lai và Kon Tum đang “méo mặt” khi vườn chanh dây đến thời điểm thu hoạch nhưng phải chặt bỏ vì không ra quả, cây không phát triển.
Đầu tư hàng trăm triệu đồng... rồi chặt bỏ
Nhìn vườn chanh dây 3 ha của gia đình không phát triển, ông Lê Trung Tín (ngụ tại xã H’neng, huyện Đăk Đoa, Gia Lai) chua chát cho biết, chúng tôi phải phá bỏ để trồng lại giống chanh khác, do thời gian này dịch bệnh Covid -19 nên chưa thuê được người làm.
“Gia đình tôi đã dồn hết công sức, vốn liếng hơn 150 triệu đồng để đầu tư vườn chanh dây với hi vọng có một mùa bội thu. Tuy nhiên, sau 3 tháng vườn chanh vẫn không phát triển, cây không cho ra quả. Việc cây không phát triển là do giống cây kém chất lượng chứ không phải cách chăm sóc” – ông Tín quả quyết.
Theo ông Tín, gia đình ông đã mua giống chanh dây này của một công ty tại TP. Pleiku thông qua một người quen giới thiệu. Tuy nhiên, khi cây gặp sự cố, gia đình ông đã không thể liên lạc được với công ty đó nữa.
Trong khi đó, ông Lê Văn Hùng (ngụ thôn Dư Keo, xã Ia Hla, huyện Chư Pưh, Gia Lai) cho biết, ông vừa mới chặt bỏ vườn chanh dây hơn 1 ha dù đã đến thời điểm thu hoạch. Lý do được ông Hùng đưa ra là do chanh dây không ra phải quả tím mà ra quả vàng nên giá thấp lại không ai mua. Cùng với đó, cây chanh cho ra quả rất ít khiến gia đình không mặn mà thu hoạch.
Theo ông Hùng, sau khi được Công ty Nông Huy Phát ở TP. Pleiku giới thiệu giống chanh bông thái với quả chín tím, gia đình ông đã bỏ ra gần 30 triệu đồng mua giống. Cùng với phân bón, nhân công, tổng chi phí gia đình phải bỏ ra hơn 60 triệu đồng.
“Khi phát hiện sự việc, tôi đã báo cáo lên công ty nhưng không thấy ai đến nên đành phải phá bỏ vườn chanh dây” – ông Hùng cho biết.
Chanh dây kém chất lượng cũng xảy ra một số nơi trên địa bàn tỉnh Kon Tum. Bà Võ Thị Nhung (ngụ thôn Kon Gung, xã Đăk Mar, huyện Đăk Hà) đã phá bỏ gần 2 ha vườn chanh dây sau gần 7 tháng chăm sóc. Theo bà Nhung, do giống kém chất lượng, trồng ra quả rất ít nên gia đình phải phá bỏ để tái đầu tư cây trồng khác. “Gia đình tôi đã bỏ hơn 200 triệu đồng để đầu tư nhưng giờ mất trắng” – bà Nhung buồn bã cho biết.
Tương tự, huyện Đăk Tô, Kon Tum cũng có nhiều hộ mua phải giống chanh dây kém chất lượng, khi trồng nhiễm sâu bệnh. Ông Nguyễn Xuân Đại (ngụ thị trấn Đăk Tô, huyện Đăk Tô) mua 1.500 cây giống chanh dây của 1 công ty cung cấp giống tại TP. Pleiku với giá 33.000 đồng/cây.
Ông Đại cho biết, do giống kém chất lượng nên bị nhiễm bệnh nhiều, quả không đạt. Vì mua giống chanh dây trôi nổi nên gia đình ông cũng không có cơ sở yêu cầu bồi thường.
Vẫn khuyến cáo người dân là chính
Theo tìm hiểu được biết, nhiều người dân mua phải giống chanh dây kém chất lượng chủ yếu mua trôi nổi thị trường và qua mạng. Giống trôi nổi có ưu điểm rẻ, nhưng khi có thiệt hại thì người dân không biết cầu cứu ai.
Đề cập đến vấn đề này, ông Nguyễn Long Khánh, Phó trưởng phòng NN-PTNT huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai thừa nhận, trên địa bàn có một số người dân mua phải giống chanh dây kém chất lượng. Tuy nhiên, do đơn vị bán giống chanh dây nằm ở TP. Pleiku nên huyện không có thẩm quyền xử lý.
“Chúng tôi đã báo cáo vấn đề này lên Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Gia Lai để có hướng xử lý kịp thời”- ông Khánh cho biết.
Ông Khánh cũng khuyến cáo người dân trồng chanh dây nên chọn mô hình liên kết để phát triển bền vững. Theo đó, người dân nên chọn một đơn vị cung cấp giống uy tín trên thị trường để liên kết trồng và bao tiêu sản phẩm. Không nên mua giống trôi nổi trên thị trường tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Liên quan đến giống chanh dây kém chất lượng, mới đây, Sở NN-PTNT tỉnh Kon Tum đã có văn bản gửi UBND các huyện, thành phố để chấn chỉnh công tác quản lý sản xuất, kinh doanh, buôn bán các loại giống cây trồng, đặc biệt là chanh dây. Theo đó, các đơn vị phải tăng cường kiểm tra để kịp thời phát hiện, xử lý các trường hợp bán cây giống kém chất lượng theo quy định pháp luật. Sở NN-PTNT cũng khuyến cáo tổ chức, cá nhân sử dụng các loại giống cây trồng có uy tín, nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng… nhằm hạn chế rủi ro.