Con tôm được xác định là giống nuôi chủ lực của TP Móng Cái. Ảnh: Cường Vũ.
TP Móng Cái được quy hoạch hơn 1.800ha diện tích nuôi thủy sản mặn, lợ, trong đó chủ yếu là diện tích nuôi tôm thẻ chân trắng.
Những năm qua, thành phố luôn quan tâm đến việc đầu tư hạ tầng cho các vùng nuôi trồng thủy sản tập trung. Đến nay, 11/12 xã, phường có diện tích nuôi tôm tại Móng Cái đã hình thành các vùng nuôi trồng thủy sản tập trung ứng dụng công nghệ nuôi mới, tiên tiến, cho hiệu quả kinh tế cao.
Đồng thời, địa phương cũng đặc biệt quan tâm đến công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động sản xuất nông nghiệp nói chung, nuôi trồng thủy sản nói riêng. Trong đó, thành phố ủy quyền cho các xã, phường phê duyệt kế hoạch bảo vệ môi trường đối với các hộ có diện tích nuôi trồng thủy sản lớn hơn 5.000m2 và nhỏ hơn 10ha.
Theo ông Lê Văn Cường, Trưởng phòng Kinh tế TP Móng Cái, từ năm 2018 đến nay, 100% hộ nuôi trồng thủy sản trên địa bàn các xã, phường đã được phê duyệt kế hoạch bảo vệ môi trường. Các cơ sở sản xuất kinh doanh, nuôi trồng thủy sản đều tuân thủ quy định về bảo vệ môi trường, thực hiện việc thu gom và xử lý chất thải đúng nơi quy định.
Hiện nay, trên các cánh đồng sản xuất nông nghiệp, các xã, phường đã xây dựng được 45 điểm thu gom, chứa bao bì, vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật và định kỳ xử lý tiêu hủy theo quy định.
Là một trong số những hộ nuôi tôm theo hình thức công nghiệp từ rất sớm, cơ sở nuôi tôm diện tích 7,2ha của gia đình ông Bùi Văn Trình, thôn Đông, xã Vạn Ninh được đầu tư bài bản với kinh phí hàng chục tỷ đồng theo quy trình tiên tiến, thân thiện với môi trường.
Mặc dù mới chỉ mới "hồi phục" một phần sau đại dịch Covid-19, vụ nuôi này, ông Trình đã mạnh dạn thả hơn 120 vạn giống cho 7/7 ao nuôi.
Ông Trình cho biết, đến nay đã thả hơn 60 vạn giống tôm thẻ chân trắng tại 3 ao nuôi. Toàn bộ quy trình nuôi tôm được áp dụng theo tiêu chuẩn VietGAP, đảm bảo các chỉ tiêu, tiêu chí theo quy định về an toàn trong lĩnh vực thủy sản.
Với công nghệ nuôi tuần hoàn nước, thời gian nuôi chỉ 2 tháng/vụ, nước tuần hoàn qua các khâu nuôi, xử lý và thu gom nước thải, hạn chế việc thay nước trong ao nên 1 năm người nuôi tôm có thể nuôi từ 3-4 vụ. Cùng với công nghệ tuần hoàn nước, ông Trình cũng đã lắp đặt hệ thống cảnh báo, quan trắc môi trường tại toàn bộ các ao nuôi để kiểm soát được môi trường nước, tình hình dịch bệnh.
Không chỉ gia đình ông Trình ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến trong nuôi tôm công nghiệp, xã Vạn Ninh đã hình thành 3 vùng nuôi trồng thủy sản tập trung với diện tích quy hoạch 450ha.
Theo ông Bùi Sơn Trường, Phó Chủ tịch UBND xã Vạn Ninh, tổng diện tích thả nuôi tôm hàng năm của xã đạt 315ha với sản lượng bình quân đạt 750 tấn tôm thương phẩm; doanh thu bình quân đạt 75 tỷ đồng mỗi năm, trong đó lợi nhuận hàng năm đạt 30 tỷ đồng, góp phần nâng cao thu nhập đời sống của các hộ nuôi trồng thủy sản.
"Từ năm 2018, UBND xã đã tổ chức cho 170/170 hộ nuôi trồng thủy sản ký cam kết bảo vệ môi trường. Hàng năm, xã chủ động phối hợp với Chi cục Thuỷ sản (Sở NN-PTNT) lấy mẫu giám sát an toàn thực phẩm không phát hiện chất cấm sử dụng trong quá trình nuôi. Hiện trên địa bàn xã có 10 hộ nuôi hàu hà với tổng diện tích 1,2ha, gồm 55 lồng bè với 830 phao xốp. Đến nay, 10/10 hộ đã thực hiện chuyển đổi phao xốp với 368 phao nhựa đã được thay thế", ông Trường cho hay.
