| Hotline: 0983.970.780

Bộ tính số thập phân bằng tre cổ xưa nhất thế giới

Thứ Tư 26/04/2017 , 08:43 (GMT+7)

Sách kỷ lục Guiness vừa công nhận một bộ que tính bằng tre của Trung Quốc tồn tại từ hơn 2.300 năm nay là công cụ tính thập phân cổ xưa nhất thế giới. 

Bộ tính số thập phân gồm một bàn tính và 21 que tính này được chế tác từ khoảng năm 305 trước Công nguyên trong thời kỳ Chiến quốc.

07-43-41_bo-que-tinh2
Bộ que tính bằng tre của Trung Quốc

Mỗi que tính có chiều dài 43,5 cm và rộng 1,2 cm. Khi được xếp cùng nhau trên bàn tính, những chiếc que này có thể thể hiện các phép tính nhân và chia của mọi số có hai đơn vị, với giá trị nhỏ hơn 100, và những con số có phân số 0,5. Trên mỗi que tính có khắc các con số và đục lỗ để có thể xỏ dây qua. Người sử dụng các que tính kéo sợi dây tương ứng với con số cần tính toán và sau đó xem kết quả. 

Nhà sử học Lý Học Cần thuộc Trung tâm bảo tồn các văn bản khảo cổ thuộc trường Đại học Thanh Hoa nhấn mạnh điều quan trọng là công cụ này để tính toán thập phân, chứ không phải nhị thập phân như ở một số quốc gia khác.

Trước thế kỷ 15, phân số thập phân chưa xuất hiện ở châu Âu. Theo ông Lý Học Cần, hiện vẫn chưa rõ ai là chủ nhân của bộ que tính này. Công cụ tính toán này có thể đã được sử dụng trong kinh doanh, hoặc được dùng để đo lường đất đai ở triều đại nhà Chu. 

Trước đó, hồi tháng 7/2008, trường Đại học Thanh Hoa đã mua lại một bộ sưu tập hiếm có gồm 2.500 que tính bằng tre, được làm từ những năm cuối thời kỳ Chiến quốc, trong đó có bộ que tính nói trên. Những que tính này vốn bị các nhóm buôn lậu tuồn ra khỏi Trung Quốc.

Cận cảnh bộ que tính

 

Xem thêm
Tìm thấy virus dịch tả lợn châu Phi trong xác lợn rừng

Thủ phạm virus gây dịch tả lợn châu Phi (ASF) đã được phát hiện trong xác một con lợn rừng vừa được tìm thấy ở phía tây bắc Singapore.

Ukraine nỗ lực xâm nhập lãnh thổ Nga, Moscow xuyên thủng Patriot

Ukraine tăng cường các vụ tấn công bằng UAV và tổ chức nhiều đợt xâm nhập lãnh thổ Nga, trong khi đó, mục tiêu của Moscow là khu vực hậu phương của Kiev.

Tướng Israel tiết lộ chi phí đánh chặn 'mưa tên lửa' của Iran

Tướng Israel Reem Aminoach cho rằng Israel hôm 13/4 đã phòng thủ thành công, song chi phí cho việc phòng thủ lớn gấp 10 lần những gì Iran đã bỏ ra.

Bình luận mới nhất

Tòa soạn chuyển cho tôi ý kiến bình luận của bạn đọc Kỳ Quang Vinh từ Cần Thơ, nguyên văn như sau: “Tôi cám ơn TS Tô Văn Trường đã có cái đầu lạnh của một người làm khoa học. Tôi thấy nội dung chính của bài báo là rất đáng suy nghĩ và làm theo. Tôi chỉ có một thắc mắc về kiểm soát lưu lượng bình quân ngày lớn nhất qua tuyến kênh là 3,6 m3/s”. Bạn đọc nên hiểu con số 3,6 m3/s chỉ là mở van âu thuyền cho nước đầy vào âu thuyền như thiết kế trong báo cáo của Campuchia. Chuyện mất nước trong bài báo tôi đã nói rõ rồi, đương nhiên hạn tháng 3-4 sẽ bị tác động lớn nhất theo tỷ lệ phần trăm vì lưu lượng thời kỳ này là thấp nhất. Lưu ý là ba kịch bản diễn giải như trường hợp 1 lưu lượng max bình quân ngày là 3,6 m3/s qua âu nghĩa là vận hành có kiểm soát theo thông báo của Campuchia. Các trường hợp 2 và 3 là vượt ra ngoài thông báo của Campuchia nghĩa là mở tự do bằng kịch bản 2 cộng gia tăng sản lượng nông nghiệp. Nhẽ ra, tôi nên viết rõ hơn là trường hợp 3 phải là như trường hợp 2 mở tự do kết hợp với gia tăng phát triển nông nghiệp. Tòa soạn cũng chuyển cho tôi bình luận của bạn đọc Nat về vị trí 3 tuyến âu, việc sử dụng nước và đánh giá chung là tác động của kênh đào Funan Techo không đáng kể đến đồng bằng sông Cửu Long. Điều tôi quan ngại nhất là khi Campuchia có ý định làm đập kiểm soát nguồn nước ở Biển Hồ hay là làm thủy điện ở sát gần biên giới Việt Nam. Trả lời bạn đọc thì mất thời gian trong khi quỹ thời gian của tôi rất eo hẹp nhưng cũng là niềm vui vì sản phẩm của mình làm ra được nhiều người quan tâm, đón đọc và bình luận. Tòa soạn cho biết ngay lúc đang buổi trưa 25/4 có gần nghìn người đang đọc bài viết của tiến sĩ Tô Văn Trường.
+ xem thêm