Tấm gương của thời đại “Trương Quế Mai”
Năm 2008, bà Trương Quế Mai thành lập Trường Trung học Nữ sinh Hoa Bình, huyện Hoa Bình, thành phố Lệ Giang, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), để giúp đỡ khoảng 2.000 nữ sinh gặp hoàn cảnh khó khăn vào đại học bằng kỉ luật và rèn luyện để thoát nghèo.
Bà được trao danh hiệu " Người mẫu của Thời đại " vào năm 2020 và được vinh danh là " Nhân vật của năm 2020 tại Trung Quốc " vào năm 2021 . Bà đã mang nền giáo dục quý giá vào sâu trong núi rừng, dùng kiến thức xoa dịu cái nghèo trong lòng người dân, mở ra cánh cửa tri thức cho những cô gái vùng núi.
Bà Trương Quế Mai sinh năm 1957 tại tỉnh Hắc Long Giang, đông bắc Trung Quốc. Năm 1974, bà học Cao đẳng Sư Phạm Lệ Giang ở tỉnh Vân Nam. Sau khi tốt nghiệp, bà ở lại địa phương này, làm giáo viên tại thành phố Đại Lý cùng chồng.
Năm 1996, sau khi chồng qua đời, bà tình nguyện tới huyện Hoa Bình xa xôi và phụ trách một trại trẻ mồ côi.
Trương Quế Mai cả đời không có con cái, nhưng có hơn nghìn đứa con gọi bà là mẹ. Năm 2001, bà giữ chức giám đốc tại Nhà phúc lợi gia đình trẻ em Hoa Bình. Nhiều năm sống ở miền núi nghèo nàn cằn cỗi, các gia đình ở đây thường chuộng con trai hơn con gái, con gái ở đây hầu như không có cơ hội đến trường, hoặc bỏ học về nhà vì không có tiền, vài năm sau họ lấy chồng và sinh con sớm... Tình trạng này tiếp diễn từ thế hệ này sang thế hệ khác. Bà Trương, đã chứng kiến quá nhiều bi kịch, sớm nhận ra rằng nghèo đói kéo theo chất lượng cuộc sống và văn hóa thấp.
Không biết từ bao giờ ý tưởng “xây dựng một trường trung học dành cho nữ sinh để những cô gái ngoài trường có thể đến trường miễn phí” nhen nhóm trong lòng bà ở tuổi xế chiều.
Để điều hành trường học, năm 2002, bà Trương đã in tất cả các giấy chứng nhận giải thưởng của mình và trải qua quãng đường 100.000km để "gây quỹ quyên góp". Trải qua muôn vàn khó khăn từ việc bị mắng chửi thậm tệ, bị mọi người coi là lừa đảo… nhưng bà chưa bao giờ có ý định từ bỏ, ngược lại ý chí còn mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Thay đổi số phận của một thế hệ
Với sự giúp đỡ của đảng, nhà nước và mọi tầng lớp nhân dân, trường trung học nữ sinh Hoa Bình cuối cùng đã được hoàn thành vào tháng 8/2008 và thu hút 16 giảng viên.
Ngôi trường cũng gặp nhiều khó khăn bước đầu, 9 trong số 17 giáo viên đã nghỉ việc. Tuy nhiên, Trường Trung học Nữ sinh Hoa Bình đã trở nên nổi tiếng với tỷ lệ học sinh tốt nghiệp vào đại học cao và được xếp hạng là một trong những cơ sở giáo dục hàng đầu ở thành phố Lệ Giang về thành tích học tập trong nhiều năm. Đây là ngôi trường trung học miễn phí đầu tiên và duy nhất dành cho nữ sinh tại một trong những khu vực nghèo nhất đất nước.
Trong những năm qua, không có nhà riêng, bà đang sống trên tầng 3 trong ký túc xá của trường học. Trong hành trình ngăn nữ sinh bỏ học vì nghèo, gần 2.000 cô gái miền núi từ Trường trung học nữ sinh Hoa Bình đã đỗ đại học.
Cả cuộc đời, bà Trương dành trọn những gì tốt nhất cho nền giáo dục, có những đóng góp quên mình, cùng tấm lòng bao dung và gần như khắt khe với bản thân. Trong hơn 20 năm qua, bà đã nuôi 136 trẻ mồ côi và được mọi người gọi bằng cái tên trìu mến gọi là “Mẹ trẻ con”. Bà đã cống hiến cả thể xác và tâm hồn cho sự nghiệp giáo dục và phúc lợi ở vùng núi nghèo phía tây nam Trung Quốc, thể hiện trọn vẹn tấm lòng nhân ái của thầy giáo nhân dân trong việc dạy học và dạy làm người. Do đó một bộ phim truyền hình dài tập với tựa đề "Trường nữ sinh cao nguyên" được sản xuất dựa trên câu chuyện về cuộc đời cũng như hành trình giúp hàng nghìn nữ sinh nghèo khổ của nhà giáo dục Trương Quế Mai.