Từ khoảng giữa tháng 9 đến tháng 10 dương lịch hằng năm, người dân thôn Yên Du, xã Đức Lĩnh (huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh) lại hối hả bước vào mùa thu hoạch hồng giòn.
Xã Đức Lĩnh là địa phương có thế mạnh trồng cam và chanh. Thế nhưng hơn 10 năm trở lại đây, hồng giòn Yên Du đã trở thành cây trồng chủ lực đem lại hiệu quả kinh tế cao. Hồng Yên Du dễ trồng, dễ chăm sóc, cho năng suất cao, chất lượng quả ngon, được thị trường rất ưa chuộng và đã trở thành cây ăn quả đặc trưng riêng của địa phương, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân vùng núi Vũ Quang. Năm nay nhờ thời tiết thuận lợi, hồng Yên Du cho năng suất, chất lượng cao, nông dân rất phấn khởi.
Năm nay hồng giòn Yên Du được mùa, nhiều nhà vườn có thu nhập hàng trăm triệu đồng từ cây hồng. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Những cây hồng 5 - 6 tạ quả
Thương hiệu hồng Yên Du đã không còn xa lạ với nhiều người tiêu dùng bởi hương vị đặc trưng mà các loại hồng khác không có được. Hồng Yên Du quả không lớn, khi chín ruột chuyển màu vàng đậm, vị ngọt, thơm và rất giòn, lại không có hạt như những loại hồng khác nên được rất nhiều người ưa thích.
Gia đình bà Phạm Thị Thanh Hiền tại thôn Yên Du (xã Đức Lĩnh) hiện có hơn 200 gốc hồng, trong đó có 100 gốc đã cho thu hoạch. Những ngày này, gia đình bà Hiền đang tất bật thu hoạch hồng để bán cho thương lái.
Bà Hiền cho biết: Năm nay thời tiết thuận lợi nên hồng rất sai quả, gia đình bà ước thu gần 5 tấn hồng. Từ đầu vụ đến nay đã bán được gần 2 tấn, thương lái mua tại vườn từ 35 - 40 nghìn đồng/kg. Dự tính đến cuối vụ, giá hồng sẽ còn tăng thêm nữa nên bà con trồng hồng rất phấn khởi.
Nhờ thu nhập cao, dễ trồng, năng suất cao nên những năm gần đây nông dân xã Đức Lĩnh đã mở rộng diện tích hồng giòn Yên Du. Ảnh: Ánh Nguyệt.
“Khoảng 10 năm trở lại đây hồng bán được giá nên ai cũng phấn khởi, mở rộng trồng thêm. Cây hồng đã trở thành thu nhập chính của bà con trong thôn. Cây hồng ra hoa vào tháng giêng, đến tháng 10 âm lịch sẽ cho thu hoạch quả. Tuy nhiên, những năm gần đây nhờ kỹ thuật chăm sóc tốt nên từ Rằm tháng 8 âm lịch đã có thể thu hoạch và kéo dài đến tháng 11”, bà Hiền vui vẻ cho biết.
Là một trong những hộ có thu nhập cao từ cây hồng giòn Yên Du, anh Nguyễn Văn Đường phấn khởi: “So với các cây ăn quả khác như cam, bưởi… thì cây hồng rất dễ chăm sóc, phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của vùng núi Đức Lĩnh. Đặc biệt, cây hồng ít sâu bệnh gây hại nên hầu như không phải sử dụng bất kì loại thuốc bảo vệ thực vật nào. Tuy nhiên để đảm bảo cây khỏe, bền, năng suất quả cao thì sau mỗi đợt thu hoạch cần xới đất quanh gốc và bón phân chuồng 1 đến 2 lần/năm để cây phục hồi, đảm bảo năng suất cho mùa tiếp theo”.
Hồng thường ra hoa vào tháng giêng và đến Rằm tháng 8 thì bắt đầu thu hoạch. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Hiện nay, vườn hồng của anh Đường có hơn 200 gốc, trong đó có những gốc có tuổi đời từ 40 - 70 năm. Ước mỗi cây cho khoảng 3 tạ quả, đặc biệt có những cây cho thu hoạch từ 5 - 6 tạ. Theo anh Đường, chưa năm nào hồng lại sai quả như năm nay, gia đình anh ước đạt hơn 6 tấn hồng, tăng 2 tấn so với năm trước, đem lại nguồn thu gần 300 triệu đồng. Cùng với niềm vui được mùa, gia đình anh Đường càng phấn khởi hơn khi toàn bộ số hồng của gia đình đã được thương lái đặt mua từ đầu vụ với giá cao.
Theo người dân trồng hồng ở Yên Du, khi quả hồng vỏ đã ngả sang màu vàng, ruột có màu vàng đậm, ấy là lúc hồng Yên Du đã chín và người dân mới bắt đầu thu hoạch. Khi hái xuống, hồng phải được giữ nguyên núm quả, rửa sạch rồi ngâm với nước lã trong chậu nhựa, chum sành hoặc nồi lớn, mỗi ngày phải thay nước 1 lần để loại bỏ hết nhựa chát. Sau 2 ngày, 2 đêm vớt ra để ráo là có thể ăn được.
