Ý nghĩ về việc ai đó có thể hút sự sống khỏi người khác gây hoang mang đến nỗi làm khơi dậy một cơn hoảng loạn về ma cà rồng trên khắp châu Âu và Mỹ.
Thời gian trôi đi với những tiến bộ trong ngành y dược, mối liên hệ giữa bệnh tật và các sinh vật, hiện tượng kỳ bí dần sáng tỏ. Tuy nhiên, trước đó, có vô vàn câu chuyện mê tín cùng những nghi lễ rùng rợn đã tồn tại như một lẽ thường tình, theo chuyên trang về chuyện kỳ bí Occult Museum.
Thời kỳ ma cà rồng
Lao phổi giờ đây không còn là một căn bệnh thường gặp ở các nước phát triển nhưng vào cuối những năm 1.700, nó cực kỳ phổ biến. Do vi khuẩn gây ra, bệnh lao ảnh hưởng đến phổi và gây chết người nếu không được điều trị. Bệnh lây qua đường không khí, bệnh nhân ho khiến vi khuẩn phát tán và truyền sang người khác. Những người mắc bệnh thường xuất hiện triệu chứng ho triền miên, sốt, máu lẫn trong dịch nhầy cơ thể và sút cân.
 |
| Tạp chí Mỹ tuyên truyền về phòng chống bệnh lao phổi năm 1909. Ảnh: Ephemera Phile |
Căn bệnh này đã đeo bám loài người từ thời cổ đại nhưng thực sự bùng phát mạnh mẽ vào những năm 1780 ở New England, Mỹ. Đến năm 1800, 2% dân số New England đã bị xóa sổ vì lao phổi. Không ai biết bệnh lây qua đường không khí, vậy nên, khi một thành viên nhiễm bệnh sẽ kéo theo những người còn lại trong gia đình cùng mắc. Thời ấy, vi khuẩn là một khái niệm mới và gây tranh cãi. Những người có triệu chứng bệnh thường bị đuổi hoặc tự mình rời khỏi nơi cư trú. Vì thế, căn bệnh càng có cơ hội phát tán rộng.
Sợ hãi và bất lực, người ta bắt đầu tìm đến những phương pháp quyết liệt và cực đoan hơn để giúp đẩy lùi căn bệnh quái ác. Cơn hoảng loạn ma cà rồng cũng hình thành từ đây.
Năm 1794, New England rộ lên tin một bác sĩ đã tìm ra phương thức chữa khỏi bệnh lao nhưng theo cách vô cùng kỳ dị. Gia đình Johnson ở Willington, bang Connecticut, không may bị căn bệnh tấn công. Sau khi hai thành viên gia đình qua đời, bác sĩ đã yêu cầu người thân đào các thi thể lên để tìm dấu vết cây mọc từ xác chết. Quả thực, một trong hai thi thể có cây mọc ra. Bác sĩ chỉ thị cho nhà Johnson đốt sạch cây và thiêu nội tạng còn sót lại của xác chết nhằm “trục xuất căn bệnh khỏi gia đình mãi mãi”. Dù nhà Johnson cho rằng cách làm này không thỏa đáng, nhiều người biết đến câu chuyện qua báo chí vẫn bán tín bán nghi.
Không ai muốn tin rằng người đang sống lại có thể bị chính linh hồn người thân đã chết hút cạn sinh lực, nhưng đây là điều mà một số tờ báo gợi ý. Theo lời bác sĩ, việc thiêu nội tạng người đã khuất sẽ giúp ngăn bệnh lây lan. Người chết vì lao phổi được miêu tả như những ma cà rồng, khát khao tái sinh đến mức sẵn sàng hút cạn mọi thứ thuộc về người sống cho đến lúc không còn lại gì. Cứ thế, không ít người làm theo như một cách để giữ niềm tin trong cơn tuyệt vọng.
