Khánh Hòa đảm bảo an toàn đập trong mùa mưa bão

Nhiều hồ chứa xây dựng 40 năm đã xuống cấp

Công ty TNHH MTV Khai thác công trình Thủy lợi Khánh Hòa có nhiệm vụ quản lý, khai thác vận hành 18 hồ chứa nước trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa, với tổng dung tích theo thiết kế hơn 212 triệu m3. Trong đó, 14 hồ chứa nước lớn gồm: Đá Bàn 75,00 triệu m3, Suối Dầu 32,78 triệu m3, Tà Rục 23,48 triệu m3, Cam Ranh: 22,10 triệu m3, Hoa Sơn 19,18 triệu m3, Suối Trầu 9,81 triệu m3, Suối Hành 9,49 triệu m3; Tiên Du 7,13 triệu m3, Am Chúa 4,73 triệu m3, Đá Đen 3,47 triệu m3, Láng Nhớt: 2,10 triệu m3; Suối Sim 1,31 triệu m3;Suối Luồng 0,62 triệu m3 và Đồng Bò: 0,598 triệu m3.

Một hồ chứa vừa là hồ Cây Bứa: 0,30 triệu m3 và ba hồ chứa nhỏ gồm:Cây Sung: 0,464 triệu m3; Suối Lớn: 0,22 triệu m3; Bà Bác: 0,18 triệu m3.

Theo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình Thủy lợi Khánh Hòa, trong số các hồ trên, một số hồ chứa nước như: Am Chúa, Suối Sim, Cây Bứa được xây dựng và đưa vào sử dụng khoảng 40 năm nay. Cùng với đó một số hạng mục công  trình thi công chưa đầy đủ như tràn sự cố, hệ thống quan trắc…nên  ảnh hưởng đến việc tích nước, đảm bảo an toàn cho hạ du khi vận hành điều tiết lũ và an toàn công trình. Ngoài ra, lòng hồ bị bồi lắng, mái thượng lưu đá lát khan bong tróc cục bộ, mái hạ lưu xói mòn, đỉnh đập bị lún cục bộ, thân đập thấm nhẹ.

Đối với hồ Đá Bàn mái hạ lưu đập hồ chứa này xuất hiện nhiều hố xói, sụp lún lớn nhỏ đe dọa trực tiếp đến an toàn hồ chứa. Nguyên nhân do những năm gần đây, mưa bão kéo dài, cường độ lớn, nhất là cơn bão số 12 vào năm 2017 đã làm xói lở mái hạ lưu đập, tạo nhiều rãnh, hố sâu. Năm 2018, một phần mái đập hạ lưu này đã được gia cố.Tuy nhiên, phần còn lại cao trình +34,5m - +68,97m chưa được gia cố, xuất hiện rất nhiều hố sụp, lún nguy hiểm đường kính 0,6m đến hơn 1m, chiều sâu bình quân các hố khoảng gần 1m.

Tương tự, hồ Hoa Sơn mái hạ lưu hồ chứa xuất hiện nhiều hố xói sâu, sụp lún; có những vị trí xói sâu hơn 2m, diện tích có chỗ đến 20-30m2; trong phạm vi các hố, rãnh tiêu nước bị gãy và hư hỏng nặng. Ngoài ra, còn xuất hiện hiện tượng thấm ngược ở mái thượng lưu của hồ.

Đối với hồ Suối Hành cũng xuất hiện mái đập bị xói cục bộ, một số rãnh tiêu nước bị hư hỏng. Còn tại vị trí vai hữu tràn xả lũ xuất hiện lún sụt khoảng 7-10cm.

Kiến nghị bố trí kinh phí sửa chữa để đảm bảo an toàn hồ chứa

Ông Nguyễn Thái Hùng, Chủ tịch kiêm Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Khánh Hòa, cho biết, để đảm bảo an toàn hồ chứa, thời gian qua Công ty đã thực hiện công tác bảo trì định kỳ, thay mới đối với các chi tiết, thiết bị có dấu hiệu hư hỏng, không tiếp tục sử dụng được trước mùa mưa lũ hàng năm.

Đặc biệt, đối với các hồ chứa có đập tràn ngăn nước bằng cửa van, việc đảm bảo hệ thống cung cấp điện để vận hành cửa van (điện lưới, điện dự phòng từ máy phát điện) luôn được ưu tiên thường xuyên kiểm tra vận hành thử định kỳ hàng tuần, sửa chữa kịp thời nếu có trục trặc, hư hỏng, hạn chế để xảy ra sự cố về nguồn điện trong mùa mưa lũ. 

Đối với trước mùa lũ năm nay, Công ty đã triển khai rà soát, đánh giá các hạng mục công trình bị hư hỏng tại các công trình hồ, đập và đã trình UBND tỉnh Khánh Hòa, Sở NN- PTNT xem xét phê duyệt khắc phục, sửa chữa đột xuất.

