Bạn minhducal@gmai.com muốn biết những quy định mới của Bộ luật Hình sự về xóa bỏ một tội phạm, hành vi không coi là tội phạm. Ví dụ như tại địa phương tôi những hành vi tảo hôn, đăng ký kết hôn trái pháp luật... luật mới xử lý như thế nào?
Trả lời: Theo Nghị quyết số 41/2017/QH14 về việc thi hành Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 12/2017/QH14 như sau:
Không xử lý về hình sự đối với người thực hiện hành vi mà Bộ luật Hình sự năm 1999 quy định là tội phạm nhưng Bộ luật Hình sự năm 2015 không quy định là tội phạm, bao gồm: tảo hôn; báo cáo sai trong quản lý kinh tế; vi phạm quy định về cấp văn bằng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp; sử dụng trái phép quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ của tổ chức tín dụng; không chấp hành các quyết định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc đưa vào cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh, quản chế hành chính; hành vi theo Bộ luật Hình sự năm 1999 (được hướng dẫn thi hành trong các văn bản quy phạm pháp luật) là tội phạm nhưng do có sửa đổi, bổ sung, thay đổi các yếu tố cấu thành tội phạm nên hành vi đó không cấu thành tội phạm nữa;...
Đối với các trường hợp đã áp dụng quy định có lợi của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 theo Nghị quyết số 144/2016/QH13 ngày 29 tháng 6 năm 2016 của Quốc hội về việc lùi hiệu lực thi hành của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13, để khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử mà Luật số 12/2017/QH14 không quy định là tội phạm nữa: nếu vụ án đã khởi tố, đang điều tra, truy tố, xét xử thì phải đình chỉ; trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt hoặc đang được tạm đình chỉ chấp hành hình phạt thì được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại; trường hợp người bị kết án chưa chấp hành hình phạt hoặc đang được hoãn chấp hành hình phạt thì được miễn chấp hành toàn bộ hình phạt;...
Đối với những hành vi phạm tội đã có bản án, quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật trước 0 giờ 00 phút ngày 1/1/2018 thì không được căn cứ vào những quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 có nội dung khác so với các điều luật đã được áp dụng khi tuyên án để kháng nghị giám đốc thẩm; trường hợp kháng nghị dựa vào căn cứ khác hoặc đã kháng nghị trước ngày 1/1/2018 thì việc xét xử giám đốc thẩm phải tuân theo quy định tại điểm b và điểm c khoản này.
Hành vi tảo hôn Bộ luật Hình sự năm 2015 không coi là tội phạm, còn hành vi đăng ký kết hôn trái pháp luật- hành vi này theo Bộ luật Hình sự năm 2009 là tội “Đăng ký kết hôn trái pháp luật” nhưng theo Bộ luật Hình sự năm 2015 thì hành vi đăng ký kết hôn trái pháp luật đã được xử lý trong “Tội đăng ký hộ tịch trái pháp luật”. Do vậy, hành vi đăng ký kết hôn trái pháp luật vẫn bị xử lý trong tội đăng ký hộ tịch trái pháp luật của Bộ luật Hình sự năm 2015.
