Hơn 65 tỷ nâng cấp hồ đập
Chỉ tính riêng từ nguồn vốn chương trình WB8, năm 2020, 2021, huyện Sơn Dương có 6 công trình hồ đập, được đầu tư nâng cấp, cải tạo với tổng nguồn vốn đầu tư hơn 65,3 tỷ đồng. Đây đều là những công trình hồ thủy lợi lớn, diện tích từ 2ha trở lên đảm bảo tưới tiêu cho hàng trăm ha ruộng 2 vụ lúa của người dân trên địa bàn huyện Sơn Dương. Các công trình do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Tuyên Quang làm chủ đầu tư.
Việc sửa chữa nâng cấp công trình nhằm phát huy nhiệm vụ cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và dân sinh; đảm bảo an toàn cho công trình và vùng hạ du đập, cải tạo cảnh quan môi trường vùng dự án, góp phần cải thiện đời sống nhân dân trong vùng. Quy mô xây dựng gồm sửa chữa, nâng cấp công trình hồ chứa bao gồm các hạng mục chính: Đập đầu mối, tràn xả lũ, cống lấy nước, đường quản lý vận hành kết hợp cứu hộ cứu nạn, nhà quản lý.
Công trình thủy lợi hồ Khe Thuyền, thôn Khe Thuyền 1, xã Văn Phú huyện Sơn Dương được đầu tư xây dựng từ năm 1981. Do được đầu tư 40 năm, đến nay nhiều hạng mục xuống cấp, đe dọa an toàn hồ đập và đời sống của người dân dưới chân hồ cũng như việc đảm bảo tưới chắc cho diện tích ruộng của người dân.
Tháng 8/2020, công trình được đầu tư với tổng vốn hơn 10 tỷ đồng nâng cấp các hạng mục như mái thượng, hạ lưu đập, hệ thống tràn, đường quản lý, cống lấy nước... Đến nay các hạng mục đã cơ bản được hoàn thành, sẵn sàng vận hành đảm bảo đủ nước tưới tiêu cho hơn 100ha lúa và cây rau màu của hơn 400 hộ dân 2 xã Văn Phú và Chi Thiết.
Xã Đại Phú có 2 công trình hồ đập lớn là hồ Hoa Lũng và hồ Hải Mô. Các công trình này là nguồn cung cấp chính đảm bảo nguồn nước tưới tiêu phục vụ sản xuất, sinh hoạt cho bà con nhân dân. Đây cũng những công trình có tiềm năng lớn về phát triển thủy sản kết hợp với du lịch bởi cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp cùng nguồn nước trong xanh.
Trong 2 công trình này thì công trình hồ Hải Mô được đầu tư nâng cấp từ nguồn vốn dự án WB8, tổng vốn đầu tư hơn 10,4 tỷ đồng. Đến nay đã hoàn thành hơn 81% khối lượng công trình, gồm phần đập thi công cơ bản hoàn thiện mái thượng lưu đập; hoàn thành khoan phụt chống thấm; thi công hoàn thành nhà quản lý. Còn các hạng mục như bê tông đỉnh đập, hệ thống quan trắc, đường hoàn trả đang tích cực được triển khai. Dự kiến cuối tháng 12/2021 công trình sẽ được hoàn thiện và đưa vào sử dụng.
Gỡ khó để về đích sớm
Theo kế hoạch, một số công trình trong số 6 công trình được đầu tư nâng cấp từ nguồn vốn dự án WB8 của huyện Sơn Dương nêu trên dự kiến đến tháng 2/2022 mới hoàn thành. Tuy nhiên, cả chủ đầu tư và đơn vị thi công đang nỗ nực gấp rút hoàn thành các hạng mục, phấn đấu đến hết ngày 31/12 sẽ hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng 6/6 công trình.
Một trong những khó khăn lớn nhất trong việc triển khai các công trình, dự án đó là công tác bồi thường giải phóng mặt bằng. Các công trình này diện tích đất cần phải giải phóng mặt bằng hơn 29.000m2 đất của các cá nhân, tập thể. Theo đó, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Tuyên Quang phối hợp chặt chẽ với chính quyền huyện Sơn Dương thực hiện đúng quy định của nhà nước về thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ và tái định cư, đồng thời thực hiện những nội dung công việc thuộc thẩm quyền liên quan. Đến nay, về cơ bản các công trình không bị mắc trong công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng.
