Dòng Mekong đang kiệt quệ

Tuy nhiên xét về sự đa dạng sinh học thì dòng sông từng là sinh kế của hàng trăm triệu người dân nhiều quốc gia ở châu Á đang bị đe dọa nghiêm trọng.

Ngư dân Campuchia than vãn lượng cá tôm trên sông Mekong giảm dần hàng năm

Theo các thông tin mới nhất từ Ủy hội sông Mekong, do tốc độ hủy hoại đáng báo động của dòng Mekong thời gian qua, nguyên thủ của sáu quốc gia trong vùng có cuộc họp cấp cao ngày 10/1 tại thủ đô Phnom Penh (Campuchia) để tìm giải pháp cho vấn đề này. Dòng Mekong khởi nguồn từ cao nguyên Thanh- Tạng (tây nam Trung Quốc) rồi xuyên qua Myanmar, Lào, Thái Lan, Campuchia và cuối cùng là Việt Nam, sau đó đổ ra biển. Ước tính có khoảng 60 triệu người dân các quốc gia kể trên sinh sống dựa vào dòng sông này trên tổng số 326 triệu dân sống dọc theo chiều dài dòng sông.

Trước đó, hãng tin AFP của Pháp đã cử phóng viên tiến hành một cuộc điều tra, khảo sát dọc theo chiều dài sông Mekong và ghi lại những thông tin, hình ảnh về nguy cơ suy kiệt các nguồn tài nguyên cũng như hệ sinh thái của sông Mekong. Ngư dân 32 tuổi, người Campuchia có tên Sles Hiet cho biết: “Gia đình nhiều đời nhà tôi đều sống nhờ vào dòng Mekong. Dòng sông này đã nuôi sống hàng chục triệu người dân đất nước tôi nhưng hiện nay các đập bê tông, chủ yếu của Trung Quốc được xây dựng hàng loạt ở phía thượng lưu đang khiến không chỉ ngư dân Campuchia chúng tôi mà người dân các nước Đông Nam Á láng giềng khác cũng lĩnh đủ”.

Anh Sles Hiet là người dân thuộc cộng đồng người thiểu số dòng Chăm Hồi giáo rất nghèo ở tỉnh Kandal, tài sản chỉ có một chiếc thuyền đánh cá nhỏ, cả nhà lênh đênh trên sông nước. Anh này cho biết, việc đánh bắt cá mỗi năm thêm khó khăn nhưng không biết nguyên do vì sao.

Theo SCMP, tính đến thời điểm này, Trung Quốc đã dựng 6 con đập ở thượng nguồn và dự kiến sẽ tiếp tục đầu tư xây dựng thêm từ 6 đến 7 đập khác về phía nam, bất chấp các cảnh báo từ giới khoa học cũng như các nhà hoạt động bảo vệ môi trường. Các công ty Trung Quốc bị tố đã và đang đầu tư hàng triệu USD vào nhiều dự án đập thủy điện, nhưng không tiến hành đánh giá các tác động môi trường và xã hội một cách toàn diện…Kết quả các báo cáo nghiên cứu gần nhất về hiện trạng sông Mekong của các nhà khoa học cho thấy, thói quen di cư theo dòng chảy của các loài cá đã bị gián đoạn do luồng lạch thay đổi, trầm tích cũng như hệ sinh thái là nguồn thức ăn của các loài thủy sinh ngày một cạn kiệt.

Trước đó hồi cuối năm ngoái, phát biểu tại cuộc họp xung quanh vấn đề này mang tên Diễn đàn Hợp tác Lan Thương-Mekong tại tỉnh Vân Nam, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho biết, Bắc Kinh có tiềm năng thúc đẩy phát triển kinh tế ở cả sáu nước hạ lưu sông Mekong. Tuy nhiên, theo các chuyên gia nghiên cứu cũng như các nhà hoạt động bảo vệ môi trường thì Mekong là một nguồn tài nguyên kinh tế rất lớn cho khu vực, tạo nên những vùng đất màu mỡ nhất cho phát triển nông nghiệp và đánh bắt thủy hải sản. Giới này đều cho rằng, chính vì thế nên nó có nguy cơ trở thành điểm nóng lớn nhất giữa Trung Quốc và các quốc gia ASEAN sau vấn đề Biển Đông.