Bạn đọc gửi từ địa chỉ: yenthi91@gmail.com hỏi:
Bố tôi bị xét xử về tội gây thương tích (do mâu thuẫn đất đai với nhà hàng xóm, hai bên đánh nhau, bố tôi đánh họ thương tích 17%). Bố tôi đã bị tòa án cấp huyện xét xử. Nay gia đình kháng án xin giảm nhẹ.
Vừa qua gia đình tôi phát hiện anh em của gia đình bị hại là cán bộ tòa án và họ sẽ xét xử vụ này nên bố tôi khó được giảm án.
Nay xin luật sư giải thích thêm, trong trường hợp gia đình người bị hại xét xử bố tôi thì có khách quan không và có được luật cho phép không, gia đình tôi phải làm gì để đảm bảo xét xử bố tôi được khách quan.
Trả lời:
Theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự những trường hợp phải từ chối hoặc thay đổi người tiến hành tố tụng (Điều 42), nếu:
Họ đồng thời là người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự; người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án; là người đại diện hợp pháp, người thân thích của những người đó hoặc của bị can, bị cáo. Họ đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người làm chứng, người giám định, người phiên dịch trong vụ án đó. Có căn cứ rõ ràng khác để cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ.
Quyền đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng (Điều 43) quy định: Những người sau đây có quyền đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng: Kiểm sát viên; bị can, bị cáo, người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự và người đại diện hợp pháp của họ. Người bào chữa, người bảo vệ quyền lợi của người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự.
Thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm (Điều 46) quy định: Thẩm phán, Hội thẩm phải từ chối tham gia xét xử hoặc bị thay đổi, nếu:
Thuộc một trong những trường hợp quy định tại Điều 42 của Bộ luật này (như đã viện dẫn ở phần trên). Họ cùng trong một hội đồng xét xử và là người thân thích với nhau. Đã tham gia xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm hoặc tiến hành tố tụng trong vụ án đó với tư cách là điều tra viên, kiểm sát viên, thư ký tòa án.
Việc thay đổi thẩm phán, hội thẩm trước khi mở phiên toà do chánh án toà án quyết định. Nếu thẩm phán bị thay đổi là chánh án thì do chánh án toà án cấp trên trực tiếp quyết định.
Việc thay đổi thẩm phán, hội thẩm tại phiên toà do hội đồng xét xử quyết định trước khi bắt đầu xét hỏi bằng cách biểu quyết tại phòng nghị án. Khi xem xét thành viên nào thì thành viên đó được trình bày ý kiến của mình, hội đồng quyết định theo đa số.
Trong trường hợp phải thay đổi thẩm phán, hội thẩm tại phiên toà, thì hội đồng xét xử ra quyết định hoãn phiên toà. Việc cử thành viên mới của hội đồng xét xử do chánh án toà án quyết định.
Thay đổi thư ký tòa án (Điều 47) quy định: Thư ký tòa án phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi, nếu:
Thuộc một trong những trường hợp quy định tại Điều 42 của Bộ luật này (như đã nêu trên); đã tiến hành tố tụng trong vụ án đó với tư cách là kiểm sát viên, điều tra viên, thẩm phán hoặc hội thẩm.
Việc thay đổi thư ký tòa án trước khi mở phiên toà do chánh án toà án quyết định. Việc thay đổi thư ký tòa án tại phiên toà do hội đồng xét xử quyết định. Trong trường hợp phải thay đổi thư ký toà án tại phiên toà, thì hội đồng xét xử ra quyết định hoãn phiên toà. Việc cử thư ký tòa án khác do chánh án toà án quyết định.
Từ quy định nêu trên, nếu gia đình bạn thấy trong hội đồng xét xử có thẩm phán hoặc thư ký là người nhà người bị hại và cho rằng việc xét xử vụ án này không vô tư thì gia đình có quyền đề nghị hội đồng xét xử hoãn phiên tòa để thay đổi thẩm phán và thư ký theo quy định của pháp luật.