Những tập tục mê tín dị đoạn dần hình thành. Người ta truyền tai nhau rằng khi một linh hồn người chết đang muốn bám víu vào người sống, thường có các dấu hiệu xuất hiện. Nếu nhà ai có thân nhân vừa qua đời và đã được đem chôn, việc đầu tiên cần làm là đào thi thể lên để kiểm tra. Nếu tìm thấy máu lỏng và cơ thể trông như được bảo quản tốt hơn bình thường, người nhà phải lập tức thực hiện vài nghi lễ, chẳng hạn như lật úp thi thể xuống đất nhằm ngăn linh hồn thoát ra khỏi mộ.
 |
| Hình ảnh minh họa cảnh những người đàn ông bắn vào một ngôi mộ mà họ cho là có ma cà rồng năm 1893. Ảnh: Bildagentur-online |
Một số người lại tin người chết vẫn có khả năng trở về nếu những cơ quan nội tạng quan trọng, như gan hay tim, không bị thiêu. Vậy nên, họ thiêu sạch sẽ các xác chết như một biện pháp phòng ngừa. Nhiều người thậm chí còn mù quáng ăn cả tro cốt nhằm lấy lại sinh lực đã mất.
Cái chết của Mercy Brown
Sinh ra và lớn lên tại thị trấn nhỏ Exeter, bang Rhode Island, Mỹ, Mercy Lena Brown mới 19 tuổi khi cô mắc lao phổi và qua đời vào mùa đông lạnh giá tháng 1/1892. Mẹ và chị gái Brown đã chết cách đó vài năm vì cùng căn bệnh.
 |
| Bia mộ của Mercy Brown. Ảnh: Flickr |
Gia đình Brown chỉ còn lại George, cha cô, và Edwin, anh trai cô. Edwin cũng có dấu hiệu bệnh và đã rời khỏi New England để đến Colorado Springs với hy vọng khí hậu thay đổi sẽ giúp anh cải thiện sức khỏe. Nghe tin xấu từ em gái, Edwin trở về. Báo chí đưa tin anh về “trong tình trạng như người sắp chết”. Tuyệt vọng và được hàng xóm, bạn bè thúc giục, George quyết định đứng lên chống lại “thế lực ác quỷ” đang ám gia đình ông.
Như báo chí thời ấy đưa tin, đầu tiên, George cùng một nhóm người khai quật xác vợ và con gái cả của ông. Khi không phát hiện điều gì bất thường, họ chuyển sang thi thể Mercy được lưu giữ tại một hầm mộ gần đó để chờ băng tuyết tan mới đem chôn. Cả nhóm phát hiện thi thể Mercy trong tình trạng tốt và hầu như không bị phân hủy. Làm như lời đồn, họ đem thiêu nội tạng xác chết rồi lấy tro cho Edwin uống với hy vọng anh phục hồi sức khỏe. Nhưng hai tháng sau, Edwin qua đời.
Những truyền thuyết về ma cà rồng tiếp tục lưu truyền tới đầu thế kỷ 19, các câu chuyện huyễn hoặc lan sang cả Nga và Đông Âu. Tin về những thế lực vô hình này hay những biện pháp để chống lại chúng thậm chí còn được in và xuất bản công khai. Châu Âu lúc bấy giờ cũng đối mặt với dịch lao phổi. Người ta bắt đầu đào thi thể người lên và đem thiêu. Một số xác chết còn bị đâm bằng dùi nhọn nếu được phát hiện trong tình trạng tốt.
 |
| Căn hầm được cho là nơi lưu giữ thi thể của Mercy Brown tại nghĩa trang Chestnut Hill. Ảnh: Occult Museum |
Trải qua thời gian, các nhà khoa học và bác sĩ dần hiểu hơn về vi khuẩn và cách chúng lây lan. Kiến thức được cập nhật, người dân nhận ra rằng bệnh lao phổi lây qua đường không khí và cả gia đình đều có thể bị nhiễm nếu ở gần nhau, không phải do bất kỳ thế lực ma quái nào. Các trung tâm điều trị mọc lên, nhờ thế số người bị lây nhiễm giảm dần. Đến năm 1906, phương thuốc chủng ngừa bệnh lao phổi đầu tiên được phát minh ra. Tục khai quật xác chết dần biến mất hoàn toàn, những người đã khuất cuối cùng có thể yên nghỉ.
Với Mercy Brown, mộ phần của cô ngày nay nằm trong khuôn viên nghĩa trang Chestnut Hill. Khách thập phương vẫn ghé qua đây và để lại những món quà nhỏ, chẳng hạn như một chiếc răng ma cà rồng bằng nhựa trên mộ Mercy, tưởng nhớ về cơn hoảng loạn ma cà rồng tại New England năm xưa.