Để tăng cường công tác bảo vệ môi trường trong nuôi trồng thủy sản, xã Vạn Ninh cũng đã hình thành 3 chuỗi liên kết nuôi tôm công nghệ cao. Các chuỗi liên kết sản xuất trên địa bàn đều đảm bảo quy trình khép kín từ con giống, thức ăn đến sản xuất và bao tiêu sản phẩm. Các đại lý thức ăn thực hiện cung cấp giống, thức ăn, vật tư cho các hộ nuôi sau đó thực hiện hướng dẫn, theo dõi quy trình sản xuất. Khi tôm đạt kích thước thương phẩm đủ tiêu chuẩn xuất bán, các đại lý kiểm tra đánh giá, phân loại tôm và liên kết thu mua, bao tiêu sản phẩm.
Người dân phường Bình Ngọc (TP Móng Cái) thu hoạch tôm nuôi thương phẩm trong ao đầm. Ảnh: Cường Vũ.
Còn tại phường Hải Hòa - vùng nuôi tôm lớn nhất của TP Móng Cái, hơn 200 hộ nuôi luôn đặc biệt chú trọng đến việc ứng dụng khoa học công nghệ, bảo vệ môi trường để nuôi tôm bền vững.
Là một trong số những cơ sở nuôi tôm công nghiệp với quy mô lớn, công nghệ nuôi tiên tiến tại Móng Cái, ông Bùi Ngọc Liêm, khu 9, phường Hải Hoà nhớ như in những bài học "nhớ đời" của những đợt dịch bệnh đối với nghề nuôi mà theo ông Liêm, phần lớn nguyên nhân của dịch bệnh đều xuất phát từ yếu tố môi trường nuôi, kiểm soát dịch bệnh.
Triển khai vụ nuôi này, ông Liêm vẫn kiên trì với công nghệ nuôi sử dụng vi sinh BOX - một sản phẩm của Mỹ được Hội Nông dân tỉnh triển khai thử nghiệm tại một số cơ sở nuôi tôm trong tỉnh từ nhiều năm qua. Ông Liêm cho biết: Hạ tầng khu nuôi tôm rộng 6,5ha của gia đình được đầu tư đến thời điểm này đã lên tới hơn 80 tỷ đồng. Hiện nay, toàn bộ diện tích nuôi tôm đều đảm bảo các chỉ tiêu, tiêu chí theo tiêu chuẩn VietGAP.
"Vụ nuôi này gia đình tôi dự kiến thả nuôi khoảng 4ha. Tuy nhiên, trước đó do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên đến nay, tôi mới thả nuôi hơn 50 vạn tôm giống trên diện tích hơn 2ha", ông Liêm hào hứng kể.
Cùng với công nghệ nuôi sử dụng vi sinh BOX, toàn bộ ao nuôi của ông Liêm đang ứng dụng công nghệ nuôi tuần hoàn nước do Sở KH&CN triển khai. Đây là công nghệ nuôi được các nhà chuyên môn đánh giá cao. Dùng công nghệ này, việc ươm giống chỉ mất thời gian 1 tháng và thời gian nuôi chỉ 2 tháng/vụ, giúp người nuôi tôm có thể nuôi từ 3-4 vụ/năm. Với công nghệ nuôi tuần hoàn nước và hệ thống cảnh báo, quan trắc môi trường được lắp đặt tại toàn bộ các ao nuôi, người nuôi tôm có thể kiểm soát được môi trường nước, tình hình dịch bệnh mọi lúc, mọi nơi, giảm thiểu rủi ro về dịch bệnh trong nghề nuôi.
Ông Lê Văn Khanh, Phó Chủ tịch UBND phường Hải Hòa, cho biết: Phường Hải Hòa có hơn 200 hộ nuôi tôm thẻ chân trắng với diện tích hơn 300 ha. Từ năm 2017, trên địa bàn phường đã thành lập các chi hội nuôi trồng thủy sản. Ngoài việc hỗ trợ nhau về kỹ thuật, kinh nghiệm, vật tư trong nghề nuôi, các thành viên của chi hội quy định nghiêm ngặt với nhau về việc thu gom xử lý chế phẩm, rác thải, bao bì trong quá trình nuôi; quy trình xử lý ao tôm khi mắc dịch bệnh…
Toàn bộ các hộ nuôi đều ký cam kết bảo vệ môi trường với các nội dung chủ yếu, như: Không sử dụng thuốc thú y thủy sản, hóa chất đã hết hạn sử dụng hoặc ngoài danh mục cho phép trong nuôi trồng thủy sản; không xây dựng khu nuôi trồng thủy sản tập trung trên bãi bồi đang hình thành vùng cửa sông ven biển; không phá rừng ngập mặn để nuôi trồng thủy sản.
Thực hiện quy hoạch ao nuôi đảm bảo các quy định về bảo vệ môi trường trong đó yêu cầu bắt buộc tỷ lệ ao chứa, xử lý nước thải chiếm tỷ lệ 20% trên tổng diện nuôi trồng. Yêu cầu các hộ thực hiện nghiêm túc việc xả thải, xử lý nước thải trước khi thải trực tiếp ra môi trường, đặc biệt cấm xả thải đối với các ô nuôi, khu nuôi đang bị dịch bệnh.