Thôn Yên Du hiện đã có hơn 100 hộ trồng giòn với diện tích hơn 70ha. Ánh Nguyệt.
Về kỹ thuật nhân giống, ông Nguyễn Văn Hoàn, một hộ trồng hồng lâu năm tại thôn Yên Du cho biết: “Với kinh nghiệm hàng chục, hàng trăm năm, người dân nơi đây chỉ có thể nhân giống bằng hình thức chắn rễ, chính vì vậy mà tạo nên sự khác biệt và giá trị riêng có của sản phẩm này”.
Theo ông Hoàn, để nhân giống hồng này, các chủ vườn thường chặt rễ từ cây mẹ, sau đó đào hố sâu khoảng nửa mét, đổ phân chuồng xuống dưới để trồng. Cây sau 5 năm cho quả bói, đến năm thứ 10 mới bắt đầu thu hoạch đại trà. Cây càng lâu năm năng suất càng cao. Hiện nay, cây giống hồng từ phương pháp chắn rễ có giá rất cao, dao động từ 400 nghìn đồng đến 15 triệu đồng/cây tùy vào độ tuổi, chính vì vậy đây cũng là một nguồn thu lớn cho người dân nơi đây.
Cây hồng trồng 5 năm mới cho quả bói, 10 năm trở đi mới cho thu hoạch rộ. Hiện thôn Yên Du có những cây hồng tuổi đời 40 - 70 năm. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Hồng giòn Yên Du đạt chuẩn hữu cơ
Những năm gần đây, hiệu quả kinh tế của cây hồng giòn không hạt Yên Du đã được khẳng định và đông đảo người tiêu dùng ưa chuộng. Từ đó, nhiều hộ dân đã mở rộng quy mô và đầu tư thâm canh, sản xuất đảm bảo an toàn, chất lượng. Đến nay, thôn Yên Du đã có hơn 100 hộ trồng với diện tích hơn 70ha hồng. Trong đó, diện tích đã cho thu hoạch khoảng 12ha. Sản lượng hàng năm ước đạt trên 75 tấn, mang lại nguồn thu trên 3 tỉ đồng cho người dân.
Khi ngâm hồng phải ở nơi thoáng mát, đảm bảo hồng giòn và ngọt. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Để giúp bà con xây dựng thương hiệu hồng giòn Yên Du, tìm kiếm thị trường tiêu thụ ổn định, năm 2021, chính quyền địa phương đã thành lập Tổ hợp tác hồng Bình Du với 10 thành viên (đến nay đã có 13 thành viên) nhằm liên kết tất cả các hộ trồng hồng trên địa bàn; cùng nhau chia sẽ kinh nghiệm, mở rộng sản xuất và xây dựng thương hiệu, nâng cao chất lượng sản phẩm. Nhờ thực hiện quy trình trồng, chăm sóc, thu hoạch sản phẩm sạch, đến cuối năm 2021, sản phẩm hồng giòn Yên Du của xã Đức Lĩnh đã được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao. Đến năm 2023 được công nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ.
Các nhà vườn chuẩn bị tham gia Tuần lễ hồng Bình Du và các sản phẩm nông nghiệp Vũ Quang (bắt đầu từ ngày 28/9). Ảnh: Ánh Nguyệt.
Ông Nguyễn Văn Thanh - Tổ trưởng Tổ hợp tác hồng hữu cơ Bình Du cho biết: Việc sản phẩm hồng giòn Yên Du đạt chuẩn sản phẩm OCOP 3 sao và đạt tiêu chuẩn hữu cơ đã giúp nâng cao giá trị sản phẩm, từ đó khách hàng biết đến ngày càng nhiều hơn, thương lái thu mua tận nơi với giá ổn định nên người dân yên tâm sản xuất.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Đức Lĩnh cho biết: Nhằm giới thiệu, quảng bá, tôn vinh thương hiệu hồng Bình Du - đặc sản của huyện Vũ Quang, xã Đức Lĩnh sẽ tổ chức Tuần lễ hồng Bình Du và các sản phẩm nông nghiệp Vũ Quang bắt đầu từ ngày 28/9. Với 17 gian hàng về các sản phẩm nông nghiệp, trong đó có 10 gian hàng về sản phẩm hồng giòn Yên Du, dự kiến Tuần lễ hồng Bình Du sẽ tiêu thụ khoảng 30 tấn hồng cho người dân.
Cuối năm 2021, sản phẩm hồng giòn Yên Du của xã Đức Lĩnh đã được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Xác định là sản phẩm chủ lực của địa phương, hiện nay huyện Vũ Quang cũng đang triển khai đề án trồng hồng trên diện rộng nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế để phát triển kinh tế theo hướng đa cây, đa con. Theo đó, dự án khoa học và công nghệ “Xây dựng mô hình sản xuất giống, thâm canh và phát triển giống hồng bản địa Yên Du, huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh theo hướng bền vững” sẽ được thực hiện từ tháng 9/2024 đến tháng 2/2027 nhằm nhân rộng và nâng cao chất lượng sản phẩm hồng giòn Yên Du.
