Lấp lánh tình thân nơi vùng cao gian khó

Không phải cán bộ làm khó dân vùng cao!

Nhiều ngày liền, ông Quan Thanh Trưởng ở thôn Nà Đông, xã Thượng Lâm, huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang cảm thấy như có cục tức ở trong lòng. Bởi bụng nghĩ đến chuyện cán bộ ngân hàng làm khó mình.

Vì cũng cái sổ bìa đỏ ấy, trước kia ông vẫn mang ra ngân hàng vay được những cọc tiền đựng đầy cả cái túi vải của bà vợ. Ấy thế mà đợt này cán bộ bảo không làm được thủ tục, mặc kệ ông đã năn nỉ và trình bày rằng mình rất cần số tiền ấy để lo cho đứa con út nhà ông chuẩn đi xuất khẩu lao động.

Nhà ông Trưởng ở cuối thôn Nà Đông, một ngôi nhà sàn to đẹp nhất nhì làng. Mấy năm nay làm ăn được, các con ông đều đã khôn lớn nên ông trả hết tiền vay nợ ngân hàng trước đó. Nhưng lần này đứa con út của ông muốn đi xuất khẩu lao động.

Thiếu tiền ông ra hỏi vay ngân hàng. Nhưng cán bộ ngân hàng bảo cần sang tên sổ bìa đỏ mới vay được tiền. Vì trước đó, mảnh đất, ngôi nhà của ông đứng tên bố mình và chưa được làm thủ tục thừa kế. Nhưng nay bố ông Trưởng đã qua đời. Việc càng như tơ vò với ông khi chín anh em của ông chỉ có tám người có giấy khai sinh. Một người đã có giấy khai sinh thì bị sai thông tin.

Ở làng ông, từ ngày xưa người bố, người mẹ đẻ được đứa nào thì nuôi đấy, không ai nghĩ đến việc làm giấy khai sinh. Nhiều người khi đã sang thế giới bên kia mà vẫn chưa có giấy khai sinh. Mặc kệ ông Trưởng trình bày rõ ngọn ngành như thế nhưng công chức tư pháp xã Nguyễn Đức Lâm vẫn cứ hướng dẫn ông viết lại nhiều lần vào tờ giấy nhưng lần nào ông cũng bị mắc lỗi. Thú thực, nếu bảo ông trèo chín ngọn núi đầu làng làm nương làm rẫy, phá những bụi cây, đám cỏ còn dễ hơn bảo ông đi lo chín cái giấy khai sinh cho chín người trong gia đình mình.

Nghĩ thế, ông đâm bực cán bộ tư pháp Lâm. Nó bằng tuổi con, tuổi cháu của ông nhưng mà nó bảo làm nhiều thủ tục quá, đến nỗi khiến ông mất bao đêm không thể ngủ được. Chín anh chị em của ông không ở cùng làng. Miệng của ai cũng bảo sẽ không khiếu kiện hay có ý kiến gì về mảnh đất của bố ông nếu ông muốn sang tên.

Anh em cùng sống chung bầu vú mẹ, thì không ai làm thế. Người cha, người mẹ mất đi thì những người anh, người chị lớn làm cha, làm mẹ thay bố mẹ. Ông là đứa em ở với bố mẹ, để các anh chị đi làm ăn xa, không anh chị nào nỡ tranh chấp đất với em mình. Thế mà cán bộ tư pháp Lâm bảo như thế là "không đúng quy định của pháp luật". Ông nhẩm nghĩ: Chắc cán bộ Lâm với cán bộ ngân hàng là một, muốn làm khó ông.

Thấy chuyện cái bìa đỏ nhà ông mãi vẫn chưa giải quyết xong, người làng rộ lên bàn tán chuyện tình cảm anh em ông có người không đồng thuận và muốn chia tài sản. Ông nghe thấy thế ấm ức lắm. Ra xã hỏi cán bộ Lâm và cả cán bộ địa chính, không làm xong thủ tục cho ông ông không về.

Mặc kệ những hôm ra UBND xã làm thủ tục ông khó chịu ra mặt, cán bộ Lâm cùng cán bộ địa chính xã vẫn nhiệt tình hướng dẫn ông làm các thủ tục hành chính, kê khai thuế… Dù được cán bộ hướng dẫn cầm tay chỉ việc nhưng từ hơn một giờ đến năm giờ chiều ông mới làm xong. Không những thế cán bộ Lâm còn cùng ông lặn lội đi hơn một trăm cây số để xuống thành phố Tuyên Quang chứng kiến và lấy chữ ký của bà chị gái ông đã gần 90 tuổi không thể đi lại được. Giờ thì mọi thủ tục sang tên bìa đỏ của nhà ông Trưởng đã được làm xong. Nó không phải là lỗi của cán bộ như ông nghĩ!

Bước xuống bậc cầu thang của nếp nhà sàn của gia đình ông Trưởng, công chức tư pháp Nguyễn Đức Lâm hỏi: Thế cậu con nhà bác sắp làm xong thủ tục đi xuất khẩu lao động chưa? Ông Trưởng vui vẻ: Chưa, nếu có người đầu tiên chú muốn được mời chén rượu thông báo sẽ là cán bộ Lâm.

Ngoài hiên nhà sàn nắng vàng ruộm, soi rõ những bắp ngô đang đến độ chuẩn bị cho thu hoạch. Ở trong bếp, hương rượu ngô được bà vợ ông Trưởng đang nấu thơm lừng. Ở bản Tày, hầu như nhà nào cũng nấu rượu ngô. Bà vợ nào cũng biết giữ cho chồng mình những chai rượu ngon nhất cất ở góc nhà. Để có khách quý sẽ mang ra trân trọng mời một vài ly.

