Dịch bệnh trên tôm sú ở ĐBSCL và giải pháp khắc phục

Năm 2010 và nửa đầu năm 2011 giá tôm thương phẩm tăng vọt, cao nhất từ trước tới nay. Vì vậy việc đầu tư, mở rộng nuôi tôm một cách tự phát diễn ra rộng khắp các tỉnh ven biển khu vực ĐBSCL.

Đi kèm với lợi nhuận thì người nuôi tôm cũng phải đối phó với nhiều rủi ro phía trước, dịch bệnh phát sinh ngày càng phức tạp. Trong khi đó một bộ phận nông dân lại không tuân theo quy trình khoa học được khuyến cáo, nên làm trầm trọng hơn tình hình nuôi tôm. Minh chứng rõ nhất là thời gian vừa qua, xuất hiện một loại bệnh dịch làm tôm chết hàng loạt khiến người dân tại các tỉnh từ Long An đến Cà Mau hoang mang, lo lắng.

Trước những khó khăn cấp bách của người nuôi tôm rất nhiều nhà khoa học, chính quyền các cấp đã vào cuộc nhằm tìm hiểu, xác định nguyên nhân gây nên “đại dịch” và tìm giải pháp phòng ngừa hữu hiệu đối với dịch bệnh này. Bằng các biện pháp phân tích mô học, PCR, cấu trúc phân tử ở những mẫu tôm bị bệnh bước đầu đã xác định được một số tác nhân gây tôm chết hàng loạt: Đó là do vi bào tử Enterocytozoon Hepatopenaei ký sinh trên gan tôm, vi rút, vi khuẩn Gamma - Proteobacteria gây hoại tử gan.

Mặc dù chưa có kết luận chính thức tác nhân nào là chính nhưng theo các nhà khoa học có thể 2- 3 tác nhân cùng lúc tấn công làm tôm chết nhanh và chết ở mọi giai đoạn trong quá trình nuôi. Mặt khác yếu tố thời tiết biến động cùng với tập quán nuôi tôm theo quy trình truyền thống, sử dụng các dòng sản phẩm thuốc thủy sản lâu nay đã khiến cho các tác nhân gây bệnh “lờn” thuốc. Do đó việc xử lý môi trường, cho tôm ăn các sản phẩm mà tác nhân gây bệnh đã kháng thuốc sẽ làm giảm tác dụng phòng ngừa dịch bệnh.

Để giảm thiểu khó khăn cho bà con nuôi tôm, gần đây các nhà khoa học cùng doanh nghiệp đã cố gắng tìm hiểu, nghiên cứu và xây dựng các quy trình phòng ngừa dịch bệnh mới trong nuôi tôm. Cty NC & SX Đất Việt là một trong số các DN đã sớm đưa ra quy trình phòng bệnh tổng hợp cho bà con nuôi tôm. Quy trình được thử nghiệm vào giữa năm 2010, đến nay được nhiều bà con tại một số địa bàn trọng điểm về dịch bệnh như Bạc Liêu, Cà Mau… áp dụng, bước đầu đem lại nhiều thành công. Đây là cơ sở để Cty hợp tác cùng các nhà nông nhân rộng quy trình mới về phòng ngừa dịch bệnh lạ trong nuôi tôm sú, tôm thẻ chân trắng.

Anh Phan Hai, đại diện bộ phận nghiên cứu kĩ thuật của Cty cho biết: Việc xử lý môi trường ban đầu trong nuôi tôm có thể nói là khâu quan trọng nhất. Xử lí môi trường ban đầu gồm 2 giai đoạn, thứ nhất là sử dụng các hóa chất, các chế phẩm để diệt các vật chủ trung gian mang mầm bệnh như cua, còng, cá tạp... Sau đó đến giai đoạn diệt vi rút, vi khuẩn, vi bào tử bằng các loại hóa chất hiệu quả như các dòng Chlorin hỗn hợp, Super Clo… Trước khi thả nuôi bà con cần đưa tôm giống đến các cơ sở đủ điều kiện để xét nghiệm các tiêu chuẩn vi rút hoại tử gan, vi bào tử trùng, vi rút đốm trắng…

Tình hình hiện nay vẫn đang trong giai đoạn diễn biến phức tạp, do đó khâu đầu tiên mà bà con nuôi tôm cần thực hiện là tìm hiểu kỹ về diễn biến dịch bệnh và tìm cho mình các dòng sản phẩm thuốc thủy sản có chất lượng, các quy trình phòng ngừa dịch bệnh hiệu quả. Đồng thời các ngành chức năng trung ương và địa phương cần có các cơ chế, chính sách khuyến khích các DN nghiên cứu tìm ra các quy trình mới, các sản phẩm mới thay thế các dòng sản phẩm cũ đã gây kháng thuốc đối với những tác nhân gây bệnh để sớm áp dụng vào thực tiễn sản xuất.