1 
Nhiều hộ dân ở xóm Quán, xã Thanh Ninh bức xúc về việc vụ xuân vừa qua, do mua phải giống lúa kém chất lượng khiến họ lao đao vì mất mùa.
Qua tìm hiểu được biết, giống lúa mà các hộ dân ở đây mua về gieo cấy có tên là HANA được bán tại 2 đại lý vật tư ngay gần UBND xã Thanh Ninh. Theo các hộ chia sẻ thì do vụ vừa rồi hợp tác xã không cung cấp đủ giống cho bà con nên họ phải tự đi mua ở ngoài đại lý do đó mới dẫn đến sự việc như vậy. Ngoài ra, một phần là do các đại lý quảng cáo giống lúa trên có năng suất, chất lượng cao nên bà con đã tin tưởng để mua với số lượng lớn. Có những hộ gieo cấy trên một mẫu ruộng và gần như bị mất trắng hoàn toàn.
Nhiều diện tích lúa bị mất trắng do bà con cấy giống lúa mới HANA. Ảnh: Kiều Hải.
Bà Nguyễn Thị Thúy, xóm Quán, xã Thanh Ninh ngậm ngùi nói: Khác với những vụ lúa trước, vụ vừa rồi gia đình tôi chỉ gieo cấy giống lúa HANA, với tổng diện tích hơn 7 sào. Lúc đầu khi mới cấy thì lúa lên rất đẹp, nhưng đến khi ra đòng và trổ bông thì lúa bắt đầu bị hỏng hàng loạt, hạt lép, cây bị cháy. Do đó, vụ này bị mất trắng hoàn toàn.
Còn bà Hoàng Thị Hoa, cũng ở xóm Quán cho biết: “Gia đình tôi cấy tất cả 4 sào lúa HANA, ngoài ra là cấy giống lúa khác. Nhưng những ruộng cấy lúa HANA thì bị hỏng hết không thu hoạch được gì. Nhiều người bảo cứ để nguyên đấy để công ty giống họ về giải quyết chứ gặt thì cũng chẳng có thóc. Nhưng nếu không gặt thì chúng tôi không có đường để vào gặt những ruộng phía trong. Nên có những hộ còn phải bỏ tiền ra thuê máy gặt để còn kịp cày bừa cho vụ sau”.
Ngoài 2 hộ gia đình trên, còn rất nhiều hộ dân trong xóm bị ảnh hưởng nặng nề do cấy giống lúa này. Được biết, vụ xuân vừa rồi cả xóm Quán có tất cả 44 hộ dân gieo cấy giống lúa HANA trên tổng diện tích hơn 55.000m2. Trong đó, tất cả các hộ này đều bị ảnh hưởng, về cơ bản đều mất trắng. Sau khi hiện tượng mất mùa xảy ra bà con đã có ý kiến lên UBND xã và yêu cầu phía đại lý bán giống phải có trách nhiệm báo lại phía đơn vị cung cấp giống để có hướng giải quyết. Tuy nhiên đến nay, theo các hộ dân vẫn chưa có ý kiến phản hồi nào từ phía các đơn vị liên quan.
Nhiều người dân bức xúc tập trung phản ánh với PV. Ảnh: Kiều Hải.
Trao đổi với PV, bà Phan Thị Giang, một chủ đại lý bán giống lúa cho hay: Tôi lấy giống trực tiếp từ Công ty TNHH hạt giống HANA ở xã Quảng Bình, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa có đầy đủ hợp đồng và hóa đơn mua bán. Ngoài ra, theo bà Giang, phía công ty cũng cam kết sẽ chịu trách nhiệm nếu giống lúa có vấn đề gì.
Còn về phía UBND xã Thanh Ninh, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Dương Văn Nghị – Chủ tịch UBND xã. Ông Nghị cho biết: Mặc dù đây không phải là giống lúa nằm trong cơ cấu giống của huyện, tuy nhiên sau khi có ý kiến phản ánh của bà con, xã đã cử người xuống nắm bắt tình hình và ghi nhận sự việc trên là có thật. Xã đã tiến hành kiểm đếm và lấy hình ảnh thiệt hại của bà con, cũng như cho người xuống xác nhận tại 2 đại lý bán giống lúa HANA nói trên thì các chủ đại lý đều xác nhận là có bán giống cho bà con.
Đồng thời xã cũng đã báo cáo lên UBND huyện, huyện cũng đã nắm rõ tình hình. Tuy nhiên về phía đơn vị cung cấp giống, đã cho người lên kiểm tra và hẹn sẽ lên làm việc nhưng đến nay vẫn chưa có lịch hẹn cụ thể.
Vỏ bao bì giống lúa gây mất mùa tại huyện Phú Bình. Ảnh Kiều Hải.
Theo ông Nguyễn Văn Nguyên – Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Ninh: Vụ xuân vừa qua, toàn xã gieo cấy tổng diện tích 210ha lúa trong đó diện tích gieo cấy giống lúa HANA khoảng 20ha rải rác ở các xóm trên địa bàn xã, trong đó xóm Quán gieo cấy nhiều nhất. Theo đánh giá chung thì trong đợt rét tháng 3, không chỉ có giống lúa HANA bị ảnh hưởng mà cả những giống lúa khác cũng bị ảnh hưởng. Tuy nhiên những diện tích lúa khác chỉ bị ảnh hưởng từ 30 – 35%, còn lúa HANA thì bị gần như 100%.
Nói về ảnh hưởng của thời tiết dẫn đến lúa bị hỏng, ông Dương Văn Nghị cho rằng: Nếu do trời rét mà giống lúa thật sự đảm bảo chất lượng thì cùng lắm cũng chỉ bị hỏng tối đa đến 50% chứ không thể bị hỏng hoàn toàn như vậy được. Ngoài ra, theo như quan sát của chúng tôi thì tại những thửa ruộng cạnh nhau trên cùng một cánh đồng, trong khi những ruộng gieo cấy giống lúa khác thì năng suất rất đảm bảo, còn những diện tích gieo cấy giống HANA thì gần như hỏng hoàn toàn. Mà theo như bà con thì tất cả các giống lúa nói trên đều được cấy vào cùng một thời điểm.
Do đó, việc các hộ dân khẳng định nguyên nhân dẫn đến tình trạng mất mùa do giống lúa kém chất lượng là hoàn toàn có cơ sở. Trước những thiệt hại nặng nề của bà con thì đơn vị cung cấp giống sẽ phải chịu trách nhiệm ra sao khi đây không phải là địa phương duy nhất bị mất trắng do cấy giống lúa nói trên.
