Thời điểm này lúa đã chín từ 80% trở lên, gặt sớm đề phòng mưa to gây ngập úng làm giảm năng suất.
Vụ hè thu 2020 toàn tỉnh Nghệ An gieo cấy trên 59.000ha. Trong số này có trên 5.000ha bị ảnh hưởng nặng của đợt nắng nóng và hạn hán kéo dài làm chết cháy lúa. Số còn lại trên 54.000ha ít nhiều có bị ảnh hưởng của nắng nóng và hạn hán kéo dài nên nơi nào vừa qua thiếu nước trầm trọng thì bây giờ lúa mới trổ, nơi nào có nước tưới thì lúa đã vào giai đoạn chắc xanh và bắt đầu chín.
Riêng diện tích lúa hè thu ở các vùng thấp lụt có 12.000ha dễ bị ngập úng khi lượng mưa dồn dập từ 100 - 120mm và nếu mưa lớn hơn, từ 180 - 200mm thì diện tích bị ngập úng lên đến 18.000ha. Trên diện tích thấp lụt này tập trung nhiều ở các huyện Yên Thành, Diễn Châu, Hưng Nguyên, vùng hạ huyện Thanh Chương…
Thu hoạch lúa hè thu chạy lụt ở Nghệ An. Ảnh: Thanh Tâm (Báo Nghệ An).
Chính vì vậy, bà con nông dân ở những vùng thấp lụt trong vụ hè thu chỉ gieo cấy các giống lúa có thời gian sinh trưởng dưới 100 ngày như VT-NA2, VT-NA6, Thiên ưu 8, Khang dân 18, HT1, BT09… và tuyệt đối không gieo sạ, chỉ gieo mạ để cấy ngay sau khi gặt xong lúa xuân. Trà lúa này được gọi là trà hè thu sớmné lụt hay còn gọi là chạy lụt.
Kể từ 12/8 đến nay, trên các cánh đồng thấp lụt ở các xã Long Thành, Khánh Thành, Vĩnh Thành, Nhân Thành… của huyện Yên Thành, người và máy thu hoạch lúa đã ra đồng tranh thủ ngày nắng ráo thu hoạch nhanh gọn trà lúa hè thu chạy lụt.
Ông Nguyễn Văn Đệ ở xã Long Thành đang kéo xe chở lúa về nhà nói với chúng tôi: Long Thành là xã thấp trũng nhất của huyện, chỉ cần mưa suốt 1 ngày đêm là lúa bị ngập úng hết. Vì vậy vụ hè thu nào nông dân cũng phải gieo cấy rất sớm để thu hoạch xong chậm nhất trước ngày 30/8, trước khi mùa mưa bão đến. Riêng gia đình tôi vụ này gieo cấy được 5 sào (2.500m2), đã thu hoạch xong, năng suất lúa đạt bình quân 220 - 230 kg/sào (44 - 46 tạ/ha), giảm so với vụ hè thu năm 2019 từ 20 - 30 kg/sào, do ảnh hưởng của nắng nóng và hạn hán kéo dài.
Vụ lúa hè thu năm nay toàn huyện Yên Thành gieo cấy 11.000 ha, trong đó hơn 3.000 ha thuộc diện tích vùng thấp trũng dễ bị ngập lụt. Ông Nguyễn Văn Dương, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Ngay từ đầu vụ, huyện có chủ trương hạn chế gieo sạ, tập trung gieo mạ sớm để cấy ngay sau khi thu hoạch xong lúa xuân nhằm tránh mưa bão có thể đến sớm gây mất mùa, nhất là những địa phương vùng trũng. Vì vậy, đến nay toàn huyện đã gặt được hơn 3.000ha và trong tháng 8 này sẽ thu hoạch cơ bản xong 11.000ha.
Đến các xã vùng thấp trũng ở huyện Diễn Châu những ngày này bà con nông dân cũng khá bận rộn vì lo thu hoạch nhanh gọn lúa hè thu đã chín được 80 - 85%. Trên những cánh đồng ở các xã Minh Châu, Diễn Nguyên, Diễn Thái… người và máy khá nhộn nhịp, tranh thủ trời nắng ráo thu hoạch càng nhanh, càng sớm, càng tốt để khi có mưa to, gió lớn, không phải lo gì cả.
Ông Phan Văn Hường, Giám đốc HTXNN Diễn Minh cho biết: HTX gieo cấy hơn 250ha, hiện lúa đã chín và tất cả bà con đang tranh thủ ngày đêm cả người và máy cố gắng thu hoạch xong sớm để tránh né mưa to, gió lớn có thể xảy ra làm giảm năng suất lúa.
Nông dân Nghệ An tập trung thu hoạch lúa hè thu. Ảnh: Thanh Tâm (Báo Nghệ An).
Ông Phan Xuân Vinh, Phó Chủ tịch UBND huyện Diễn Châu cho biết: Vụ hè thu năm nay toàn huyện gieo cấy được 9.000ha lúa. Đợt nắng nóng và hạn hán kéo dài vừa qua các xã dồn sức bằng nhiều biện pháp chống hạn để cứu lúa. Vì vậy diện tích lúa bị ảnh hưởng nặng do hạn hán không lớn và nhờ vậy 9.000ha lúa hè thu năm nay cơ bản sẽ được mùa.
Hiện đã thu hoạch xong 2.000ha lúa ở vùng chạy lụt và đến 30/8 thu hoạch được 70 - 80% diện tích lúa cả vụ, số diện tích còn lại sẽ thu hoạch xong trước ngày 5/9. Về năng suất lúa, nhờ gieo cấy nhiều giống lúa có tiềm năng năng suất cao như VT-NA6, Thiên ưu 8, Việt lai 20… nên bước đầu dự kiến đạt từ 48 - 48,5 tạ/ha, cao hơn vụ lúa hè thu năm ngoái 1 - 1,5 tạ/ha.
Ông Nguyễn Văn Đề, Giám đốc Sở NN-PTNT Nghệ An cho rằng: Kinh nghiệm sản xuất lúa trong vụ hè thu để được ăn chắc, biện pháp tốt nhất là gieo cấy các giống lúa có thời gian sinh trưởng không quá 100 ngày, gieo cấy càng sớm càng tốt để thu hoạch xong trước mùa mưa bão lụt thường xẩy ra ở Nghệ An từ sau 10/9 trở đi. Vụ lúa hè thu năm nay, trừ diện tích bị nắng nóng và hạn hán kéo dài gây thiệt hại nặng, còn trên diện tích có nước tưới và có biện pháp chống hạn tốt thì lúa ở nhiều địa phương đã bắt đầu vào mùa thu hoạch và dự kiến sẽ thu hoạch cơ bản xong trước ngày 5 - 7/9.
