Vào những ngày đầu tháng 03/2020, chúng tôi đi dọc các tuyến đê của cánh đồng muối xã Tân Thủy, Bảo Thạnh, Bảo Thuận (huyện Ba Tri), Thới Thuận, Thừa Đức (huyện Bình Đại).
Khác với mọi năm, năm nay diêm dân rất phấn khởi do muối “trúng mùa, được giá”, đâu đâu cũng thấy mọi người bắt tay vào công việc như lăn sân, bơm nước vào ruộng, cào muối dót và thu hoạch muối.
Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Bến Tre, ông Võ Tiến Sĩ cho biết: “Bến Tre là tỉnh có diện tích đất sản xuất muối đứng thứ hai tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, sau tỉnh Bạc Liêu. Niên vụ muối 2019 – 2020, diêm dân Bến Tre sản xuất với 1.442 ha muối, với 1.468 hộ sản xuất. Trong đó, huyện Bình Đại là 580 ha và huyện Ba Tri là 862,8 ha.
Nghề này hiện đang giải quyết việc làm ổn định cho 3.369 lao động diêm nghiệp. Thời tiết năm nay thuận lợi, nắng tốt kéo dài, độ nóng cao là điều kiện tốt nhất cho sản xuất muối.
Hiện muối đen được thương lái mua tại ruộng có giá 900 – 1.200 đồng/kg, muối trắng từ 1.600 – 1.800 đồng/kg, cao gấp 3 – 4 lần so với thời điểm giá muối xuống thấp. Với giá hiện tại, diêm dân Bến Tre có lãi khoảng 45 – 50 triệu đồng/ha/vụ”.
Hiện nay, gần như toàn bộ diêm dân ở Bến Tre vẫn làm muối theo phương pháp thủ công truyền thống. Đó là làm muối trên những chân ruộng với nền đất được xử lý nén thủ công, bơm nước biển vào các chân ruộng rồi đợi cho nước bốc hơi hết, tạo thành muối.
Để có sản lượng muối liên tục, diêm dân thường canh tác xen kẽ nhiều thửa ruộng muối. Vì thế, ngày nào cũng có muối thu hoạch nhưng chất lượng muối không cao, chủ yếu là muối thô dùng để sản xuất công nghiệp như ướp thủy sản, chế biến nước mắm…
Ông Huỳnh Văn Ba diêm dân ở ấp Thạnh Khương, xã Bảo Thuận (huyện Ba Tri) chia sẻ: Thông thường diêm dân Bảo Thuận chỉ tập trung sản xuất muối khoảng 4 – 5 tháng vì thời gian còn lại, thời tiết không thuận lợi. Năng suất muối ở Ba Tri đạt khoảng 50 – 55 tấn/ha/năm.
Giá muối thường xuyên thay đổi, phụ thuộc nhiều vào thị trường. Có đợt giá muối xuống thấp, diêm dân sản xuất xong không bán mà phải trữ lại, đợi những tháng mưa sản lượng muối ít hơn mới xuất bán ra thị trường.
“Hiện thương thu mua muối của diêm dân tại ruộng với giá từ 62.000 – 65.000 đồng/giạ (1 giạ là 42 kg), tăng hơn 10.000 đồng/giạ so với cùng thời điểm 2 năm trước.
Với mức giá trên, người dân sản xuất có lãi, đem lại thu nhập cho kinh tế hộ. Nghề này vậy đó, nắng đổ lửa mới có ăn, còn mát mẻ, trời mưa…coi như xong”, ông Ba nói.
Hiện nay, với thời tiết nắng gió nhiều, kéo dài là điều kiện không thể thích hợp hơn với những diêm dân làm muối. Vì vậy, dù vất vả cực nhọc trên những cánh đồng ven biển nhưng niềm vui, nụ cười của những diêm dân vẫn tràn ngập vì muối trúng mùa bán được giá cao.
Nếu như thời điểm trước tết Nguyên đán, phải mất cả tuần mới hoàn thành một mẻ muối thì hiện nay, chỉ cần từ 4 – 5 ngày, diêm dân đã thu hoạch được muối. Hiện thời tiết nắng nóng, lượng muối sản xuất nhiều nên không khí mua bán rất nhộn nhịp.
Có chung niềm vui như bà con diêm dân ở huyện Ba Tri, anh Đặng Văn Tâm, ấp Thừa Trung, xã Thừa Đức (Bình Đại) phấn khởi cho biết: “Vụ này ước tính trung bình 1.000m2 muối trải bạt cho năng suất khoảng 70 tấn/ha/năm.
Sản xuất muối trải bạt nhẹ công chăm sóc, muối trắng hơn và giá bán cũng cao hơn từ 10.000 – 12.000 đồng/giạ, nhưng chi phí đầu tư cao hơn. Sau khi trừ chi phí, còn lãi khoảng 50 – 55 triệu đồng/ha/vụ. Nếu giá này ổn định, thì xem như vụ muối năm nay thành công ngoài mong đợi”.
Điều đáng mừng là, sau khi thu hoạch có thương lái đến thu mua, diêm dân thu hồi được đồng vốn, có điều kiện mở rộng đầu tư sản xuất, trang trải cuộc sống gia đình. Nhiều diêm dân hi vọng, thời tiết tiếp tục nắng tốt, giá muối ổn định kéo dài, giúp cho diêm dân Bến Tre có một vụ muối “trúng mùa, được giá” sau nhiều vụ muối “trắng tay”.