Bí thư Đảng ủy xã Thượng Lâm, ông Ma Công Khâm cho biết, xã đang xây dựng quy trình hiện đại hóa thủ tục hành chính. Từ việc khai sinh, khai tử, đăng ký kết hôn… đều tiến hành nhận hồ sơ qua mạng. Bởi thế, giai đoạn này cán bộ sẽ vất vả hơn, vì dân vùng cao tiếp cận công nghệ thông tin còn hạn chế. Dân không biết thì cán bộ có trách nhiệm hướng dẫn, giúp dân làm các thủ tục nhanh gọn nhất có thể. Nhờ những nỗ lực đó, Thượng Lâm trở thành địa phương tiên phong trong phong trào hiện đại hóa thủ tục hành chính ở huyện Lâm Bình.

Nghe điều dân muốn nói, làm điều dân mong đợi

Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Lâm Bình, Nguyễn Thành Trung là người duy nhất lãnh đạo cấp huyện ở tỉnh Tuyên Quang giữ hai vị trí. Vừa là người đứng đầu cấp ủy vừa đứng đầu chính quyền khiến công việc bận rộn gấp đôi. Nhưng áp lực rèn cho anh tính bền bỉ và lắng nghe.

Anh Trung bảo với tôi rằng, ở vùng cao, chuyện dân còn nghèo, còn lạc hậu là điều dễ nhìn thấy. Nhưng để giúp dân tiến bộ thì cán bộ phải coi là trách nhiệm quan trọng như mỗi bước đi của mình…

Chương trình đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cấp huyện, cấp xã với nhân dân của huyện Lâm Bình triển khai từ đầu năm 2020 với mong muốn được nghe dân nói và làm những điều dân mong muốn, có lợi cho dân đã nhận được sự đồng tình hưởng ứng của nhiều người dân. Qua chương trình này, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền sẽ nghe được nhiều tâm tư của người dân, tạo được sự gần gũi giữa cán bộ với dân; những vấn đề vướng mắc chưa giải quyết được ngay sẽ đề nghị các cơ quan đơn vị giải quyết.

Bí thư Huyện ủy Nguyễn Thành Trung chia sẻ, đối thoại để bà con không cảm thấy mình là chủ tịch, bí thư huyện mà thấy mình là người gần gũi của xóm làng. Có coi mình là người bạn thì bà con mới bộc bạch những chuyện sâu kín của mình. Từ chuyện nhỏ như cái ăn, cái mặc, thiếu đói lúc giáp hạt cần gạo trợ cấp kịp thời thay vì đợi vài tháng sau khi lúa, ngô kịp thu hoạch vụ mới mới thấy gạo cứu đói. Hay những vấn giải quyết tranh chấp đất đai, hòa giải, giải quyết đơn thư còn chậm; vấn đề tệ nạn xã hội mà trong các cuộc tiếp xúc cử tri người dân chưa thể bày tỏ tâm tư…

Với tinh thần của người đứng đầu ấy, dù là huyện vùng cao, nhận thức cũng như khả năng ứng dụng công nghệ hiện đại vào thực tiễn của bà con còn thấp nhưng Lâm Bình vẫn trở thành địa phương đầu tiên của tỉnh Tuyên Quang về hoàn thành cấp căn cước công dân và mã số định danh.

Tôi hỏi: Có phải Lâm Bình là huyện có ít xã nhất nên nhanh nhất không? Bí thư Trung đáp: Lâm Bình ít xã nhất tỉnh thì đúng, nhưng đường nối liền các xã, các thôn, rồi đến mỗi hộ dân là một thách thức. Làm căn cước công dân, cấp mã định danh, huyện chỉ đạo cả hệ thống chính trị phải tập trung ngay từ những ngày đầu. Các xã thành lập những tổ, nhóm công tác, trong đó nòng cốt là lực lực lượng công an, thanh niên, những người am hiểu công nghệ hướng dẫn trực tiếp cho người dân. Các xã đăng ký chỉ tiêu cụ thể, không đưa ra chỉ tiêu chung chung.

Những ngày triển khai làm căn cước công dân trên địa bàn huyện là những ngày đội ngũ cán bộ từ huyện đến cơ sở vất vả. Bởi nhiều hộ dân coi chuyện làm căn cước công dân hay mã số định danh là của cán bộ. Còn đối với dân họ không cần đến. Bởi thế mà, nhiều lần cán bộ, công an huyện đã xuống nhà văn hóa thôn cả tháng trời để giúp dân làm căn cước công dân, mã số định danh. Không làm được ở nhà văn hóa thôn thì cán bộ làm tại bậc cầu thang của mỗi nhà sàn. Ở nhà sàn không được thì cán bộ vượt núi lên nương.

Từ những việc gần gũi dân như thế, bộ mặt vùng cao Lâm Bình ngày thêm đổi thay, đói nghèo lạc hậu được bà con chung sức cùng cán bộ, chính quyền từng bước đẩy lùi. Hiện Lâm Bình đã có 3/10 xã đạt chuẩn nông thôn mới và đang tích cực huy động các nguồn lực để cuối năm nay có thêm xã Thượng Lâm sẽ về đích nông thôn mới nâng cao. Huyện Lâm Bình cũng là miền du lịch giàu tiềm năng của tỉnh Tuyên Quang, thu hút nhiều du khách đến tham quan; thu hút nhiều doanh nghiệp đến đầu tư đến phát triển.