Mâm cúng Tết Nguyên tiêu 2021 gồm những gì? Lưu ý gì?

Tết Nguyên tiêu (Rằm tháng Giêng) là gì?

Tết Nguyên Tiêu (hay Hội Thượng Nguyên, Rằm tháng Giêng) là ngày hội trăng rằm đầu tiên của năm mới, trong đó: “Nguyên” có nghĩa là bắt đầu, đầu tiên; còn “Tiêu” có nghĩa là ban đêm. Chính vì lẽ đó mà Tết Nguyên Tiêu chính là ngày rằm tháng Giêng, có tầm quan trọng và sức ảnh hưởng không thua kém gì Tết cổ truyền.

Tết Nguyên Tiêu (Rằm tháng Giêng) có nguồn gốc từ Trung Quốc, sau này được du nhập văn hóa qua các nước trong khu vực châu Á và được thay đổi sao cho phù hợp với văn hóa của mỗi quốc gia.

Chính vì lẽ đó mà sự tích Tết Nguyên Tiêu có ít nhiều khác biệt chứ không chỉ có một câu chuyện duy nhất.

Cúng Rằm tháng Giêng vào giờ nào, ngày nào?

Thông thường cúng Rằm tháng Giêng được cúng vào chính rằm, tức là ngày 15 tháng 1 âm lịch. Nhưng theo điều kiện mỗi gia đình thì có thể cúng rằm vào khoảng từ ngày 14 - 15 tháng 1 âm lịch. Thời gian cúng rằm trước 19h ngày 15 tháng 1 âm lịch là được.

Về giờ cúng Rằm tháng Giêng, các gia đình có thể lựa chọn cúng vào giờ Thìn (7h-9h), giờ Ngọ (11h-13h), giờ (13h-15h) của ngày 15 tháng 1 âm lịch hoặc cúng vào giờ Thìn (7h-9h), giờ Tỵ (9h-11h) Giờ Thân (15h-17h), giờ Dậu (17h-19h) của ngày 14 tháng 1 âm lịch.

Mâm cúng Rằm tháng Giêng gồm những gì?

Tùy theo từng phong tục và văn hóa ở mỗi địa phương mà cách sắm lễ cúng Rằm tháng Giêng sẽ khác nhau. Chủ yếu mâm cỗ cúng dâng lên sẽ bao gồm một mâm cỗ mặn hoặc một mâm cỗ chay với đầy đủ các món ăn.

1. Mâm cúng rằm tháng Giêng cỗ chay:

Mâm cúng Tết Nguyên tiêu sẽ bao gồm từ 5-10-15-20 món khác nhau tùy theo điều kiện của gia chủ. Các món ăn đều được làm từ những nguyên liệu quen thuộc và gần gũi với thiên nhiên.

Đặc biệt, các món ăn sẽ có 5 tông màu chủ đạo để tượng trưng cho ngũ hành với mong muốn vạn sự như ý, mọi sự hanh thông. Các món phổ biến bao gồm: Xôi đậu, chè, bánh trôi nước, hoa quả,...

2. Mâm lễ cúng rằm tháng Giêng cỗ mặn:

Thông thường riêng mâm cỗ mặn cúng Tết Nguyên Tiêu vào rằm tháng Giêng sẽ yêu cầu sự cầu kỳ với 4 bát và 6 đĩa. 4 bát ở đây là những bát canh như: canh măng, canh bóng, canh mọc và canh miến. Còn 6 đĩa ở đây là thịt gà, thịt heo, chả giò, xôi, bánh chưng, đĩa củ kiệu hoặc dưa muối.

Những lưu ý trong ngày Tết Nguyên tiêu 2021

1. Không dùng hoa giả, trái cây giả

Rất nhiều gia đình sử dụng hoa giả, trái cây giả đặt trên ban thờ để làm cảnh cho đẹp, vì những loại hoa, quả giả này mẫu mã rất bắt mắt, dùng được lâu mà không lo hỏng, héo.

Tuy nhiên, việc bày hoa, quả giả trên bàn thờ hay trong mâm lễ cúng là việc làm không đúng. Thờ cúng phải tịnh tâm, nhà có sao dâng lên vậy, nên dùng hoa tươi, trái cây tươi để dâng cúng thần Phật, tổ tiên.

2. Không dùng đồ chay giả mặn

Rất nhiều gia đình tránh sát sinh trong ngày Rằm nên thường chọn mâm cỗ chay để dâng lên bàn thờ Phật và gia tiên, mong trong năm gia đình bình an, gặp nhiều điều may mắn, đây là một việc làm tốt. Tuy nhiên, gia chủ lưu ý, khi làm mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng là đồ chay thì nên làm đồ thuần chay.

3. Không đốt nhiều vàng mã

Trọng tâm của lễ Rằm tháng Giêng là cầu nguyện cho một năm mới an lành, khỏe mạnh, no đủ, thịnh vượng. Tuy nhiên, đạo Phật không bắt buộc phải đốt vàng mã cho người đã mất, không cổ xúy việc đốt vàng mã, vừa phí phạm lại ô nhiễm môi trường.

Vậy nên, người dân đi lễ nên bằng tấm lòng thành kính, chứ không phải cố sắm mâm cao cỗ đầy hoặc đốt quá nhiều vàng mã gây lãng phí.

4. Dọn dẹp ban thờ

Vào ngày Rằm tháng Giêng, các gia đình thường lau dọn bàn thờ. Khi làm việc này lưu ý không xê dịch bát hương, trước khi lau dọn nên thắp 1 nén hương khấn xin Thần linh Thổ địa, tổ tiên về việc sẽ lau dọn ban thờ để chuẩn bị lễ cúng Rằm tháng Giêng.

5. Không cúng thủ lợn

Theo quan niệm dân gian từ xưa tới nay, mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng có thể cúng cả đồ chay và đồ mặn. Tuy nhiên, nếu gia chủ cúng mâm cỗ mặn thì nên nhớ, chớ nên cúng thủ lợn.

Thông thường các gia đình vẫn làm mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng tương đối giống với mâm cỗ ngày Tết với những món truyền thống, trong đó có thịt gà, thịt lợn, giò chả, măng miến… Người ta cho rằng cúng thủ lợn không tốt, ngày đầu năm đã sát sinh, có thể ảnh hưởng đến vận phúc của cả gia đình trong năm, vì thế vẫn nên hạn chế là hơn.

6. Không dùng tiền giả, tiền có nguồn gốc bất chính

Gia đình Việt thường có thói quen đặt tiền thật lên bàn thờ khi cúng tế, ngụ ý muốn cầu xin tài lộc, may mắn. Tuy nhiên cần lưu ý, tiền này nên là tiền thật, do chính sức mình làm ra.

Tuyệt đối không dâng lên tiền giả hay tiền có nguồn gốc bất chính, có được từ những hành vi phạm pháp hay trái với đạo đức.