Người dân xã Tú Đoạn (Lộc Bình) tập trung phản đối hoạt động khai thác cát sỏi của Công ty TNHH Thương mại Hoàn Hùng.
Theo Công an tỉnh Lạng Sơn, Công ty TNHH Thương Mại Hoàn Hùng (địa chỉ: xóm Khau Hân, phường Đề Thám, TP Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng) được UBND tỉnh Lạng Sơn cấp phép khai thác khoáng sản tại mỏ cát, sỏi Bản Bằng ở xã Tú Đoạn, huyện Lộc Bình (QĐ số 18/QĐ-UBND tỉnh Lạng Sơn ngày 7/5/2021) bằng phương pháp lộ thiên. Tổng diện tích khai thác là 18ha, với thời hạn khai thác là 18 năm, kể từ ngày ký.
Ngày 29/5/2022, Công ty Hoàn Hùng làm lễ động thổ để tiến hành khai thác. Nhưng ngay sau đó có khoảng 150 người dân xã Tú Đoạn kéo ra tập trung phản đối, yêu cầu Công ty ngừng hoạt động khai thác với lý do kiến nghị của người dân gửi trước đó chưa được Công ty giải đáp. Sau đó, đến ngày 3/6/2022, hơn 200 người dân xã Tú Đoạn (thuộc thôn Dinh Chùa, Pò Mới, Phai Sen, Bản Quấn) viết đơn phản đối gửi lên HĐND và UBND huyện Lộc Bình.
Từ khi đề nghị xin chủ trương đầu tư cho đến khi thực hiện dự án, Công ty Hoàn Hùng không phối hợp với chính quyền xã Tú Đoạn tổ chức họp tham vấn cộng đồng dân cư. Đầu tháng 4/2022, công ty chuẩn bị lắp ráp máy móc đi vào khai thác thì UBND xã Tú Đoạn mới tuyên truyền các văn bản của tỉnh về chủ trương đầu tư dự án đến quần chúng nhân dân tại 4 thôn Phai Sen, Pò Mới, Dinh Chùa, Bản Quấn.
Đại đa số nhân dân không đồng thuận việc Công ty Hoàn Hùng khai thác cát sỏi tại đây, vì sợ nguy cơ sạt lở đất ven sông, ảnh hưởng đến nguồn nước, đường giao thông đi lại, gây tiếng ồn trong khu dân cư, trường học.
Do đó, người dân đã nhiều lần gửi đơn đề nghị chính quyền xã Tú Đoạn giải quyết, đồng thời tiến hành các hoạt động phản đối như: đổ cột bê tông ở mép đường xuống khu vực khai thác cát sỏi để ngăn cản xe trọng tải lớn qua lại, căng dây ngang bờ sông, cắm biểu ngữ cấm khai thác…
Người dân xã Tú Đoạn (Lộc Bình) tập trung phản đối hoạt động khai thác cát sỏi của Công ty TNHH Thương mại Hoàn Hùng.
Yêu cầu dừng khai thác
Theo Công an tỉnh Lạng Sơn, Công ty Hoàn Hùng chưa phối hợp với UBND xã Tú Đoạn tổ chức họp tham vấn cộng đồng dân cư; chưa tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng đến nhân dân trước khi triển khai dự án; chưa có kế hoạch, phương án giải quyết các ý kiến phản ánh quyền lợi chính đáng của nhân dân có nguy cơ dẫn đến gây mất an ninh trật tự.
Ngày 17/6/2022, Công an tỉnh Lạng Sơn đánh giá, nếu Công ty Hoàn Hùng tiếp tục triển khai Dự án khai thác mỏ cát, sỏi Bản Bằng (xã Tú Đoạn) sẽ có nguy cơ xảy ra sự cố môi trường, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, nguy cơ thành điểm nóng khiếu nại, khiếu kiện.
