Không vội vàng mua hạt điều thô

Năm 2024 là một năm xuất khẩu thành công của ngành điều Việt Nam với lượng nhân điều xuất khẩu đạt mức kỷ lục 765.368 tấn, kim ngạch cũng đạt mức kỷ lục trên 4,6 tỷ USD. Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế là nước xuất khẩu điều lớn nhất thế giới trong 18 năm liên tiếp. Đây là cơ sở quan trọng để ngành điều Việt Nam bước vào vụ sản xuất năm 2025.

Theo Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS), cho đến thời điểm hiện nay, mùa vụ điều ở Việt Nam và các nước khác diễn ra bình thường. Sản lượng điều thô trên thế giới dự báo tăng hơn do diện tích trồng mới đến thời kỳ thu hoạch.

Các thương nhân hàng đầu trong ngành điều Bình Phước (tỉnh trồng điều và chế biến điều lớn nhất Việt Nam) cũng có chung nhận định sản lượng điều năm nay sẽ tăng. Tại hội nghị cập nhật tình hình vụ mùa, giá cả, xu hướng thị trường và thống nhất phương án thu mua năm 2025 do Hội Điều Bình Phước tổ chức, ông Vũ Thái Sơn, Chủ tịch Hội Điều Bình Phước dự báo, năm nay, sản lượng điều thô toàn cầu sẽ tăng từ 8-10% so với năm 2024.

Ông Tạ Quang Huyên, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Hoàng Sơn 1 (Bình Phước) nhận định, năm nay năng suất điều toàn cầu sẽ tăng 10%, còn tổng sản lượng có thể tăng từ 15 đến 20%, do nhiều diện tích mới đưa vào khai thác.

Sở dĩ ông Huyên có thể tự tin đưa ra dự báo như trên là vì Hoàng Sơn 1 đã có những khảo sát, thu thập thông tin về mùa vụ ở Việt Nam, Campuchia và một số nước châu Phi, trong đó có Tanzania.

Trong nhiều năm qua, năm nào Hoàng Sơn 1 cũng mua một lượng lớn điều thô từ Tanzania. Trong năm nay, cho đến đầu tháng 3, Hoàng Sơn 1 đã mua hơn 20 nghìn tấn điều thô Tanzania.

Ông Huyên chia sẻ, ngay từ đầu vụ của Tanzania, Hoàng Sơn 1 đã cử người sang nước này đánh giá năng suất, sản lượng điều. Khi giá điều thô Tanzania được các nhà xuất khẩu chào bán ở mức 2.000 đến 2.050 USD/tấn, Hoàng Sơn 1 không mua. Sau đó, giá giảm xuống 1.900 rồi 1.850 USD/tấn, công ty cũng không mua. Khi giá giảm thêm 50 USD/tấn, công ty mới mua một ít. Rồi giá điều thô Tanzania tiếp tục giảm xuống 1.700, 1.600, tới 1.400, thậm chí là 1.350 USD/tấn, cứ mỗi lần giảm, Hoàng Sơn lại mua nhiều hơn. Việc giá liên tục giảm cho thấy sản lượng điều Tanzania năm nay cao hơn năm ngoái.

Theo ông Huyên, năm 2022, sản lượng điều thô Tanzania là 270 nghìn tấn. Năm 2023, sản lượng điều giảm còn 240 nghìn tấn. Trong vụ điều 2024 của Tanzania, sản lượng tăng lên tới 440 nghìn tấn.

Điều đáng chú ý là diễn biến mùa vụ điều ở Tanzania thường có sự tương đồng với mùa vụ ở Việt Nam, Campuchia và các nước Tây Phi. Vụ điều 2023 của Tanzania bị mất mùa, thì vụ điều 2024 ở Việt Nam, Campuchia và Tây Phi cũng mất mùa (mùa vụ điều ở Tanzania diễn ra trong quý cuối cùng của năm trước, tương ứng với mùa vụ điều ở Việt Nam, Campuchia, Tây Phi… diễn ra vào đầu năm sau). Ở vụ điều 2024 của Tanzania, dù xuất hiện nhiều cơn mưa trái mùa, nhưng vẫn bội thu về sản lượng. Do đó, dự báo mùa vụ điều 2025 ở Việt Nam, Campuchia, Tây Phi… sẽ có diễn biến tốt, với sự gia tăng về sản lượng.

Chính vì vậy, ông Huyên khẳng định, trong năm nay, các nhà kinh doanh điều thô châu Phi sẽ không dám giữ hàng. Nếu có giữ thì chỉ giữ một lượng nhỏ khi giá đã giảm xuống nhiều. Khi sản lượng tăng mà các nhà kinh doanh điều thô không dám giữ hàng, thì giá điều thô không thể tăng mà chỉ có đi xuống.

Ông Nguyễn Minh Họa, Phó Chủ tịch VINACAS cho biết, các nhà kinh doanh hạt điều, hạt quả khô trên thế giới đều nhận định sản lượng điều toàn cầu năm nay sẽ tăng từ 10 đến 15%. Như vậy, sản lượng điều toàn cầu năm nay sẽ lên tới gần 6 triệu tấn.

Do sản lượng tăng, giá điều thô châu Phi đang trên đà giảm. Trong khi đó, giá nhân điều trên thị trường thế giới từ tháng 5 trở đi lại khó dự báo chính xác. Vì vậy, theo một số thương nhân ngành điều, các doanh nghiệp không nên vội vàng mua điều thô khi giá vẫn còn cao, mà nên cân nhắc, tính toán kỹ càng, chỉ mua vào khi giá điêu thô ở mức hợp lý so với giá nhân điều bán ra, qua đó đảm bảo được hiệu quả sản xuất, kinh doanh.