Sẵn sàng phương châm "4 tại chỗ"
Dự báo hình thái thời tiết El Nino vào đầu năm 2024 sẽ gia tăng cường độ gây nắng nóng, khô hạn diễn ra ở nhiều tỉnh, thành Tây Nam bộ, trong đó có tỉnh An Giang nên nguy cơ xảy ra cháy rừng rất cao cấp 4, cấp 5 (cấp nguy hiểm và cực kỳ nguy hiểm).
Ông Nguyễn Sĩ Lâm, Giám đốc Sở NN-PTNT An Giang cho biết: Địa phương có tổng diện tích rừng và đất quy hoạch lâm nghiệp gần 16.820 ha, gồm rừng đặc dụng trên 1.832 ha, rừng phòng hộ diện tích trên 11.445 ha, rừng sản xuất 3.542 ha. Rừng và đất rừng của An Giang tuy không lớn so với các tỉnh, thành trong cả nước nhưng có vai trò rất quan trọng trong việc phòng hộ bảo vệ môi trường sinh thái, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, gắn liền với sự phát triển của du lịch, bảo vệ đa dạng sinh học, cũng như phục vụ cho an ninh, quốc phòng biên giới.
Mùa khô năm 2024, An Giang đã xác định tổng diện tích rừng có nguy cơ xảy ra cháy với diện tích gần 7.370 ha, chiếm 43,70% tổng diện tích rừng toàn tỉnh. Trong đó, thị xã Tịnh Biên có trên 2.900 ha có nguy cơ xảy ra cháy tập trung ở các khu vực như rừng tràm Trà Sư, rừng tràm Nhơn Hưng, núi Phú Cường, cụm núi Đất, núi Nhọn, đồi Kakô, khu vực Latina-Tà Lọt... TP Châu Đốc có 49,9 ha nguy cơ xảy ra cháy thuộc khu vực núi Sam, huyện Thoại Sơn có nguy cơ xảy ra cháy 50 ha gồm khu vực núi Tượng, núi Nhỏ, núi Sập. Huyện Tri Tôn có trên 4.406 ha rừng có nguy cơ xảy ra cháy trong mùa khô, trong đó vùng đồi núi 2.550 ha và vùng đồng bằng rừng tràm trên 1.856 ha.
Để phòng, chống cháy rừng trong mùa khô, An Giang đang quyết tâm phòng cháy tốt, chữa cháy kịp thời, hiệu quả, hạn chế thấp nhất thiệt hại do cháy rừng gây ra theo phương châm "4 tại chỗ", trong đó bao gồm chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, dụng cụ, phương tiện tại chỗ và hậu cần tại chỗ. Đồng thời tỉnh cũng triển khai thực hiện các biện pháp đồng bộ, phát hiện kịp thời, ngăn chặn xử lý có hiệu quả những vụ chặt phá rừng, lấn rừng phòng hộ đồi núi, làm thay đổi cảnh quan, sử dụng rừng và đất lâm nghiệp không đúng mục đích.
Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh An Giang cũng xây dựng, triển khai kế hoạch hiệp đồng chữa cháy rừng và chỉ đạo các Ban chỉ huy quân sự các huyện Tri Tôn, Tịnh Biên, Thoại Sơn và thành phố Châu Đốc xây dựng kế hoạch hiệp đồng chữa cháy rừng tại địa phương, chuẩn bị lực lượng, phương tiện sẵn sàng tham gia chữa cháy khi có lệnh huy động.
Ông Nguyễn Đức Duy, Phó trưởng Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu phát triển Lâm nghiệp bền vững tỉnh An Giang cho biết: Các lực lượng như Công an, Quân sự, Biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm… đã tăng cường phối hợp trong công tác phòng cháy chữa cháy rừng, chống chặt phá rừng và ngăn chặn mua bán, vận chuyển gỗ và động vật hoang dã trái phép. Sẵn sàng tham gia chữa cháy khi có cháy rừng xảy ra, nhất là lực lượng dân quân tự vệ tại địa bàn. Tăng cường hướng dẫn các chủ rừng và chủ nhận khoán rừng chấp hành đúng quy trình kỹ thuật phòng cháy rừng trên địa bàn quản lý.
Đối với các diện tích rừng phòng hộ, đặc dụng vùng đồi núi, ông Duy cũng cho biết: Ban Quản lý rừng phòng hộ và đặc dụng tỉnh An Giang khẩn trương thực hiện phát và đốt dọn cỏ cục bộ làm giảm vật liệu cháy trong rừng. Đốt dọn các tuyến băng trắng, vùng đệm chống cháy lan từ ngoài vào, nhất là các khu vực giáp diện tích sản xuất nông nghiệp, thời gian thực hiện phải hoàn thành trước khi vào cao điểm của mùa khô. Các lực lượng cũng triển khai nhân lực để tuần tra, bảo vệ và xử lý những tình huống tại chỗ kịp thời khi mới xuất hiện đám cháy.