Do đó, Công an tỉnh Lạng Sơn đề nghị UBND tỉnh yêu cầu Công ty TNHH Thương mại Hoàn Hùng tạm dừng hoạt động khai thác mỏ cát, sỏi tại xã Tú Đoạn (huyện Lộc Bình). Yêu cầu các Sở, ngành có liên quan xem xét lại toàn bộ hồ sơ đề nghị cấp phép khai thác khoáng sản, trình tự cấp phép, vị trí khai thác được cấp phép, đánh giá lại sự tác động đến môi trường của Dự án.
Đến ngày 23/6/2022, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu đã giao Sở TN-MT chủ trì, phối hợp với Công an tỉnh, các cơ quan liên quan rà soát lại toàn bộ hồ sơ đề nghị cấp phép khai thác khoáng sản, trình tự cấp phép, vị trí khai thác được cấp phép và đánh giá lại sự tác động đến môi trường của dự án khai thác mỏ cát, sỏi Bản Bằng, xã Tú Đoạn, huyện Lộc Bình; báo cáo, đề xuất UBND tỉnh trong tháng 7/2022.
Bên cạnh đó, ông Thiệu chỉ đạo UBND huyện Lộc Bình chỉ đạo cơ quan chuyên môn, UBND xã Tú Đoạn kiểm tra, củng cố hồ sơ, lập biên bản vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Thương mại Hoàn Hùng do đã có hành vi vi phạm quy định tại Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai để xử lý bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật; hoàn thành, báo cáo UBND tỉnh trong tháng 7/2022.
Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cũng yêu cầu Công ty TNHH Thương mại Hoàn Hùng tạm dừng hoạt động khai thác mỏ cát, sỏi tại xã Tú Đoạn, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn đến khi có văn bản cho phép của UBND tỉnh; đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan, chính quyền cơ sở trong việc rà soát lại dự án và giải quyết các kiến nghị, thắc mắc, bảo đảm sự đồng thuận của Nhân dân trong khu vực dự án.
Nhiều sai phạm
Các số liệu trong hồ sơ của dự án không thống nhất và không đúng với số liệu khảo sát thực tế. Nhiều mốc và ranh giới khai thác tiếp giáp và nằm sâu vào bờ sông; Công ty Hoàn Hùng chưa cắm mốc các điểm khép góc khu vực khai thác cát, sỏi lòng sông được quy định tại Điểm a, Khoản 2, Điều 9 Nghị định 23/2020/NĐ-CP ngày 24/2/2020 của Chính phủ quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông; Chưa cải tạo luồng vận tải phục vụ vận chuyển cát, sỏi sau khi khai thác.
Về kế hoạch bảo vệ môi trường, tại Thông báo số 134/TB-STNMT ngày 28/6/2019, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lạng Sơn yêu cầu Công ty Hoàn Hùng chỉnh sửa kế hoạch bảo vệ môi trường. Trong đó có nội dung: "Yêu cầu mô tả rõ hơn độ sâu toàn bộ tuyến khai thác tối đa là bao nhiêt mét (đảm bảo theo đúng độ sâu được phê duyệt trữ lượng mỏ), việc khai thác cách bờ sông bao nhiêu mét (vì trên dòng sông Kỳ Cùng có đoạn hẹp, đoạn rộng, nên cần đặc biệt lưu ý việc khai thác tránh sạt lở hai bên bờ)". Nhưng Công ty Hoàn Hùng không chỉnh sửa và bỏ nội dung này.
Tuy nhiên, Sở TN-MT tỉnh Lạng Sơn vẫn cấp giấy xác nhận đăng ký Kế hoạch bảo vệ môi trường số 1398-STNMT ngày 17/9/2019.
Bên cạnh đó, Công ty Hoàn Hùng còn xây dựng công trình phụ trợ trên thửa đất số 174 (tờ bản đồ địa chính xã Tú Đoạn số 43) không đúng với hồ sơ dự án. Điều này đã vi phạm Nghị định 91/2019 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
