Cần Thơ: Nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ

Sản xuất nông nghiệp hữu cơ trở thành xu hướng tất yếu của nông nghiệp thế giới. Không đứng ngoài cuộc, ngành nông nghiệp Việt Nam đã từng bước đẩy mạnh phát triển nông nghiệp hữu cơ, coi đây là hướng đi bền vững góp phần giải quyết những vấn đề còn tồn tại như tiêu chuẩn chất lượng, quy trình sản xuất... tiến tới đưa nông sản nước ta đủ sức cạnh tranh và chiếm lĩnh những thị trường lớn, giàu tiềm năng.

Thời gian qua, để giúp nông dân giảm chi phí sản xuất, ngành nông nghiệp TP Cần Thơ đã tích cực phối hợp với các đơn vị và doanh nghiệp hỗ trợ nông dân thực hiện các mô hình hiệu quả trong sử dụng phân bón hữu cơ và thuốc BVTV sinh học nhằm giảm lượng sử dụng phân bón và thuốc BVTV hóa học.

Xoay quanh vấn đề này PV Báo NNVN có cuộc trao đổi với ông Trần Thái Nghiêm – Phó Giám đốc Sở NN-PTNT TP Cần Thơ.

Thưa ông Trần Thái Nghiêm – Phó Giám đốc Sở NN-PTNT TP Cần Thơ, thông qua việc nhân rộng các mô hình sản xuất sinh học an toàn, đã mang lại hiệu quả như thế nào đối với nông dân?

Đối với TP Cần Thơ, thời gian qua ngành nông nghiệp đã tập trung thực hiện nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng sản phẩm nông nghiệp cũng như nâng cao hiệu quả giá trị trong sản xuất nông nghiệp.

Một trong những giải pháp được ngành nông nghiệp TP Cần Thơ tập trung là thực hiện đẩy mạnh khuyến cáo cho nông dân tăng thêm việc sử dụng các loại phân bón hữu cơ, các chế phẩm sinh học, để chăm sóc và phòng trị bệnh trên các loại cây trồng.

Hiện nay, trước điều kiện giá cả các mặt hàng vật tư nông nghiệp tăng cao, thì các loại phân bón hữu cơ, phân bón sinh học với đặc điểm giàu các thành phần hữu cơ, có nhiều vi sinh có lợi để góp phần vun bồi cho hệ sinh thái, môi trường của các loại cây trồng.

Thời gian gần đây, nhu cầu sử dụng các sản phẩm nông nghiệp chất lượng, bảo đảm an toàn, nhất là các sản phẩm hữu cơ của người dân ngày càng tăng cao, nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh được phát triển và nhân rộng. Hầu hết các mô hình đều khẳng định được hiệu quả và tính bền vững, góp phần tăng sức cạnh tranh cho các mặt hàng nông sản, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Qua nhiều chuyến công tác thực tế trao đổi với bà con nông dân, chúng tôi nhận thấy vẫn còn tâm lý e ngại khi sử dụng các sản phẩm sinh học cho cây trồng vì lý do sợ năng suất không đạt cao. Ông có chia sẻ gì với bà con nông dân về vấn đề này, để định hướng nông dân dần dần chuyển đổi sản xuất theo hướng an toàn?

Hiện nay, thì ngành nông nghiệp TP Cần Thơ cũng đang tiếp tục kiên trì khuyến cáo nông dân thực hiện các giải pháp sản xuất theo hướng an toàn sinh học, thứ nhất, là tăng cường sử dụng các loại phân bón  hữu cơ, phân bón sinh học hay thuốc BVTV an toàn theo nguyên tắc “4 Đúng” . Đồng thời, đẩy mạnh khuyến cáo các giải pháp tiên tiến nhất trong quá trình canh tác, góp phần sử dụng hiệu quả phân bón, sản xuất an toàn.

Thứ hai, trong giai đoạn hiện nay ngành nông nghiệp TP Cần Thơ đã tập trung thực hiện các kế hoạch xây dựng các vùng ăn trái chuyên canh, gắn với chứng nhận chất lượng VietGAP, đồng thời xây dựng các nhãn hiệu. Đối với các giải pháp được ngành nông nghiệp thành phố đưa ra phải đẩy mạnh, khuyến cáo và xây dựng mô hình để tạo ra sức lan tỏa tạo ra những giải pháp sử dụng phân bón hữu cơ, phân bón sinh học, cùng các giải pháp sản xuất tiên tiến.

