Xây dựng đề án tổng thể phòng, chống sạt lở, sụt lún vùng ĐBSCL

Văn phòng Chính phủ vừa có thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang trong chuyến khảo sát, kiểm tra đê điều, sạt lở tại các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau. 

ĐBSCL là khu vực nhạy cảm, dễ bị tổn thương nhất cả nước

Sau chuyến kiểm tra, khảo sát sạt lở bờ biển khu vực cửa Gành Hào thuộc các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau và nghe báo cáo của hai địa phương về tình hình sạt lở trên địa bàn, cũng như ý kiến của các Bộ: NN-PTNT, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đánh giá: ĐBSCL có vai trò, vị trí chiến lược hết sức quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh của cả nước, đóng góp rất lớn trong việc nâng cao vị thế, uy tín của nước ta trong khu vực và thế giới thông qua hoạt động xuất khẩu nông sản, đặc biệt là xuất khẩu gạo.

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang khẳng định, ĐBSCL là khu vực nhạy cảm, dễ bị tổn thương nhất cả nước trước tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng. Qua khảo sát thực tế và theo báo cáo của Bộ NN-PTNT và UBND các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau, tình hình sạt lở bờ sông, bờ biển, sụt lún đất ở ĐBSCL nói chung, đặc biệt là trên địa bàn 2 tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau ngày càng phức tạp, có những yếu tố bất thường hơn.

Sạt lở không chỉ xảy ra trong mùa mưa lũ mà cả trong mùa khô, không chỉ trên sông mà xảy ra ở nhiều kênh rạch, ở những nơi đã xây dựng công trình bảo vệ. Tình trạng sạt lở tại một số khu vực có nguy cơ gây mất an toàn đê biển, nhà cửa, hạ tầng thiết yếu về giao thông, thủy lợi, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh và sinh hoạt của người dân.

Thay mặt Thường trực Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ chia sẻ với những khó khăn, thách thức rất lớn mà các địa phương vùng ĐBSCL đã, đang và sẽ tiếp tục phải đối mặt, đặc biệt là tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở bờ sông, bờ biển và sụt lún đất.

Xây dựng đề án tổng thể về phòng, chống sạt lở, sụt lún

Theo đó, về các nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đề nghị các địa phương trong vùng ĐBSCL (nhất là các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau) và các Bộ, ngành theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền đã được phân công tiếp tục tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ, giải pháp phòng, chống sạt lở, sụt lún đất, ngập úng theo đúng kết luận, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ được nêu tại Thông báo số 349/TB-VPCP ngày 24/8/2023 của Văn phòng Chính phủ, trong đó lưu ý một số vấn đề sau:

Phải tập trung làm tốt công tác dự báo, phát hiện các khu vực có nguy cơ xảy ra sạt lở, sụt lún đất để kịp thời cảnh báo cho người dân, không để bị động, bất ngờ, thiệt hại về tính mạng người dân do sạt lở bờ sông, bờ biển, sụt lún đất.

Làm tốt công tác truyền thông, vận động các hộ dân sinh sống ở khu vực đã xuất hiện dấu hiệu sạt lở hoặc có nguy cơ cao xảy ra sạt lở, chủ động sơ tán, di dời ra khỏi khu vực nguy hiểm để bảo đảm an toàn tính mạng, hạn chế thiệt hại tài sản của nhân dân. Đồng thời chủ động có phương án hỗ trợ bảo đảm chỗ ở, sinh kế cho các hộ dân phải sơ tán, di dời theo quy định.

Giải pháp và việc đầu tư xây dựng công trình phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển cần bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, căn cơ, đa mục tiêu, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, tránh xảy ra tình trạng xây dựng công trình ở địa phương này ảnh hưởng đến địa phương khác (nhất là trên cùng một dòng sông), xây dựng công trình phục vụ mục đích này ảnh hưởng tiêu cực đến lĩnh vực khác gây xung đột lợi ích, lãng phí nguồn lực đầu tư.

Nhu cầu vốn để xây dựng công trình phòng, chống, khắc phục sạt lở bờ sông, bờ biển là rất lớn, các địa phương cần chủ động rà soát, sắp xếp thứ tự ưu tiên để đầu tư phù hợp với khả năng cân đối nguồn lực. Chủ động cân đối, bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn nguồn vốn ngân sách địa phương, cùng với nguồn lực hỗ trợ từ ngân sách trung ương, đồng thời huy động các nguồn vốn hợp pháp khác (kể cả nguồn lực ngoài ngân sách) để từng bước triển khai thực hiện bảo đảm căn cơ, đồng bộ.

Bộ NN-PTNT khẩn trương hoàn thành Đề án tổng thể cho vùng ĐBSCL, trong đó có nhiệm vụ phòng, chống sạt lở, sụt lún đất, hạn hán, xâm nhập mặn, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo nhiệm vụ đã được Thủ tướng Chính phủ giao.

Về đầu tư xử lý khẩn cấp các khu vực xảy ra sạt lở ảnh hưởng trực tiếp đến dân cư, công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu: Chủ tịch UBND các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau chỉ đạo rà soát kỹ, sắp xếp thứ tự ưu tiên, chủ động bố trí dự phòng ngân sách của địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác để tập trung xử lý ngay các khu vực thực sự xung yếu,cấp bách nhằm bảo đảm an toàn tính mạng cho người dân, công trình đê điều và cơ sở hạ tầng thiết yếu khác. Trường hợp đã sử dụng ngân sách của địa phương nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu, cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước, đầu tư công, phòng, chống thiên tai và quy định pháp luật khác có liên quan.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư theo chức năng, nhiệm vụ được giao và chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ tại văn bản số 5218/VPCP-KTTH ngày 23/7/2024 chủ trì, phối hợp với Bộ NN-PTNT, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan tổng hợp, kiểm tra, rà soát kỹ các dự án do các địa phương kiến nghị hỗ trợ vốn. Đề xuất phương án xử lý đối với các dự án thực sự cấp bách cần xử lý ngay theo đúng quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước, đầu tư công, phòng chống thiên tai và các quy định pháp luật khác có liên quan, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Trước đó, ngày 11/8, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang cùng đoàn công tác đã đi kiểm tra, khảo sát sạt lở đê biển tại khu vực xã VĩnhTrạch Đông (thành phố Bạc Liêu), bờ sông Gành Hào (thuộc huyện Đông Hải), tỉnh Bạc Liêu; kiểm tra, khảo sát sạt lở bờ biển khu vực cửa Gành Hào thuộc các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau và làm việc với các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau về tình hình sạt lở và công tác phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển.