Du khách thích thú tham gia trải nghiệm tại bè cá Bảy Bon. Ảnh: Kim Anh.
Là một trong năm cù lao nằm trên sông Hậu, Cồn Sơn tọa lạc tại phường Bùi Hữu Nghĩa, quận Bình Thủy, TP Cần Thơ được biết đến là một trong những điểm du lịch cộng đồng thu hút đông du khách.
Từ năm 2015, chính quyền quận Bình Thủy đầu tư, khai thác và phát triển Cồn Sơn trở thành điểm du lịch cộng đồng. Trong đó, bè cá Bảy Bon nằm trên sông Hậu đang trở thành điểm nhấn, khi được UBND quận công nhận và giao quyền quản lý thực hiện bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Năm 2022, nhóm 3 sinh viên Gen Z: Trương Quang Huy, Đỗ Phú Minh đến từ Trường Quốc tế Anh Việt Hà Nội (BVIS Hà Nội) và Trần Việt Khôi từ Trường Quốc tế Úc (AIS Hồ Chí Minh) đã lên ý tưởng xây dựng “phòng thông tin nghề cá trên sông Hậu”, hay còn gọi là Dự án Piscis Cồn Sơn.
Không gian tại phòng thông tin nghề cá trên sông Hậu đặt tại bè cá Bảy Bon (quận Bình Thủy, TP Cần Thơ). Ảnh: Kim Anh.
Với sự hỗ trợ, hướng dẫn tận tình từ các chuyên gia của Trường Thủy sản (Đại học Cần Thơ), phòng thông tin nghề cá trên sông Hậu được thực hiện kéo dài trong 8 tháng. Nơi đây lưu trữ và cung cấp thông tin về 27 loài cá đặc trưng, quý hiếm trên sông Mekong như: cá chốt bông, cá lăng, cá duồng bay, cá ngựa, cá linh ống, cá cóc, cá heo vạch, cá he vàng, cá hô, cá vồ cờ, cá sát sọc, cá vồ đém, cá chạch bông, cá bống sao, cá dảnh, cá rựa sông, cá ét mọi…
Các thông tin tổng hợp đầy đủ về đặc điểm, kích thước, phân bố, môi trường sống, tình trạng bảo tồn và hình ảnh của các loài, thể hiện bằng 2 ngôn ngữ là tiếng Việt và tiếng Anh để phục vụ du khách trong và ngoài nước.
Dự án Piscis Cồn Sơn với ý tưởng độc đáo là thiết kế 15 mô hình cá in 3D, với màu sắc sống động, trong đó, cá hô có kích thước lớn nhất dài khoảng 2m. Ảnh: Kim Anh.
Đặc biệt để phòng thông tin nghề cá trở nên sinh động hơn, Dự án Piscis Cồn Sơn đã lên ý tưởng và thiết kế 15 mô hình cá in 3D, với màu sắc sống động. Trong đó, mô hình cá hô có kích thước lớn nhất dài đến 2m. Đi kèm là những dụng cụ nghề cá đặc trưng ở miền Tây sông như lưới, lờ, nơm, rọ tre… tạo cảm giác mộc mạc, chân thật so với nguyên bản của các loài cá.
Thông qua Dự án Piscis Cồn Sơn, nhóm các bạn trẻ mong muốn đóng góp một phần vào công cuộc giữ gìn và phát huy giá trị của các loài cá và nghề cá. Phát triển sản phẩm du lịch cộng đồng trên Cồn Sơn ngày càng phong phú và đa dạng hơn.
Ông Lý Văn Bon - chủ nhân của bè cá Bảy Bon - phấn khởi khi giờ đây, ngoài công tác bảo tồn, bè cá trở thành nơi lưu trữ thông tin. Đồng thời, có những tài liệu ghi chép lại về các loại cá đứng trước nguy cơ tuyệt chủng trên sông Mekong để giới thiệu và kêu gọi sự chung tay bảo vệ của cộng đồng.
Phòng thông tin nghề cá trên sông Hậu lưu trữ dữ liệu về 27 loài cá đặc trưng, quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng trên sông Mekong. Ảnh: Kim Anh.
Lão nông Bảy Bon bộc bạch, bè cá được đóng vào năm 1997, mục đích ban đầu chủ yếu để nuôi cá. Về sau, nơi đây trở thành địa điểm nghiên cứu, thử nghiệm của nhiều chuyên gia và sinh viên chuyên ngành thủy sản trong và ngoài nước.
Phòng thông tin nghề cá với điểm nhấn là các loại cá in 3D là mô hình đầu tiên trong cả nước được thành lập ngay trên sông Hậu. Bao quanh là khu vực khoảng 7.000m2, đang nuôi, tạo giống cá bố mẹ để bảo tồn khoảng 15 loài cá quý, mỗi loại dao động từ 2-10 tấn cá.
Trong vòng 5 năm tới, phòng thông tin nghề cá trên sông Hậu sẽ tiếp tục được hoàn thiện, nâng cấp, hướng đến tạo ra một mô hình cá in 4D mô phỏng lại không gian bơi lội của đàn cá.
