Mô hình giống lúa BC15 có chuyển gen kháng đạo ôn, huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. Ảnh: Đào Thanh.
Mô hình được triển khai trồng từ tháng 6 đến tháng 10 với diện tích 2ha/5 hộ tham gia, tại cánh đồng thôn Nà Hu, xã Khuôn Hà, huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. Giống lúa thuần BC15 kháng đạo ôn có thời gian sinh trưởng vụ xuân 125 - 135 ngày, vụ mùa 110 - 115 ngày; chiều cao cây trung bình là 115 cm, cứng cây, dạng hình V xòe, lá màu xanh đậm, đẻ nhánh trung bình và rất tập trung, có từ 6-8 bông/khóm, 180 - 190 hạt/bông; năng suất trung bình đạt 7,0 - 7,5 tấn/ha gạo trắng, trong, cơm mềm dẻo, ngon.
Giống lúa BC15 được công nhận Giống Quốc gia năm 2008. Tuy nhiên, giống BC15 có nhược điểm là nhiễm đạo ôn khá nặng vào vụ xuân. Để khắc phục nhược điểm này, năm 2014, Bộ NN- PTNN đã giao Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm thực hiện đề tài: Nghiên cứu cải tiến giống lúa BC15, BT7 cho các tỉnh phía Bắc.
Theo Viện Cây lượng thực và Cây thực phẩm, đến cuối năm 2017, Viện đã cấy thành công gen kháng bệnh đạo ôn (Pita) vào giống lúa BC15. Giống lúa BC15 có chuyển gen kháng đạo ôn được chọn tạo bằng phương pháp lai backcross chuyển gen kháng bệnh đạo ôn Pita và bắt đầu trồng khảo nghiệm trong vụ xuân 2017 - 2018 tại các vùng miền trong cả nước.
Giống lúa BC15 có chuyển gen kháng đạo ôn bông to dài, hạt xếp sít, số hạt chắc/bông cao. Ảnh: Đào Thanh.
Giống BC15 có chuyển gen kháng đạo ôn giữ nguyên được các đặc tính kiểu hình của giống BC15. Khả năng đẻ nhánh tốt, số dảnh hữu hiệu cao 6,1 dảnh/khóm, bông to dài, hạt xếp sít, số hạt chắc/bông cao hơn so với đối chứng 1,4%. Năng suất thực thu cao hơn đối chứng 8 tạ/ha (28,8 kg/sào Bắc bộ), gạo trắng, trong, cơm mềm dẻo.
Tại huyện Lâm Bình, giống luấn thuần BC15 kháng đạo ôn đã được gieo cấy từ vụ xuân 2020. Qua 3 vụ liên tiếp sản xuất cho thấy kết quả rất khả quan. Giống sinh trưởng, phát triển tốt, cho năng suất cao và nhược điểm nhiễm bệnh đạo ôn đã được cải thiện.
Để mô hình được triển khai thành công, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Lâm Bình phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tỉnh, Công ty Cổ phần Tập đoàn ThaiBinh Seed đã lựa chọn cánh đồng trồng là chân đất cát pha, đất thịt nhẹ, đất ruộng 2 vụ lúa chủ động nước. Diện tích thực hiện liền bờ, liền khoảnh, gần đường giao thông, thuận lợi cho việc theo dõi, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh hại.
Trong quá trình triển khai thực hiện mô hình, đã có sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Lâm Bình với khuyến nông xã Khuôn Hà trong việc hướng dẫn các hộ tham gia mô hình, thực hiện gieo cấy đảm bảo khung thời vụ, chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật và áp dụng việc phòng, trừ sâu bệnh kịp thời hiệu quả.
Các đại biểu tham quan mô hình, trao đổi về khả năng kháng sâu bệnh cũng như năng suất của giống lúa BC15 kháng đạo ôn. Ảnh: Đào Thanh.
Vụ mùa năm nay, gia đình bà Vi Thị Sứ, thôn Nà Hu, xã Khuôn Hà trồng 1.500m2 giống lúa thuần BC15 kháng đạo ôn. Bà Sứ cho biết, giống lúa BC15 kháng đạo ôn này quá trình chăm sóc chi phí thấp, sinh trưởng phát triển tốt, ít bị sâu bệnh, đặc biệt là bệnh đạo ôn.
Nhờ vậy, vụ mùa năm nay gia đình bà được 35 bao thóc trên diện tích gieo cấy, cao hơn vụ trước cấy giống lúa khác 4 bao. Trong những vụ tiếp theo, bà sẽ lựa trọn giống lúa này để gieo cấy trên các cánh đồng của gia đình.
Bà Nguyễn Thị Kim, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Tuyên Quang cho biết, giống lúa BC15 có chuyển gen kháng đạo ôn phù hợp với điều kiện đất đai, thời tiết, khí hậu vụ mùa và trình độ canh tác của người dân trên địa bàn huyện. Giống BC15 kháng đạo ôn có thể thay thế một số giống cũ đã được trồng lâu năm tại các xã trên địa bàn huyện Lâm Bình và các huyện, thành phố khác của tỉnh Tuyên Quang.