Hiện nay, phần lớn tập quán của nông dân còn sử dụng phân hóa học còn rất nhiều, để hướng người dân không còn e ngại mà chuyển sang phân hữu cơ thì ông có chia sẻ gì với bà con nông dân?

Khi chuyển từ sản xuất nông nghiệp truyền thống sang sản xuất theo hướng hiện đại, an toàn sinh học thì nông dân cũng cần có trình tự, quá trình khảo nghiệm trên vùng đất của mình, tùy từng địa phương, tùy theo thổ nhưỡng, tùy theo giống cây trồng, mà đưa ra giải pháp phù hợp.

Tuy nhiên, về phía ngành nông nghiệp TP Cần Thơ, trong thời gian qua đã tập trung đẩy mạnh việc, khuyến cáo bà con nông dân sử dụng phân hữu cơ theo hướng tự chế, sử dụng các phụ phẩm trong quá trình sản xuất nông nghiệp  như: Cỏ, rơm, một số phụ phẩm nông nghiệp để làm sản phẩm hữu cơ, cộng với các loại nấm vi sinh hỗ trợ cho hệ sinh thái trong đất.

Ngoài ra, đẩy mạnh sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật sinh học, đây là một trong những giải pháp tiến bộ của ngành nông nghiệp Việt Nam nói chung, cũng như TP Cần Thơ nói riêng trong thời gian qua. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc BVTV sinh học cũng cần bảo vệ các nguyên tắc “4 Đúng”  và thời gian cách ly đảm bảo an toàn, từ đó tạo ra những sản phẩm an toàn, nâng cao được chất lượng, giá trị của sản phẩm.

Hiện, nay công tác cấp mã số vùng trồng trên địa bàn TP Cần Thơ được thực hiện như thế nào, thưa ông?

Đối với mã số vùng trồng thì mục tiêu di nhất của ngành nông nghiệp TP Cần Thơ là  truy xuất được nguồn gốc cho nông sản. Muốn là được điều này thì bắt buộc nông dân phải thực hiện các quy trình sản xuất và quy mô mã số vùng trồng. Đối vườn cây ăn trái từ 10 ha trở lên mới được cấp mã số vùng trồng.

Hiện nay, Bộ NN-PTNT giao Chi cục BVTV thành phố Cần Thơ là đơn vị cấp mã số vùng trồng  phục vụ xuất khẩu nông sản, trước đây Chi cục BVTV thành phố là đơn vị vừa cấp, vừa thẩm định vườn. Tuy nhiên, trong năm 2021 đến nay, phía Chi cục BVTV có văn bản giao nhiệm vụ cho Chi cục BVTV ở từng địa phương để thẩm định, sau khi có kết quả gửi lên Chi cục BVTV thành phố để cấp mã số vùng trồng.

Nếu có được mã số vùng trồng thì bà con nông dân, THT, HTX sẽ có nhiều lợi thế, ví dụ 1 HTX được doanh nghiệp liên kết để hỗ trợ cấp mã số vùng trồng, thì HTX đó sẽ được xuất khẩu sang nước mà doanh nghiệp đã đăng ký. Còn nếu, HTX tự mình để đăng ký cấp mã số vùng trồng, thì HTX sẽ có ưu thế mời gọi nhiều doanh nghiệp có khả năng xuất khẩu các mặt hàng nông sản HTX đang trồng để liên kết.

Nếu để được cấp mã số vùng trồng thì nông dân, THT, HTX phải đáp ứng các yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, ghi chép sổ nhật ký, nếu chưa ghi chép được bằng sổ điện tử thì có thể ghi chép sổ nhật ký bằng cách viết tay cũng có thể đáp ứng yêu cầu cấp mã số vùng trồng.

Tuy nhiên, ở một số quốc gia có quy định khi đăng ký mã số vùng trồng họ sẽ trước tra về mặt kiểm dịch thực vật. Ví dụ, đối với Hoa Kỳ khi gửi mã số đăng ký vùng trồng thì phía nước họ sẽ cử người qua tại vườn để kiểm tra kiểm dịch thực vật rồi mới thông qua và đồng ý cho mình xuất với khẩu nông sản sang với mã số vùng trồng đã xin.

Hiện nay, cũng có rất nhiều nông dân, HTX, doanh nghiệp lo lắng về quy trình xin cấp mã số vùng trồng, tuy nhiên thì vấn đề này hiện nay Cục BVTV đã giao các Chi cục ở các địa phương hướng dẫn hồ sơ, thủ tục cho người dân.

Vâng, xin cảm ơn ông!