Những ngày cận Tết Nguyên đán, nhiều người dân tại xã Quảng Hiệp, huyện Cư M’gar cũng như các huyện khác của tỉnh Đắk Lắk đang tất bật tưới nước cho cà phê để kịp bung bông. Theo người dân, vừa qua mưa nhỏ liên tục gần một tuần khiến cà phê ra hoa sớm nếu không tưới đủ nước thì hoa sẽ bị bông chanh, không đậu quả.
Dẫn phóng viên ra vườn cà phê rộng hơn 2ha của gia đình, ông Phạm Văn Quang, ngụ thôn Hiệp Tiến, xã Quảng Hiệp) cho biết, gia đình mới vừa thu hoạch xong cà phê được hơn 10 ngày thì xảy ra mưa liên tục.
Theo ông Quang, những năm trước hầu hết sau khi thu hoạch cà phê thì có một đợt hạn để cây nghỉ ngơi và ủ bông. Nhưng đợt này người dân mới thu xong gặp mưa liên tục cả tuần khiến cho cà phê tạo bông. Tuy nhiên, mưa liên tục nhưng lượng nước không đủ bắt buộc người dân phải tưới thêm.
“Bình thường sau khi thu hoạch xong phải từ 30-40 ngày thì người dân mới bắt đầu tưới nước để kích cà phê ra hoa. Thời điểm này cây mới có đủ thời gian để hồi phục và ủ bông. Tuy nhiên nay năm thời tiết thất thường, mưa ngay sau khi thu hoạch nên dự kiến sang năm phải tăng thêm chi phí sản xuất nhưng sản lượng cà phê của gia đình sẽ giảm 20-30%”, ông Quang nói.
Cạnh nhà ông Quang, anh Nguyễn Danh Bình cũng đang phải tưới nước cho hơn 1ha cà phê của gia đình. Anh Bình cho biết, mọi năm thời điểm này chưa phải tưới nước cho cây cà phê nhưng năm nay bắt buộc phải tưới để giúp hoa nở.
“Mưa liên tục khiến cây cà phê ra bông nhưng không đủ nước dẫn đến bị bông chanh. Việc mưa sớm khiến hoa cà phê ra không đồng loạt. Hiếm có năm nào phải tưới nước sớm như năm nay. Hoa ra đợt này thì đến mùa thu hoạch chín xanh lẫn lộn, không thu hoạch được một lần sẽ tốn chi phí. Với thời tiết này dự kiến sang năm sản lượng cà phê của gia đình cũng giảm”, anh Bình nói.
Ông Phạm Công Phi, Giám đốc HTX Nông nghiệp và Dịch vụ Quyết Tiến, xã Quảng Hiệp cho biết, HTX hiện có 154 thành viên với 230ha cà phê đa số đều bị ảnh bởi đợt mưa lạnh vừa qua.
Theo ông Phi, những năm gần đây do biến đổi khí hậu, chi phí đầu vào tăng cao nên việc chăm sóc cà phê đã rất khó.
“Nếu thời tiết thuận lợi thì phải đến 10 ngày nữa mới tưới vì lúc này cây cà phê mới đủ thời gian nghỉ ngơi. Khi này người dân tưới nước thì cây mới bông bông đều và đậu hoa. Khi chưa đủ thời gian nghỉ gặp mưa thì cây vẫn ra hoa nhưng sẽ không đậu quả bao nhiêu. Do đó, dự kiến mùa cà phê năm nay các thành viên HTX sẽ phải tăng chi phí chăm sóc nhưng năng suất sẽ giảm”, ông Phi nói thêm.
Tiến sĩ Phan Việt Hà, Phó viện trưởng Viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên cho biết, đối với những vườn đã thu hoạch xong sớm, lượng phân hoá mầm hoa đã trên một nửa nhánh thì buộc người dân phải tưới đuổi để cây bung hoa. Còn đối với những vườn có lượng phân hoá mầm hoa ít, người dân có thể bỏ được để ép cho đợt sau ra hoa đều hơn.
“Những vườn lượng phân hoá mầm hoa thấp nhưng vẫn tưới thì khả năng chi phí tăng nhưng để hoa đạt được độ bung sẽ không cao, không cần thiết. Người dân phải tính toán xem việc tưới cây có thể ‘cứu’ được hoa không. Theo lý thuyết nếu nở theo kiểu như vậy thì sản lượng sẽ bị ảnh hưởng. Nhưng trên thực tế, nếu chăm sóc tốt thì sản lượng sẽ giảm nhưng không giảm bao nhiêu”, tiến sĩ Hà nói.