Hiện Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu phát triển Lâm nghiệp bền vững tỉnh An Giang đã xây dựng cấp báo động và phân cấp huy động lực lượng, phương tiện tham gia chữa cháy rừng theo diện tích đám cháy và chịu trách nhiệm chỉ huy.
Trường hợp cháy rừng xảy ra, đối với những vụ cháy nhỏ, mức độ thiệt hại thấp, lực lượng kiểm lâm phối hợp chặt chẽ với Ban Quản lý rừng phòng hộ, đặc dụng tỉnh và chính quyền cấp xã, để điều tra, truy tìm đối tượng. Đối với những vụ cháy lớn, mức độ thiệt hại lớn, lực lượng kiểm lâm phối hợp chặt chẽ với chính quyền cấp xã và công an huyện để điều tra, truy tìm đối tượng, nhằm xử lý nghiêm đối với những hành vi vi phạm gây cháy rừng.
Kiểm lâm ứng trực 24/24 giờ
Hiện tỉnh An Giang đã trang bị 4 xe tải phục vụ chuyển quân phục vụ phòng cháy chữa cháy rừng, trong đó có 3 xe tải 5,5 tấn và 1 xe tải 1,25 tấn cơ động. Ngoài ra các lực lượng còn sử dụng 1 xe chuyên dùng cơ động của Hạt Kiểm lâm liên huyện Tịnh Biên - Châu Đốc, 1 xe 15 chỗ của Hạt Kiểm lâm liên huyện Tri Tôn - Thoại Sơn quản lý, 59 xuồng và vỏ lãi.
Để phòng cháy chữa cháy rừng, các huyện trên địa bàn còn trang bị 126 máy chữa cháy chuyên dụng, 146 máy chữa cháy đeo vai và trên 7.500 các dụng cụ như thùng chứa nước, bình xịt, can đựng nước, bàn đập lửa, bàn cào, kẻng báo động… để sẵn sàng ứng phó với các tình huống cháy lớn. Các đơn vị đã thực hiện định vị, rà soát thống kê toàn bộ các hồ đập, bồn chứa nước phục vụ dân sinh và phòng cháy chữa cháy rừng trên khu vực đồi núi với 190 điểm chứa nước, với dung tích từ 1m3/điểm trở lên.
Để tăng cường các biện pháp cấp bách phòng cháy, chữa cháy rừng trên địa bàn, bà Nguyễn Thị Minh Thúy, Phó chủ tịch UBND tỉnh An Giang cho biết: Tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng cấp tỉnh và UBND cấp huyện có rừng thực hiện nghiêm trách nhiệm quản lý về công tác phòng cháy, chữa cháy rừng. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát về phòng cháy, chữa cháy rừng, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên trong suốt thời kỳ cao điểm trong mùa khô năm 2024. Thường xuyên kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm pháp luật hiện hành về lâm nghiệp.
UBND tỉnh cũng yêu cầu các đơn vị là chủ rừng chủ động, rà soát các phương án phòng cháy, chữa cháy rừng đã xây dựng, xử lý thực bì, làm giảm vật liệu cháy ở các khu rừng được giao quản lý có nguy cơ cháy rừng cao. Chủ động xác định cụ thể những vùng trọng điểm có nguy cơ cháy rừng cao để bố trí nguồn nhân lực, vật lực sẵn sàng ngăn chặn và xử lý kịp thời các vụ cháy rừng.
Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh An Giang, UBND tỉnh chỉ đạo các lực lượng kiểm lâm ứng trực 24/24 giờ trong suốt mùa khô hanh. Nếu có cháy rừng xảy ra, khẩn trương huy động lực lượng để xử lý tình huống cháy rừng, không để cháy lan, cháy lớn. Sau cháy rừng, khẩn trương điều tra xác định rõ nguyên nhân, đối tượng gây cháy và xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân vi phạm và có phương án phục hồi rừng.
Năm 2023 trên toàn tỉnh An Giang xảy ra 13 vụ cháy rừng với tổng diện tích gần 10,3 ha, tăng 13 vụ so với năm 2022. Trong đó có 10 vụ cháy rừng phòng hộ với tổng diện tích 1,36 ha, 3 vụ cháy rừng sản xuất với tổng diện tích gần 9ha. Tuy nhiên các vụ cháy rừng không gây thiệt hại đối lớn, chủ yếu cháy cây bụi, dây leo, trảng cỏ khô. Đối với rừng sản xuất diện tích bị thiệt hại gồm tràm tái sinh và rừng tràm tới chu kỳ khai thác. Nguyên nhân các vụ cháy là do người dân bắt ong, đốt đồng, đốt dọn rác, sử dụng lửa bất cẩn.