Từ nguồn vốn WB8 xã Trung Yên được đầu tư nâng cấp 2 công trình là hồ Ao Búc, tổng vốn đầu tư hơn 11,6 tỷ đồng và hồ Trung Long với tổng vốn đầu tư hơn 17 tỷ đồng. Trong quá trình triển khai thực hiện, diện tích đất phải thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng là gần 14.000m2, chủ yếu là đất nông nghiệp mục đích cấy lúa, nuôi thủy sản và trồng rừng của các hộ dân có đất sản xuất xung quanh khu vực lòng hồ.
Được chủ đầu tư và chính quyền xã vận động, giải thích các hộ dân đã đồng thuận di dời giải phóng mặt bằng để thi công công trình. Đến nay, công trình đã hoàn thiện được hơn 90% khối lượng công việc và chuẩn bị bàn giao đưa vào sử dụng.
Chị Nguyễn Thị Lũy, cán bộ địa chính xã Trung Yên cho biết, 2 hồ thủy lợi Ao Búc và Trung Long được nâng cấp, sửa chữa sẽ hạn chế được việc rò rỉ nước mà trước kia khi chưa được nâng cấp, sửa chữa gặp phải gây lãng phí thất thoát lớn. Hơn nữa trước đây là đập đất, hệ thống các hạng mục đã xuống cấp là một trong những nguyên nhân gây mất an toàn hồ đập. Nay công trình được xây dựng kiên cố, hiện đại hồ đập được an toàn mà còn đảm bảo nguồn cung cấp nước ổn định cho hơn 100ha lúa trên địa bàn xã.
Cùng với việc nâng cấp, sửa chữa, công tác quản lý, vận hành, bảo dưỡng các công trình hồ đập cũng được các cấp ngành của tỉnh Tuyên Quang chú trọng, Hiện nay, tại các hồ đập đều có cán bộ thực hiện quản lý, giám sát hệ thống hồ sau khi được bàn giao đưa vào sử dụng đảm bảo độ bền, hiệu quả và an toàn cho công trình.
Ông Phan Văn Đức, cán bộ của Ban quản lý khai thác các công trình thuỷ lợi tỉnh Tuyên Quang phụ trách địa bàn thị trấn Sơn Dương cho biết, công trình hồ thủy lợi Cây Dâu vừa được đầu tư hơn 4 tỷ đồng để hoàn thành hạng mục đập chính như tràn xả lũ, đường quản lý vận hành, cống kéo dài, đường hoàn trả, khoan phụt chống thấm.
Sau khi hoàn thành, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Tuyên Quang thực hiện bàn giao cho Ban quản lý khai thác các công trình thuỷ lợi tỉnh Tuyên Quang quản lý, vận hành. Đến nay việc vận hành diễn ra bình thường, diện tích lòng hồ rộng 4ha, mực nước cao nhất đạt 9,6m, mực nước trung bình khoảng hơn 7m. Công trình đảm bảo tưới chắc cho hơn 30ha lúa của người dân các tổ dân phố Măng Ngọt, An Ninh, Thượng Châu, Thịnh Tiến của thị trấn Sơn Dương.
Huyện Sơn Dương hiện có 418 công trình thủy lợi, trong đó có 204 công trình hồ chứa và hơn 100 đập xây, địa bàn rộng với nhiều hệ thống sông, suối. Việc nâng cấp, sửa chữa cũng như thực hiện các phương án bảo vệ các công trình thủy lợi sẽ hạn chế các sự cố xảy ra, bảo đảm an toàn cho các công trình thủy lợi phục vụ sản xuất và sinh hoạt của người dân.
Bảo vệ các công trình hồ đập được đầu tư nâng cấp, sau khi ban giao đưa vào sử dụng ngành NN-PTNT tỉnh Tuyên Quang tiếp tục chỉ đạo các Ban quản lý công trình thủy lợi trên địa bàn xã, phường, thị trấn tăng cường công tác quản lý, bảo vệ công trình thủy lợi, thường xuyên kiểm tra các công trình được giao quản lý để kịp thời phát hiện các dấu hiệu bất thường, nguy cơ phát triển thành sự cố công trình và các hành vi vi phạm phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi trên địa bàn quản lý.