Còn nhiều tồn tại, hạn chế
Sáng 2/7, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tổ chức Hội nghị sơ kết đánh giá tình hình thực hiện công tác chống khai thác IUU và triển khai Nghị quyết số 04 của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao.
Báo cáo tại Hội nghị, bà Phạm Thị Na, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh cho biết, dù công tác phòng chống khai thác IUU đạt được nhiều thành tích khả quan nhưng vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế.
Cụ thể, trên địa bàn vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ tái diễn tình trạng tàu cá, ngư dân tỉnh vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Thực tế, lực lượng chấp pháp tỉnh đã phát hiện các vụ việc nghiêm trọng về tháo gửi thiết bị giám sát hành trình, tàu cá vượt ranh giới trên biển, tàu cá mất kết nối ngày càng gia tăng...
Lực lượng chấp pháp trên biển thường xuyên kiểm tra các thiết bị theo dõi hành trình của các thuyền đánh cá trước, trong và sau khi ra khơi.
Tính đến tháng 6/2024, theo số liệu trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase), toàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu còn 1.140 tàu cá ‘3 không’, 1.210 tàu tàu cá không đủ điều kiện hoạt động.
“Tình trạng tàu cá mua bán, sang tên đổi chủ và công tác quản lý, kiểm soát, xử lý tàu cá giữa các tỉnh, thành phố ven biển còn chưa chặt chẽ, quyết liệt. Một số tàu cá của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã bán, hoạt động ngoài tỉnh, chưa được sang tên theo quy định vi phạm khai thác IUU vẫn ra, vào hoạt động nhưng không bị xử lý.
Mặc dù các cơ quan chức năng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã có văn bản đề nghị các tỉnh, thành phố ven biển phối hợp xác minh, xử lý dẫn đến kết quả xử lý các tàu cá còn chậm, chưa dứt điểm”, bà Na thông tin.
Đồng thời, tỉ lệ số lượng tàu cá có kết nối trung bình hàng ngày qua hệ thống giám sát tàu cá hiện nay mới đạt khoảng 64,74%. Từ sau đợt thanh tra lần thứ 4 đến tháng 6/2024, tình trạng tàu cá từ 15 mét trở lên ngắt kết nối VMS, vượt ranh giới trên biển tiếp tục xảy ra phổ biến, diễn biến phức tạp.
Ông Nguyễn Công Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.
Trong thời gian qua, một số tàu cá “3 không” và các tàu cá giấy tờ đã hết hạn lợi dụng đêm khuya, trời tối để lén lút vượt, trốn các Trạm kiểm soát biên phòng ra biển hoạt động.
Một số tàu cá hoạt động ở vùng khơi đánh bắt không hiệu quả. Sau đó thuyền trưởng đưa tàu cá vào sát vùng lộng, tắt thiết bị giám sát hành trình và đưa tàu vào vùng lộng khai thác và sau đó quay lại vùng khơi để neo đậu.
Công tác truy xuất nguồn gốc vẫn còn hạn chế, chưa đảm bảo chứng minh được tính minh bạch, hợp pháp của sản phẩm thủy sản khai thác. Các lực lượng chức năng đã xử phạt mới có 94/205 tàu, đạt 45,85%. Hiện còn 217 tàu cá mất kết nối trên 6 giờ trên biển đến 10 ngày vẫn còn đang tiếp tục điều tra, xác minh, xử lý.
Khó đến mấy cũng phải làm
Đại diện các cơ quan chức năng, lực lượng chấp pháp trên biển, Bộ đội Biên phòng tỉnh và các địa phương đã nêu ý kiến và đưa ra các giải pháp, kiến nghị về phối hợp, xử lý các trường hợp vi phạm các quy định chống khai thác IUU.
Tòa án Nhân dân tối cao mới đây cũng đã ban hành Nghị quyết để xử lý hình sự đối với 10 hành vi vi phạm IUU để tăng cường công tác xử lý vi phạm, tạo tính răn đe cao, có hiệu lực thi hành từ 1/8.
“Với hành lang pháp lý này thì cho phép các địa phương có thể xử lý nghiêm các vi phạm, hướng tới một nghề cá trách nhiệm, phát triển bền vững và cùng với cả nước chung tay gỡ thẻ vàng EC”, ông Bùi Thái Hùng, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh nói.
Tính đến nay toàn tỉnh có 4.448 tàu. Số lượng tàu cá của tỉnh đã giảm để phù hợp với trữ lượng nguồn lợi thủy sản hiện có. Toàn bộ số lượng tàu cá đã đăng ký được cập nhật 100% về cơ sở dữ liệu quốc gia.
Lực lượng Bộ đội biên phòng tỉnh thường xuyên kiểm tra giấy tờ tàu cá vừa cập cảng và tuyên truyền chống IUU tại các cảng cá.
Toàn tỉnh còn 1.140 tàu cá ‘3 không’, đã được địa phương cấp số tạm, vẽ số 100% để quản lý và chủ tàu cá ‘3 không’ được hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ thuế trước bạ và chuẩn bị đầy đủ thành phần hồ sơ để được đăng ký theo quy định.
Mặc dù công tác phòng chống khai thác IUU trên địa bàn đã đạt được nhiều thành tựu khả quan nhưng theo ông Nguyễn Công Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, kết quả trên vẫn còn thấp. Trong khi đó, công tác chống khai thác IUU là nhiệm vụ quan trọng, không chỉ tác động đến tình hình xuất khẩu thủy sản mà còn ảnh hưởng đến hình ảnh đất nước trên trường quốc tế.
Do đó, tỉnh cần tập trung cao độ vào các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm trước khi Đoàn EC sang thanh tra. Dù nhiều khó khăn, thách thức nhưng phải quyết liệt, vì lợi ích quốc gia.
“Các đơn vị, địa phương thực hiện đúng trách nhiệm, thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ được pháp luật quy định, với tinh thần xử lý nghiêm, công khai, minh bạch, không có vùng cấm...”, ông Nguyễn Công Vinh nhấn mạnh.