 “Chúng tôi đã có tờ trình số 154 ngày 11/10/2021 kiến nghị tỉnh sớm đầu tư kinh phí sửa chữa các hạng mục công trình như đắp đất gia cố các hố xói và sửa chữa rãnh tiêu nước mái hạ lưu đập hồ Hoa Sơn. Đắp đất gia cố các hố xói mái hạ lưu đập hồ Đá Bàn; sửa chữa rãnh thoát nước, bậc cấp lên xuống mái hạ lưu hai bên dốc nước tràn xả lũ hồ Suối Hành”, ông Hùng nói và cho biết, sau khi danh mục được cấp thẩm quyền phê duyệt, Công ty sẽ khẩn trương triển khai khắc phục, sửa chữa để đảm bảo an toàn công trình đập, hồ chứa nước trong mùa lũ năm 2021.

Đối với một số hồ chứa nước có hiện tượng thấm ở mái hạ lưu đập như hồ Cam Ranh, hồ Am Chúa…để đảm bảo an toàn công trình, hạn chế xảy ra sự cố bất khả kháng đột xuất, Công ty đã chỉ đạo các Chi nhánh, Văn phòng đại diện thường xuyên kiểm tra, theo dõi diễn biến dòng thấm tại các hồ chứa trên nhằm sớm phát hiện những dấu hiệu bất thường và kịp thời khắc phục, xử lý để bảo đảm an toàn cho công trình.

Cùng với đó, Công ty đã rà soát, bổ sung, thay mới hệ thống thông tin liên lạc bằng điện thoại cố định, máy Fax, Email để kịp thời liên lạc, tổng hợp thông tin cũng như chỉ đạo lực lượng trực ban tại công trình đầu mối sẵn sàng vận hành, điều tiết công trình theo yêu cầu của Công ty hoặc các cấp có thẩm quyền trong trường hợp khẩn cấp.

Ngoài ra, trước mùa mưa bão năm 2021, Công ty cũng đã tổ chức kiện toàn Ban chỉ huy phòng, chống lụt bão, giảm nhẹ thiên tai, cũng như phân công trách nhiệm cho các thành viên trong Ban chỉ huy. Đồng thời đã cho rà soát các vật tư, trang thiết bị phục vụ công tác bảo đảm an toàn công trình tại các hồ, đập; kịp thời bổ sung vật tư, vật liệu, dụng cụ lao động cũng như trang thiết bị y tế phục vụ phòng dịch bệnh Covid-19 tại các công trình đầu mối hồ chứa nhằm đảm bảo công tác ứng phó thiên tai, khắc phục, xử lý sự cố trong mùa mưa lũ. Cũng như đã lập phương án Ứng phó thiên tai đảm bảo an toàn đập trong mùa mưa lũ năm 2021(Có các tình huống ứng phó tình huống khẩn cấp và phương án ứng phó trong tình huống xảy ra dịch Covid-19 đối với các đập, hồ chứa nước).

Đối với việc đảm bảo an toàn trong công tác vận hành, điều tiết các hồ chứa tránh thiệt hại cho vùng hạ du, theo ông Hùng, Công ty đã ký kết quy chế phối hợp với Đài khí tượng thủy văn khu vực Nam Trung bộ cung cấp thông tin về mưa lũ và xả lũ các hồ chứa trong mùa mưa lũ hàng năm. Từ đó sẽ chủ động tính toán trong công tác vận hành điều tiết xả lũ các hồ chứa hợp lý. Song song đó Công ty xây dựng quy chế phối hợp giữa các địa phương trong công tác phòng chống lụt bão, hạn chế ảnh hưởng ngập lụt vùng hạ du. Cũng như phối hợp thường xuyên với chính quyền các địa phương, đơn vị có liên quan trong công tác điều tiết xả lũ và cảnh báo kịp thời mức độ ngập lụt cho vùng hạ du các hồ chứa.

Ngoài ra, Công ty cũng đã phối hợp cùng Công ty CP Đầu tư và Phát triển điện miền Trung (đơn vị quản lý hồ thủy điện Ea Krong Rou) thống nhất trong công tác vận hành điều tiết xả lũ đảm bảo tuân thủ quy chế phối hợp vận hành các hồ chứa Đá Bàn, Suối Trầu và Ea Krong Rou trong mùa mưa lũ hàng năm.

Theo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình Thủy lợi Khánh Hòa, hiện Công ty đã bố trí lực lượng cán bộ có trình độ chuyên môn, công nhân thủy nông trực ban 24/24 giờ tại công trình đầu mối của các hồ chứa trong điều kiện bình thường. Và, khi khi có diễn biến mưa lũ phức tạp xảy ra trên lưu vực hoặc ảnh hưởng của bão, áp thấp nhiệt đới, Công ty sẽ tăng cường thêm nhân lực, cũng như thường xuyên kiểm tra, theo dõi chặt chẽ hiện trạng an toàn hồ, đập nhằm sớm phát hiện những sự cố hư hỏng công trình để kịp thời xử lý, khắc phục.